Morgunblaðið - 13.10.2017, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2017
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Benedikt Jóhannesson, fyrrverandi
formaður Viðreisnar, vonar að það
verði gæfuspor fyrir flokkinn að hann
hafi stigið til hliðar sem formaður.
Eins og kom fram í fyrrakvöld sagði
Benedikt af sér formennsku í Við-
reisn og Þorgerður Katrín Gunnars-
dóttir tók við formannsembættinu.
Benedikt kvaðst taka þessa ákvörðun
vegna slæmrar stöðu flokksins í skoð-
anakönnunum. Hann starfar áfram
með flokknum og verður í framboði í
Norðausturkjördæmi.
Benedikt er einn stofnandi Við-
reisnar og hefur verið heilinn á bak
við hann, og hjartað eins og hann seg-
ir sjálfur, frá fyrsta stefnumótunar-
fundi samtakanna í júní 2014, fundi
sem hann setti
sjálfur. „Mér þyk-
ir auðvitað mjög
vænt um flokkinn
og þess vegna tók
ég þessa ákvörð-
un, málefnin
skipta meira máli
en ég,“ segir
Benedikt spurður
hvort það hafi ver-
ið sárt að stíga
upp af formannsstólnum. Hann segir
ekki á áætluninni að taka við for-
mannsembættinu aftur en enginn viti
sína ævi fyrr en öll sé.
Viðreisn varð að formlegum stjórn-
málaflokki í maí 2016 og fékk sjö
þingmenn kjörna í síðustu kosningu,
nú lítur út fyrir að flokkurinn nái eng-
um manni inn. Benedikt er sannfærð-
ur um að flokkurinn eigi eftir að eflast
þrátt fyrir slakt gengi í skoðanakönn-
unum nú. „Ég er sannfærður um að
við eflumst. Við þurfum auðvitað að
koma okkar sjónarmiðum á framfæri
og ég heyri að þau eiga mikinn hljóm-
grunn en af einhverjum ástæðum hef-
ur dofnað yfir fylginu, það þýðir ekk-
ert að loka augunum fyrir því. Þess
vegna er það nú sem ég stíg þetta
skref og vona að okkar málefni slái
aftur í gegn.“
Hann hefur ekki áhyggjur af því að
Þorgerður Katrín í formannsstólnum
verði flokknum endanlega að falli.
„Þorgerður hefur svo marga kosti,
hún er geislandi af fjöri og góður
flokksfélagi. Auðvitað vitum við að
hún er umdeild en það er með bestu
stjórnmálaforingjana að það gustar
oft um þá,“ segir Benedikt.
Þýðir ekki að loka
augunum fyrir fylginu
 „Málefnin skipta meira máli en ég,“ segir Benedikt Jó-
hannesson og vonar að málefni Viðreisnar slái aftur í gegn
Benedikt
Jóhannesson
Einhverfu drengjunum tveimur sem
ekki fengu skólavist í framhalds-
skóla í haust hefur verið boðin skóla-
vist í Tækniskólanum frá og með 1.
nóvember. Björn Eggert Gústavs-
son og Óskar Gíslason eru 16 ára.
Þeir fengu hvergi pláss í framhalds-
skóla í haust eins og jafnaldrar
þeirra og leit út fyrir að þeir þyrftu
að bíða fram á næsta haust með að fá
skólavistina sem þeir eiga rétt á.
Í Tækniskólanum er starfsbraut
fyrir einhverfa þar sem pláss er fyrir
sex nemendur og var hún full í
haust. „Það varð brotthvarf og þess
vegna getum við tekið þá inn. Einn
nemandi fór og við fáum auka fjár-
magn frá ráðuneytinu til að geta tek-
ið inn sjöunda nemendann,“ segir
Kolbrún Kolbeinsdóttir, skólastjóri
Tæknimenntaskólans, sem er undir-
skóli Tækniskólans.
Mun breyta miklu
Brotthvarf nemendans kom
óvænt að sögn Kolbrúnar og vissu
þau ekki af máli Björns og Óskars,
en ráðuneytið hafði samband og bað
þau um að taka þá tvo inn og veitti
auka fjármagn með öðrum þeirra.
Gísli Bragason, faðir Óskars, segir
nýtilkomna skólavist breyta miklu
fyrir son sinn, en tryggi samt ekki að
aðrir foreldrar þurfi ekki að standa í
því sama seinna meir. Gísli var kom-
inn með lögfræðing í málið sem hafði
Komnir með skólavist
 Málarekstur er
ekki útilokaður
Skólastrákar Björn Gústavsson
(t.v.) og Óskar Gíslason.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
sent menntamálaráðuneytinu bréf
þar sem hann krafðist svara um mál-
efni drengjanna. Ekki hafði borist
neitt svar við því en ráðuneytið hafði
frest til hádegis í dag. Næsta skref
að sögn Gísla var að taka ákvörðun
um hvort höfða skyldi mál á hendur
íslenska ríkinu fyrir að brjóta á
drengjunum. Þá sendi Umboðs-
maður Alþingis menntamálaráð-
herra bréf þann 26. september þar
sem m.a. var óskað eftir upplýs-
ingum um mál drengjanna tveggja
og aðkomu ráðuneytisins að þeim.
Ráðuneytið hafði frest til 10. október
til að svara bréfinu, en ekkert svar
hafði borist á þeim tíma.
Gísli er viss um að þessi þrýst-
ingur hafi gert gæfumuninn. Hann
útilokar þó ekki að halda áfram með
málið. „Það er búið að hafa af honum
tvo og hálfan mánuð í skóla. Það þarf
að skoða hvort rétt sé að halda mál-
inu áfram til þess að reyna að koma í
veg fyrir að fleiri þurfi að standa í
sömu sporum.“ ingveldur@mbl.is
Stefanía Óskarsdóttir stjórnmála-
fræðingur man ekki til þess að for-
maður stjórnmálaflokks hafi hætt
svona skyndilega skömmu fyrir
kosningar. Nokkur dæmi séu þó um
formannsskipti vegna slaks gengis,
t.d. Halldór Ásgrímsson þegar hann
hætti í pólitík 2006 eftir sveitar-
stjórnarkosningar og þá hafi verið
mikil pressa á Bjarna Benedikts-
syni fyrir kosningarnar 2013 að
stíga til hliðar. „Markús Örn Ant-
onsson hætti skyndilega sem for-
ystumaður Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík fyrir borgarstjórnar-
kosningar 1994. Þá tók Árni Sigfús-
son við en það var þremur mán-
uðum fyrir kosningar, ekki tveimur
vikum. Hjá Samfylkingunni steig
Árni Páll til hliðar í fyrravor og
Oddný G. Harðardóttir tók við og
hjá Bjartri framtíð vék Guðmundur
Steingrímsson fyrir Óttari Proppé,
en allt hafði það lengri aðdrag-
anda,“ segir Stefanía.
Hún segir mikið stress komið upp
í flokknum fyrir kosningar og þá sé
forystusauðnum kennt um. „Það
sást á Benedikt á
síðustu dögum að
hann var undir
gífurlega miklu
álagi, hann hafði
farið í nokkra
þætti, ekki staðið
sig vel og virtist
líða illa. Það hef-
ur heyrst af und-
iröldu í Viðreisn í
einhverja mán-
uði og að vilji væri til að skipta út
formanni. Það hefur ábyggilega
verið komið óþol í bakhjarla flokks-
ins út af slöku gengi, það er stutt
gaman ef flokkurinn nær ekki að
vera inni á þingi nema hluta úr ári.“
Stefanía segir að vera megi að
formannsskipti geri móralnum inn-
an flokksins gott en veit ekki hvort
Þorgerður Katrín muni hífa fylgið
upp. „Þetta veltur á að ná einhverju
fylgi í Kraganum, þar sem Þorgerð-
ur er, og í Reykjavíkurkjördæm-
unum og mögulega fljóta þannig
inn á þing, en þetta verður engu að
síður þungur róður.“
Verið undiralda í Við-
reisn í nokkurn tíma
Stefanía
Óskarsdóttir
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Það segir sig sjálft að veiði umfram
ráðgjöf ár eftir ár er ekki góð fyrir
makrílstofninn,“ segir Þorsteinn Sig-
urðsson, fiskifræðingur og sviðsstjóri
uppsjávarlífríkis á Hafrannsókna-
stofnun. Útlit er fyrir að heildarveiði
næsta árs geti orð-
ið um eða yfir 900
þúsund tonn, en
ráðgjöf Alþjóða-
hafrannsókna-
ráðsins, ICES, er
upp á 551 þúsund
tonn.
Verulegur sam-
dráttur er í ráð-
gjöfinni frá síðasta
ári og segir Þor-
steinn að hrygningarstofninn sé á nið-
urleið og árgangurinn frá 2015 sé slak-
ur. Vissulega sé mikil óvissa í matinu,
en ljóst sé að veiðiálagið sé alltof hátt
og fiskveiðidánartala sé helmingi
hærri heldur en ráðlagt er. Samkvæmt
mati ICES mun hrygningarstofninn
áfram minnka árin 2018 og 2019 verði
veitt umfram ráðlagðan afla.
Spurður hvernig standi á því að
stofninn sé í heildina sterkur þrátt fyr-
ir mikla veiði síðustu ár segir Þor-
steinn: „Það er ekki vegna góðrar
stjórnunar heldur er það vegna góðrar
nýliðunar.“
Ekki má vanmeta
lærða gönguhegðun
-En hvað gerist ef veiði langt um-
fram ráðgjöf heldur áfram ár eftir ár,
hættir makríllinn þá að ganga eins
langt norður á bóginn og síðasta ára-
tug?
„Það er það sem kenningin gengur
út á, að fiskurinn gangi ekki lengra en
hann þurfi til að fá það fóður sem hann
þarf. Svo geta aðrir þættir spilað inn í,
til dæmis getur verið fæðuskortur af
einhverjum öðrum ástæðum á öðrum
svæðum. Svo má ekki vanmeta lærða
gönguhegðun þegar fiskurinn hefur
gengið eftir ákveðnu mynstri í ákveð-
inn tíma. Það átti greinilega við til
dæmis um síldina þegar stóru árgang-
arnir voru að koma inn á sínum tíma.
Þá breyttist göngumynstrið og rútínan
hélst síðan nokkuð stöðug um tíma þó
árgangarnir minnkuðu.
Útbreiðslusvæði makríls í Norð-
austur-Atlantshafi var frá Portúgal,
Biscayaflóa, í kringum Bretlandseyjar
og upp í Noregshaf. Það var ekki fyrr
en fyrir áratug sem makríllinn fór að
ganga í miklum mæli inn í íslenska lög-
sögu. Fiskurinn sem áður var skil-
greindur sem flækingur á Íslands-
miðum taldist brátt til mikilvægra
nytjategunda og hefur síðustu ár einn-
ig veiðst við Svalbarða og í græn-
lenskri lögsögu, en stærsti fiskurinn
hefur leitað lengst eftir æti.
ESB með yfir 400 þúsund tonn
Enginn heildarsamningur er í gildi
um stjórnun makrílveiðanna, en Evr-
ópusambandið, Noregur og Færeyjar
hafa samið sín á milli um makrílveið-
arnar þar sem heildarkvóti er lækk-
aður um 20% frá síðustu ráðgjöf. Þau
hafa skipt með sér aflaheimildum á
næsta ári þannig að 183.857 tonn koma
í hlut Norðmanna, Færeyingar fá
102.924 tonn og Evrópusambandið
402.596 tonn.
Þjóðrinar þrjár ákváðu að miða við
að heildaraflinn yrði 817 þúsund tonn á
næsta ári og tóku frá 15,6% fyrir önn-
ur strandríki, þ.e. Ísland, Grænland og
Rússland. Samkvæmt því ættu þessar
síðarnefndu þjóðir að fá að veiða um
128 þúsund tonn, en það er langt undir
því sem Íslendingar veiddu á þessu ári.
Reikna má með að Íslendingar miði
eins og áður við 16,5% af þeim heildar-
afla sem ESB, Noregur og Færeyjar
miða við eða um 135 þúsund tonn, en
ekkert er ákveðið í þeim efnum. Þá er
eftir að reikna með afla Grænlendinga
og Rússa og ekki er ólíklegt að heildar-
aflinn fari yfir 900 þúsund tonn 2018
eins og áður sagði.
Hrygningarstofn á niðurleið
 Makrílafli umfram ráðgjöf ár eftir ár  Of mikið veiðiálag
Þorsteinn
Sigurðsson
Sænska jólageitin hefur nú fengið sinn fasta stað við
verslunarhúsnæði IKEA og nýtur sín vel. Mörgum þyk-
ir geitin skipa veigamikinn sess í jólahaldinu, en nokkr-
ar hafa þó orðið brennuvörgum að bráð. Þá hefur
minnst ein geit lotið í lægra haldi fyrir íslenskum vetri
og fauk sú um koll. Geitin í ár er sú stærsta til þessa.
Morgunblaðið/Eggert
Jólageitin sænska mætt utan við IKEA
TANGARHÖFÐA 13
VÉLAVERKSTÆÐIÐ
kistufell.com
Það er um 80% ódýrara að
skipta um tímareim miðað við
þann kostnað og óþægindi
sem verða ef hún slitnar
Hver er staðan á tíma-
reiminni í bílnum þínum?
Hringdu og pantaðu
tíma í síma
577 1313