Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2012, Page 128

127FORNLEIFARANNSÓKN Í QUASSIARSUK (BRATTAHLÍÐ)
rannsóknir á Íslandi en þar margfaldast hlutur sauð- og geitfjár eftir 1200.
Þetta gæti verið merki um að bændur á Suður-Grænlandi hafi í auknum
mæli stundað fjár- og nautgripabúskap til sjálfþurftar allt búsetutímabilið á
meðan Íslendingar framleiddu meira til útflutnings. Greining beinanna sýnir
líka að frá því um 1200 fjölgar beinum sjávarspendýra sem bendir til þess
að einhverra hluta vegna hafi Grænlendingar aukið nýtingu sjávarauðlinda.
Sömu sögu er að segja frá Íslandi; þar sjást einnig aukin merki um nýtingu
sjávarauðlinda, þá sérstaklega fisks.29 Engin fiskbein fundust við rannsóknina
á Grænlandi og er ekkert sem bendir til að bændur í Quassiarsuk hafi nýtt
sér þá auðlind. Líklegasta skýringin á því er að frá fjörðum Suður-Grænlands
er langt að góðum fiskimiðum og því mun lengra og erfiðara fyrir bændur á
Grænlandi að sækja sér fisk til útflutnings en gerðist á Íslandi.
Viðarsýnin frá Ø29a sýna að bændur nýttu sér við sem vex á Suður-
Grænlandi en líklegt er að það hafi aðallega verið sem eldsneyti þar sem
hann nýtist ekki til húsbygginga. Talsvert fannst af rekavið í sýnasafninu sem
bendir til þess að bændur hafi farið reglulega í ferðir til að safna rekavið til
húsbygginga. Líklegt er að sá rekaviður sem þeir sóttu sér hafi verið viður
sem kom frá norðurhluta Kanada og rak á land á suðvesturhluta Grænlands.
Þetta getur bent til þess að bændur á Suður-Grænlandi hafi ekki þurft að
treysta mikið á innfluttan við og mögulega notað rekavið til flestra sinna
þarfa.
Jarðvegssýni frá Quassiarsuk sýna að jarðvegur þar er bæði viðkvæmur og
óstöðugur og talsverðar breytingar í jarðvegssamsetningu hafi verið reglulegar
fyrir landnám. Við upphaf landnáms jókst óstöðugleiki jarðvegsins og merki
sjást um að svæði hafi verið brennd og ræst fram til túnræktar. Sýnin sýna
líka að búskapur á bænum hefur byggt á fjár- og nautgripabúskap og að bæði
var nýttur mór og viður til eldsneytis. Breytingar eiga sér stað í samsetningu
jarðvegs á tímabilinu 1100 – 1300 sem sýna aukningu í ræktun og á nýtingu
annarra auðlinda eins og sjávarspendýra.
Út frá rannsóknargögnunum og þeim rannsóknum sem áður voru gerðar
í Quassiarsuk er hægt að leiða líkur að því að búseta og búsetuþróun hafi
verið svipuð og sést hefur annarstaðar í byggðum norrænna manna við
Norður-Atlantshafið. Landnám í Quassiarsuk hefur sennilega átt sér stað
um eða rétt eftir árið 1000 og er það stutt bæði af rituðum heimildum og
kolefnisgreiningum.30 Í fyrstu var byggður skáli á sléttunni við Ø28b en eftir
því sem landið var brotið undir ræktun og landnámsmönnum fjölgaði færðist
byggðin á hentugri staði. Vísbendingar um svipaða þróun hafa sést á Íslandi
og á allnokkrum stöðum hafa skálar frá landnámstíð fundist fjarri þeim stað