Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2012, Síða 75

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS74
Uppgreftir á Íslandi hafa sýnt fram á að skálar frá fyrstu öldum voru
frekar byggðir úr torfi en eftir því sem leið á varð meira um að byggt væri
einnig úr grjóti.43 Því er hægt að nota ummerki eftir fornleifar til afstæðrar
aldursgreiningar líkt og niðurstöður þessarar rannsóknar um minjasvæði
Hamarsgerðis í Vesturdal (mynd 19) sýna fram á. Með vísindalegum rann-
sóknum á ummerkjum fornleifa verður búsetumynstur skýrara og með hjálp
heimilda er hægt að ákvarða lengd og eðli búsetu á svæðinu.
Lokaorð
Innrauðar loftmyndir í lit henta mun betur til greiningar á fornleifum en
venjulegar litloftmyndir og eins og rannsókn þessi á hlutverkum minja og
búsetumynstri sýnir eru möguleikar þeirra til annarra greininga miklir.
Rannsóknin sýnir einnig þá yfirburði sem innrauðar myndir hafa yfir
aðrar myndgerðir. Ætti því að vera skýrt að með notkun innrauðra mynda
í fornleifaskráningu ásamt vettvangsrannsókn er hægt að fá sem besta og
raunhæfasta niðurstöðu um fjölda og gerð fornleifa. Ef myndirnar væru
skoðaðar í þrívídd væri jafnvel möguleiki á fleiri og betri greiningum, ekki
bara á fornleifunum sjálfum heldur einnig á hlutverki þeirra og búsetumynstri
svæðanna. Mikilvægi þrívíddarrannsókna hefur sýnt sig í rannsóknum
á gróðurfari43 og landformum.44 Elín Fjóla Þórarinsdóttir notaði einnig
þrívíddarsjá við samanburðarrannsókn sína á mannvistarminjum á þremur
myndgerðum45 og hið sama gerði Óskar Gísli Sveinbjarnarson við athuganir
sínar á háflugsloftmyndum.46 Í náinni framtíð væri áhugavert að auka við
rannsóknina sem hér hefur verið fjallað um með því að skoða loftmyndirnar
af Austur- og Vesturdal í þrívídd og þannig ef til vill finna fleiri minjar og
útiloka aðrar sem náttúrulegar myndanir. Möguleikarnir eru fjölmargir á
sviði þrívíddartækni með sífelldri tækniþróun og nú er til dæmis hægt að
skoða stafrænar myndir í þrívídd á þar til gerðum tölvuskjám.