Morgunblaðið - 18.10.2017, Blaðsíða 25

MINNINGAR 25
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. OKTÓBER 2017
✝ Guðný Helga-dóttir fæddist á
Hömrum í Reyk-
holtsdal 16. ágúst
1924. Hún lést á
Landspítalanum
við Hringbraut 5.
október 2017.
Foreldrar henn-
ar voru Helgi Sig-
urðsson, f. 1893, d.
1983, og Ástríður
Guðrún Halldórs-
dóttir, f. 1901, d. 1981. Þau hófu
búskap á Hömrum í Reykholts-
dal, síðar í Kletti og keyptu svo
jörðina Heggsstaði í Andakíl.
Systkini Guðnýjar voru Guð-
rún, f. 1922, d. 1983, Kristófer, f.
1926, d. 1959, og Sigurður, f.
1930, d. 2008.
Guðný giftist Gunnari
Gissurarsyni prentara árið
1953. Gunnar fæddist 20. sept-
ember 1917 en lést 18. janúar
2008. Dætur þeirra eru: 1)
Rannveig hjúkrunarfræðingur,
f. 1953. Maður hennar er Björn
Hákon Jóhannesson fram-
kvæmdastjóri, f. 1951. Sonur
Rannveigar er Gunnar Már, f.
1977, og sonur hans Andrés Ill-
ugi, f. 2010. Börn Björns eru
Bjarki, f. 1979, Kristín, f. 1982,
á Húsmæðraskólanum á Löngu-
mýri veturinn 1945 til 1946. Hún
fór í Kennaraskólann og lauk
þaðan handavinnukennaraprófi
1947. Hún lauk einnig handa-
vinnukennaraprófi frá Handíða-
skólanum 1949. Hún stundaði
nám í sérkennslufræðum við
Kennaraháskólann veturinn
1979 til 1980. Hún fór á mörg
námskeið í gegnum tíðina, bæði
innanlands og utan, og fór í
námsferðir til Danmerkur 1979
og Svíþjóðar 1980. Hún starfaði
við fatasaum, bæði sjálfstætt og
á saumastofum, og hélt nám-
skeið í fatasaumi. Hún var um
tíma í stjórn Handavinnukenn-
arafélags Íslands. Guðný starf-
aði sem handavinnukennari við
Laugarnesskólann frá 1950 til
1960, í Vogaskóla frá 1966 til
1982 og við Þjálfunarskóla ríkis-
ins í Stjörnugróf frá 1982 þar til
hún lét af störfum árið1994.
Guðný og Gunnar hófu bú-
skap í Kópavogi en fluttu á
Kleppsveg árið 1959. Árið 1978
fluttu þau í Dúfnahóla. 2006
fluttu þau í öryggisíbúð á Eir og
eftir andlát Gunnars bjó Guðný
þar áfram og hún sá þar að
mestu leyti um sig sjálf og þar
leið henni vel.
Útför Guðnýjar verður gerð í
dag, 18. október 2017, frá Graf-
arvogskirkju og hefst athöfnin
klukkan 13.
og Anna, f. 1983,
gift Martin Inga
Sigurðssyni, f.
1982. Börn Krist-
ínar eru Helga Sól-
ey, f. 2005, Elísa, f.
2007, Arnar Hrafn,
f. 2012, og Dagur
Kári, f. 2015. Sonur
Önnu er Björn, f.
2017. 2) Ásta, fjár-
málafulltrúi, f.
1957. Eiginmaður
hennar er Guðmundur Rúnar
Bragason offsetprentari, f.
1955. Synir þeirra eru Egill, f.
1981, og Snorri, f. 1983, giftur
Nönnu Guðlaugardóttur, f.
1988. Dóttir Egils er Aldís
María, f. 2012. 3) Kristín, bókari,
f. 1960. Eiginmaður hennar er
Haraldur Þorsteinn Gunnars-
son, húsasmiður og stýrimaður,
f. 1956. Börn þeirra eru Hrefna,
f. 1980, Eyrún, f. 1985, og Gunn-
ar Karl, f. 1994. Dætur Hrefnu
eru Kolfinna, f. 2006, og Kristín
Elsa, f. 2010.
Guðný ólst upp á Heggs-
stöðum frá sjö ára aldri og
kenndi fjölskyldan sig ætíð við
þann bæ. Hún ákvað ung að ár-
um að mennta sig til að geta síð-
ar staðið á eigin fótum. Hún var
Hún móðir okkar var einstök
kona. Hún var okkur góð móðir
og afkomendum okkar góð amma
og langamma.
Það er svo margt hægt að
segja um hana mömmu. Hún ólst
upp í sveit og þótti alla tíð afar
vænt um dýr. Borgarfjörðurinn
átti sérstakan stað í hjarta henn-
ar og stundum kölluðum við syst-
ur Skarðsheiðina fjallið hennar
mömmu.
Hún var mikil handverkskona
og eftir hana liggja ótal listaverk.
Hún virtist eiga jafnauðvelt með
alla handavinnu, hvort sem það
var að sauma, prjóna, vinna í leð-
ur, leir, knipla og svo ótalmargt
fleira. Hún málaði vatnslita-
myndir og málaði bæði á silki og
postulín. Þegar við vorum litlar
voru öll okkar föt heimaunnin,
hvor sem það voru spariföt,
hversdagsföt, yfirhafnir eða ann-
að.
Mamma og pabbi voru sam-
stiga í gegnum lífið, áttu saman
hátt í sextíu ár. Þau höfðu unun
af að ferðast saman. Ótalmargra
ferða minnumst við þar sem farið
var vítt og breitt um landið, gist í
tjaldi og eldað á prímus. Á seinni
árum fóru þau margar ferðir til
útlanda, bæði um Evrópu og á Ís-
lendingaslóðir í Kanada. Þau
reistu sér sumarbústað þar sem
þau nutu þess að rækta landið.
Mamma var ótæmandi fróð-
leiksbrunnur. Hún var vel að sér í
málefnum líðandi stundar, las
mikið alla tíð og gat þulið upp
ljóðin sem hún lærði í barnaskóla.
Það voru margir sem sóttu til
hennar fróðleik um fyrri tíð sem
annars hefði glatast.
Um það leyti sem pabbi dó
hrakaði sjón hennar mikið. Þá fór
hún að nýta sér frábæra hljóð-
bókaþjónustu Blindrafélagsins.
Á þann hátt las hún oft margar
bækur á viku og gat rakið fyrir
manni heilu bækurnar, oft löngu
eftir að hún hafði lesið þær. Þess
á milli hlustaði hún á ýmsa þætti
á rás 1 í Ríkisútvarpinu.
Hún hafði afar gaman af því að
hitta fólk. Hún átti trygga vini
sem ýmst komu eða hringdu
reglulega í hana og fyrir það er-
um við þakklátar. Við viljum sér-
staklega þakka systurbörnum
pabba fyrir ómetanlega tryggð
og vináttu við foreldra okkar og
sú tryggð hélst við mömmu allt
fram á síðustu stundu.
Mamma fylgdist vel með
barnabörnum og langömmubörn-
um og vissi ætíð hvað var í gangi
hjá þeim.
Mamma átti langt og farsælt
líf, hún var gædd miklu jafnaðar-
geði og heimilislífið var alla tíð
friðsælt og gott.
Við minnumst mömmu með
þakklæti fyrir allt sem hún var
okkur og munum ylja okkur við
minningar sem hún skilur eftir í
huga okkar.
Rannveig, Ásta og Kristín.
Tengdamóðir mín, Guðný
Helgadóttir, er látin 93 ára að
aldri.
Það var nokkuð óvænt þótt
aldurinn gæti gefið annað til
kynna. Fram á síðasta dag var
hún létt á fæti og létt í sinni, ákaf-
lega skýr og minnisgóð, svo mjög
að okkur sem yngri vorum þótti
nóg um hvað hún mundi hlutina
miklu betur en við.
Guðný var ákaflega hlý og um-
hyggjusöm kona sem gaman var
að tala við. Barnabörnin og
barnabarnabörnin voru henni of-
arlega í huga og var hún ákaflega
hreykin af þeim. Og ekki að ófyr-
irsynju. Verandi viðhengi, sem
rakst óvænt inn í fjölskylduna
fyrir 15 árum, kemst ég ekki hjá
að sjá og finna hversu samheldin
og heil hún er og ber fyrst og
fremst vitni um mannkosti þeirra
hjóna Guðnýjar og Gunnars.
Þótt sjónin hjá Guðnýju væri
að mestu farin lét hún það ekki
aftra sér frá þátttöku í lífinu. Hún
fylgdist mjög vel með. Nýtti sér
tækni fyrir blinda til að lesa og
hlusta á hljóðbækur. Með góðra
vina aðstoð fór hún í göngutúra,
var í sambandi við vini og ætt-
ingja í gegnum símaþráðinn og
fékk dætur sínar til að fara með
sig í verslanir. Hún naut þess að
fara í ökuferðir út fyrir borgina,
ekki síst í Borgarfjörðinn, sína
æskubyggð.
Að loknu löngu og farsælu ævi-
starfi nutu hjónin elliáranna, nú
síðast í góðu atlæti í Hlíðarhúsum
tengdum hjúkrunarheimilinu
Eir. Gunnar féll frá fyrir nokkr-
um árum en hann hefði orðið 100
ára nú í ár, hefði hann lifað.
Ég sendi mínar innilegustu
samúðarkveðjur til dætranna og
annarra ættingja og vina Guðnýj-
ar.
Björn H. Jóhannesson.
Elsku amma. Nú hefurðu
fengið að hitta afa eftir stutt veik-
indi.
Ég var svo lánsöm þegar ég
var yngri að fá að koma til
Reykjavíkur og eyða miklum
tíma hjá þér og afa þar sem þið
dekruðuð við mig alla daga. Það
var í raun alveg sama hvað ég bað
um, alltaf sagðir þú já. Margar
strætóferðir þar sem farinn var
einn hringur í miðbæinn og jafn-
vel annar ef ég bað um. Ég var
líka svo heppin að fá að fylgja þér
mikið eftir í vinnuna þar sem þú
kenndir handavinnu og varst ein-
staklega lagin í því starfi.
Árið 2004 flutti ég heim frá
Brussel og fékk að búa hjá ykkur
í eitt ár. Þá var ég 19 ára og það
var örugglega ekki alltaf auðvelt
fyrir ykkur að hafa ungling inni á
heimilinu en þið sýnduð mér allt-
af skilning. Ef herbergið mitt var
ekki upp á sitt besta gerðir þú
aldrei vesen úr því, þú lokaðir
bara dyrunum og málið var leyst.
Elsku amma, minningarnar
eru ótal margar og það var alltaf
svo gott að koma í heimsókn til
ykkar afa. Að setjast við kaffi-
borðið og fá heitt súkkulaði og
heyra allar ferðasögurnar þínar.
Ég vona að í framtíðinni fái ég að
vera jafn minnug og þú og ferðast
eins og þú gerðir.
Ég mun sakna þín,
Eyrún.
Þegar sá deyr sem tók þátt í að
móta mann sem barn, sá sem hef-
ur verið manni kær frá frum-
bernsku, þá fyllist hugurinn sorg.
Guðný Helgadóttir er dáin en
hún mun lifa í huga mér, meðan
mér endist líf og heilsa. Hannes
Pétursson skáld orðar þetta svo
vel:
Sá sem lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna
þeir eru himnarnir
honum yfir.
(Hannes Pétursson)
Ég syrgi Guðnýju látna því
hún var vinur minn, hún hafði
áhrif á mig og mótaði margt í
huga mér. Í sorg minni er mér
huggun í orðum Kazuo Ishiguro,
verðandi Nóbelsskálds: „Dauð-
inn er aðeins sorglegur vegna
þess að á meðan við lifum sköpum
við eitthvað sem er verðmætt,
sambönd, vináttu, eitthvað sem
endist ekki að eilífu.“ Guðný skil-
ur eftir sig mikil verðmæti, sem
mölur og ryð fá ekki grandað.
Í framandi menningu er sagt
að það þurfi heilt þorp til að ala
upp barn. Ég nýt þess að hafa
verið alin upp af mörgum kyn-
slóðum og átt sterk tengslanet
við fjölda fólks sem ól mig upp.
Saman mynduðu þau mitt þorp.
Guðný var hluti af mínu þorpi.
Hún var konan hans frænda –
Gunnars móðurbróður míns.
Fyrstu átta ár ævi minnar
bjuggu Rannveig amma og börn-
in hennar tvö í parhúsi sem
systkinin reistu, ásamt mökum
sínum, fyrir fjölskyldur sínar og
móður. Innan veggja hússins
tengdust í huga mér þrjár fjöl-
skyldur sterkum böndum – fólkið
sem stóð að Guðnýju, fólkið sem
stóð að frænda og mömmu og
fólkið sem stóð að pabba. Guðný
var í hópi þessa fólks – sem allt
hafði mótandi áhrif á mig.
Rætur Guðnýjar lágu uppi í
Borgarfirði, þar sem hún ólst
upp á Heggsstöðum. Systkinin
tvö og pabbi voru að langfeðra-
tali úr Austfirðingafjórðungi hin-
um forna, en áttu öll sterkar ræt-
ur í Borgarfirði eystra. Í því
þorpi sem húsið var mér var
gestkvæmt – þangað komu vinir
og frændgarður íbúa hússins,
fólk ofan úr Borgarfirði og aust-
an úr Borgarfirði. Þetta var fólk
á öllum aldri, fætt allt frá seinni
hluta 19. aldar og fram yfir miðja
síðustu öld.
Foreldrar Guðnýjar, Helgi og
Ásta, voru í þessum hópi, svo og
systkini hennar öll. Guðný var
minnug með afbrigðum allt fram
á síðustu stundu og sagði
skemmtilega frá. Margt skondið
og skemmtilegt úr æsku minni er
ljóslifandi í huga mér vegna þess
hve lifandi frásagnir hennar
voru. Þær voru oft af atburðum
úr hversdagslífinu, af litlum at-
burðum sem saman mynda eina
heild, frásagnir sem skapa í huga
mér skemmtilegar myndir.
Nú eru orðin kaflaskil í lífi
þeirra systra; Rannveigar, Ástu
og Kristínar. Ég veit að sorg
þeirra er mikil og votta þeim og
fjölskyldum þeirra samúð mína.
Halldór Árnason.
Í lok janúar í ár sat ég í stof-
unni hjá nöfnu minni í Hlíðarhús-
um. Spjaldtölvan mín var á borð-
inu. Ég hafði hlaðið
upptökubúnaði í hana. Tækið var
sett í gang og Guðný byrjaði að
segja frá lífinu í Reykholtsdal.
Með styrkri rödd sagði hún með
ótrúlegri nákvæmni frá ýmsum
atburðum á Kjalvararstöðum og
Kletti í kringum 1930. Hugurinn
var skarpur og minnið ótrúlegt.
Með skipulagðri frásögn brá hún
upp lifandi myndum af lífinu.
Meðal annars sagði hún frá ferm-
ingardegi föður míns í Reyk-
holtskirkju vorið 1930, en hann
var móðurbróðir hennar. Hann
var 15 ára en hún bara níu ára.
Hún brá upp hverri myndinni af
annarri frá þessum atburði og
lýsti fólkinu og aðstæðum. Þetta
geymdi hún allt í huganum. Nú
skyldi byrjað að skrásetja þann
mikla fróðleik sem Guðný bjó yf-
ir. Því miður varð hlé á þessu hjá
mér og nú er of seint að taka upp
þráðinn. Guðný var öll hinn 27.
september sl.
Sjónin brást Guðnýju fyrir
mörgum árum en það hamlaði
henni ekki frá að halda heimili og
fylgjast vel með. Lengi vel las
hún blöðin í lestæki og alltaf
hlustaði hún mikið á útvarp. Og
hún var mjög dyggur viðskipta-
vinur Hljóðbókasafnsins. Hún
var alltaf búin að „lesa“ nýjustu
bækurnar langt á undan okkur
hinum og þar var ekki komið að
tómum kofunum.
Það var alla tíð gott samband
á milli Guðnýjar og Gunnars og
foreldra minna. Lengi var það
siður að þau ásamt Ástrúnu syst-
urdóttur pabba og manni hennar
Aðalsteini komu í síðdegiskaffi á
nýársdag. Þá var brugðið upp
svipmyndum úr lífinu í Reyk-
holtsdal. Guðný hélt alltaf mikla
tryggð við móður mína eftir frá-
fall föður míns og var natin að
heimsækja hana síðustu árin í
Skjól þrátt fyrir sjónleysið.
Það var alltaf hressandi og
fróðlegt að eiga samneyti við
Guðnýju. Hún var góð heim að
sækja og fá í heimsókn. Stund-
irnar hefðu mátt vera miklu
fleiri.
Við systur, Sigrún, Þorbjörg,
Áslaug og ég, vottum Rannveigu,
Ástu og Kristínu og fjölskyldum
þeirra okkar innilegustu samúð.
Blessuð sé minning Guðnýjar.
Guðný Helgadóttir.
Guðný Helgadóttir
✝ Pétur HólmKarlsson bif-
reiðastjóri fæddist
30. desember 1920
í Reykjavík. Hann
lést á Dvalarheim-
ilinu Grund 4.
október 2017.
Foreldrar Pét-
urs voru Guðlaug
Pétursdóttir, hús-
freyja í Reykjavík,
f. 27. mars 1882,
og Karl Lúðvík Guðmundsson
verkamaður, f. 14. júní 1894.
Systkini Péturs voru Guðrún
Helga og Guðmundur Stefán.
Pétur kvæntist Kristólínu
Guðmundsdóttur (Diddu) frá
Nýju-Búð í Eyrar-
sveit, f. 26. ágúst
1924, d. 21. apríl
1991. Börn þeirra
eru Guðlaug Erla,
f. 8. júlí 1947, Alda
og Bára, f. 10. jan-
úar 1950, og Sævar
Hólm, f. 13. nóv-
ember 1954.
Barnabörnin eru
sjö og barna-
barnabörnin eru
orðin átta.
Útför Péturs fer fram frá
Fríkirkjunni í Reykjavík í dag,
18. október 2017, klukkan 11.
Jarðsett verður í Grundarfjarð-
arkirkjugarði klukkan 17.
Auðvitað varð afi allra karla
elstur. Afi sem synti á hverjum
degi og gekk á skíðum þar til
hann var komin fast að níræðu.
Afi sjarmör með svarta hárið sem
bara neitaði að þynnast eða verða
grátt. Afi sem háaldraður eldaði
ofan í sig, kláraði uppvaskið og
hljóp upp þrjár hæðir á Baldurs-
götunni svo hratt að við barna-
börnin urðum lafmóð við að reyna
að halda í við hann.
Minningabrotin eru óteljandi:
London Docks-lyktin í leigubíln-
um; sposki svipurinn og glampinn
í augunum þegar hann rifjaði upp
sögurnar sínar; vasagreiðan sem
alltaf var á sínum stað; þægilega
nærveran og heitu hendurnar
sem gott var að láta geyma sínar;
hljómsterka bassaröddin sem
söng Dalakofann; allar vísurnar
og ljóðin, „Sex eru taldir synir
Bergs á sigluhundi …“
Afi lifði gríðarlegar samfélags-
breytingar og tók þeim af aðdá-
unarverðri víðsýni. Hann var
leigubílstjóri í áratugi. Leigubíl-
stjórar hafa einstaka innsýn í
samfélagið, vita og skilja meira en
flestir. Þeir eru með fólkið í aft-
ursætinu og eru á ferðinni þegar
fæstir aðrir eru það. Afi var nátt-
úrlega svo vandaður fagmaður að
hann var ekkert að blaðra um
einn eða neinn, en reynslan og svo
aldurinn gaf honum honum djúp-
an skilning á því hvernig þetta
gengur allt saman fyrir sig. Afi
var æðrulaus, hann leit til baka og
endaði allar sögur á orðunum:
„Þetta var bara svona.“
Undir lokin talaði hann um að
sinn tími væri kominn. Samferða-
fólk hans flest löngu búið að
kveðja þetta jarðlíf. Aldarfjórð-
ungur síðan amma fór. Hann var
náttúrlega enn með allt hárið og
líklega myndarlegasta gamal-
menni landsins, en honum þótti
nóg komið af þessu langlífi öllu
saman. Hann var sáttur.
Elsku afi, takk fyrir sam-
veruna og hlýjuna. Þetta var bara
svona.
Brynhildur og Þórhildur.
Kær vinur og samferðamaður,
Pétur Hólm Karlsson, er fallinn
frá, 96 ára gamall. Hann átti
langa og viðburðaríka ævi. Hann
lifði það að sjá þjóðfélagið breyt-
ast úr kotbúskap og bragga-
híbýlum, fátækt og örbirgð í al-
menna velsæld. Hann upplifði
heimsstyrjöld og miklar breyt-
ingar á heimsmálunum. Pétur var
mikið hraustmenni og varð sjald-
an misdægurt og engan þekki ég
sem var eins vinnusamur, enda
byrjaði hann að vinna fyrir mat
sínum á barnsaldri eins og þá
tíðkaðist oft. Hann vann mörg
störf og var m.a. strætisvagnabíl-
stjóri og ók leigubíl þar til hann
hætti akstri sökum aldurs. Þeir
voru ekki margir frídagarnir sem
hann tók. Hann byggði ásamt
bróður sínum sex íbúða hús á
Baldursgötu í Reykjavík og voru
það mikil viðbrigði að flytja úr
litla bakhúsinu þar sem móðir
hans bjó í nýbyggt hús. Hann bjó
á Baldursgötunni nánast alla ævi.
Ég kynntist Pétri og eiginkonu
hans Diddu, sem lést fyrir 27 ár-
um, þegar við Sævar sonur þeirra
fórum að búa í íbúð sem þau áttu á
Baldursgötunni, á hæðinni fyrir
neðan þau. Þegar við Sævar slit-
um samvistum þá bjó ég áfram
hjá Pétri og Diddu ásamt börn-
unum, Pétri og Hörpu. Sambúðin
var góð, þau báru okkur á hönd-
um sér og studdu í hvívetna. Iðu-
lega vorum við í mat hjá þeim og
barnabörnin áttu öruggt skjól
þegar ég var að vinna. Á sumrin
voru barnabörnin í sveitinni með
þeim, í yndislegum bústað í
Grundarfirði sem Didda dvaldi
oftast sumarlangt í. Ég naut
þeirrar gæfu að vera ávallt vel-
komin og voru það bestu sumar-
leyfi sem hugsast gat. Samveran
við þau hjón var byggð á innilegri
vináttu sem rofnaði aldrei. Eftir
að Pétur varð ekkill þá bjó hann
einn en var studdur af góðri fjöl-
skyldu og hann sinnti sínum
áhugamálum, hann gekk mikið og
fór í sundlaugarnar og í kaffi með
félögunum. Hann var mjög fróður
og honum fannst gaman að segja
sögur, fara með vísur og heilu
sönglögin. Hann bjó á Baldurs-
götunni þar til heilsu hans hafði
hrakað þannig að erfitt var að búa
einn og fluttist hann á hjúkrunar-
heimilið Grund fyrir tveimur og
hálfu ári. Þar leið honum vel og
hann eignaðist góða vini og gott
var að heimsækja hann þar,
standandi kaffiborð alla daga og
gott að sitja í garðskálanum eða
úti í sólinni með góðum vini sem
alltaf var glaður við gestakomur.
Langafabörnunum þótti gaman
að heimsækja Pétur afa og munu
þau sakna þeirra stunda eins og
við hin sem nutum samvista við
hann. Ég kveð góðan vin, sem
auðgaði líf mitt, með söknuði og
bið honum góðrar heimkomu.
Hanna Margrét.
Pétur Hólm
Karlsson
Morgunblaðið birtir minningargreinar endurgjaldslaust alla
útgáfudaga.
Skil | Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðsins. Smellt á Morgunblaðslógóið í
hægra horninu efst og viðeigandi liður, „Senda inn minningargrein,“
valinn úr felliglugganum. Einnig er hægt að slá inn slóðina
www.mbl.is/sendagrein
Skilafrestur | Ef óskað er eftir birtingu á útfarardegi verður greinin
að hafa borist eigi síðar en á hádegi tveimur virkum dögum fyrr (á
föstudegi ef útför er á mánudegi eða þriðjudegi).
Þar sem pláss er takmarkað getur birting dregist, enda þótt grein ber-
ist áður en skilafrestur rennur út.
Minningargreinar