Dagblaðið Vísir - DV - 16.03.2018, Blaðsíða 60

60 16. mars 2018
M
eðan Norðmenn taka
strætó í vinnuna og fá sér
heimabakað brauð í há­
deginu eru yfirdráttar­
lán hversdagsleg fyrirbæri hjá Ís­
lendingum og flest notum við
kreditkortin óspart fyrir daglega
neyslu. Ólíkt nágrönnum okkar á
hinum Norðurlöndunum, þar sem
sparnaður þykir hin mesta dyggð,
höldum við fæst heimilisbókhald
og sumir forðast jafnvel að skoða
stöðuna í heimabankanum og
uppskera fyrir vikið þunglyndi og
kvíða.
Blaðamaður heyrði í Finni
Pálma Magnússyni, vöruhönnuði
hjá Meniga, en undanfarin ár hef­
ur hann rannsakað fjármálahegð­
un landans og notast við ýmis tól
og tæki til þeirrar greiningar. Með­
al annars hefur hann stuðst við
bandaríska rannsókn sem grein­
ir fjármálahegðun einstaklinga
út frá persónuleikum þess sam­
kvæmt „Big 5 personality traits“
sálfræðigreiningunni sem margir
kannast við. Sú gengur út á að
flokka fólk út frá fimm grunneig­
inleikum og einn þeirra er þá ríkj­
andi í persónuleika hvers og eins.
Persónugerðirnar eru:
 Neikvæð/taugaveikluð (nega­
tive emotionality/neuroticism)
 Úthverf (extraversion)
 Opinn (openness to experience)
 Samvinnuþýð (agreeableness)
 Samviskusöm (conscientiousness)
Finnur Pálmi segir að niðurstöð­
urnar hafi meðal annars leitt í
ljós að þau samviskusömu virðast
huga betur að eigin fjármálum en
til dæmis opna og úthverfa fólkið.
„Þetta eru týpurnar sem njóta
þess að setja hlutina upp í Excel
og skoða línurit. Þetta eru bara
ákveðnar manngerðir sem eru oft
metnaðarfullar og langar til að
skora hátt í lífinu. Það þarf þannig
ekki að koma á óvart að þau séu
með peningamálin sín í lagi öf­
ugt við „taugaveiklaða“ fólkið sem
ýmist skoðar stöðuna óreglulega,
eða hreinlega ekki neitt,“ útskýrir
Finnur sem auglýsti einmitt sér­
staklega eftir einstaklingum sem
höfðu aldrei stuðst við heimilis­
bókhald þegar unnið var að gerð
nýjustu útgáfunnar af Meniga­
smáforritinu.
leiðir af sér kvíða
og þunglyndi
„Við kölluðum eftir fólki sem hef­
ur aldrei átt sparnaðarreikning og
á erfitt með að ná endum saman.
Í stuttu máli leituðum við að fólki
sem hatar bókhalds­ og peninga­
mál og myndi þannig vera síðasti
hópurinn sem notar smáforritið.
Viðbrögðin voru góð og niður­
stöðurnar leiddu merkilega hluti
í ljós. Við ræddum til dæmis við
konu sem fékk krakkana sína ekki
lengur til að fara með sér út í Bón­
us því þau skömmuðust sín svo
þegar hún fékk synjun á kassan­
um. Vandinn var ekki sá að hún
ætti ekki fyrir vörunum heldur
hafði hún enga yfirsýn yfir fjármál­
in. Hún fylltist kvíða við tilhugsun­
ina um að líta inn á heimabank­
ann sinn og gerði það ekki fyrr en
við kassann í Bónus þegar allt var
komið í strand. Þá tók hún upp
símann og millifærði til að geta
greitt fyrir vörurnar,“ segir Finnur
og nefnir í leiðinni að óstjórn í eig­
in fjármálum geti aukið verulega
á kvíða og þunglyndi en ófáir Ís­
lendinga notast við lyf gegn hvor­
utveggja.
„Þegar ég heyrði sögu þessarar
konu þá langaði mig til að leggja
sértaka áherslu á að gera eitthvað
til að hjálpa þessu fólki. Í raun væri
það betra markmið en að hjálpa
þeim sem eru með allt á tæru
hvort sem er.“
Peningarnir fara
bara eitthvert
Nýja útgáfan af Meniga­smá­
forritinu þykir mjög aðgengileg og
notendavæn en hönnunin hlaut
Lúðurinn á dögunum. Þau verð­
laun eru afhent af íslensku auglýs­
ingafólki fyrir frumlegar, skapandi
og snjallar hugmyndir sem eru út­
færðar á framúrskarandi hátt.
Í smáforritinu er hægt að fylgj­
ast með eigin tekjum og útgjöld­
um á mjög myndrænan og skilj­
anlegan máta og tilgangurinn er
einmitt að höfða til þeirra sem
haldin eru einhvers konar fjár­
mála­, talna­, Excel­ótta og hjálpa
þeim að ná tökum á stöðunni.
Finnur telur að sjálfvirkni í raf­
rænum bankaviðskiptum hafi gert
að verkum að margir fylgjast mikið
minna með stöðunni.
„Við fáum bara launin okk­
ar, svo fara peningarnir bara eitt­
hvert án þess að við hugsum út
í það. Allt í einu eru peningarnir
bara búnir í lok hvers mánaðar og
maður er alveg hissa. Samt er hægt
Sparaði 200.000
krónur fyrir hádegi
hefur þú hugmynd um í hvað peningarnir þínir fara?
Margrét h. gústavsdóttir
margret@dv.is
„hún fylltist
kvíða við
tilhugsunina um að líta
inn á heimabankann
sinn og gerði það ekki
fyrr en við kassann í
Bónus þegar allt var
komið í strand. Þá tók
hún upp símann og
millifærði til að geta
greitt fyrir vörurnar.