Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.12.2017, Síða 35

Stuðningsmenn forsetans á þinginu segjast nú
loks átta sig á því hvers vegna þrjóskast var svo
mjög við, og það mánuðum saman, að afhenda
þinginu gögn, þótt það væri lagaskylda. Fyrr-
nefndir fjölmiðlar voru af þessu tilefni með ítarlega
fréttatíma um það að repúblikanar væru að hamast
við að draga úr trúverðugleika rannsóknar Muellers
saksóknara. Sú umfjöllun var ekki þvert á stað-
reyndir. En bandarískur almenningur fékk ekki
raunverulegu fréttirnar á bak við þessa nýju stöðu
nema í mýflugumynd.
Einnig var reynt að drepa því á dreif, að þarna
hefðu verið samankomnir harðir stuðningsmenn
frambjóðandans sem tapaði. Nú hefði komið í ljós að
þeir sömu höfðu farið fremstir fyrir þeim sem rann-
sökuðu tölvupóstamál frú Hillary! Og nú væru þeir
á ný helstu áhrifamenn í starfsliði hins sérstaka
saksóknara, sem ætti að finna sök hjá Trump um að
hafa verið í samsæri með Pútín forseta Rússlands!
Ekki verður heldur fullyrt að mikilvægar stað-
reyndir hafi verið falsaðar þarna. Ekki beinlínis.
Þeim var einfaldlega sleppt af því þær voru svo
fjarska óþægilegar fyrir málstaðinn.
Það er að því leyti verra en fölsunin að svo erfitt
er að koma auga á verknaðinn. Í refsirétti flestra
landa eykur það sök ef reynt er að hylma yfir brot
sín.
Fyrrnefndum fréttamiðlum er næstum ómögulegt
að sýna Trump eitthvað sem gæti virst nálgast það
að vera örlítið í átt að sanngirni. Og þeim til afsök-
unar er það helst, að þeir trúa því einlæglega að
Trump geti aldrei gert neitt gott, og sé að auki þjóð-
hættulegur maður.
Mála allt sínum litum
Alla daga slá þessir fjölmiðlar upp neikvæðum frétt-
um af Trump. Og það vantar ekki að slíkar eru svo
sannarlega til staðar og þarf ekki að búa þær til.
Þótt vart sé að trúa því nú, þá voru einnig til lakari
og neikvæðari fréttir af heilögum Obama, en þær
birtust einfaldlega aldrei.
Fréttir sem eru valdar með tilteknu hugarfari eru
ekki endilega „falskar,“ þótt gnægð frétta með aðra
áferð hefðu ekki síður kallað á umfjöllun.
En val úr þeim mikla fjölda frétta sem koma og
fara, gefur óvönduðum færi á að fela vilja til mis-
notkunar. Að minnsta kosti um hríð.
Undanfarnar vikur hafa fjölmargir þekktir fjöl-
miðlamenn vestra misstigið sig illa þegar þeir gátu
ekki leynt því, að þeir væru í herferð en ekki að
flytja fréttir. Nokkrir hafa verið látnir taka pokann
sinn, en sumir, býsna frægir fréttahaukar, verið
settir í launalaust leyfi í nokkrar vikur til að kæla
þá. Það þarf mikið til, því að yfirmönnum þeirra
mislíkar ekki áherslurnar heldur eingöngu klaufas-
pörkin sem afhjúpuðu þá.
Afsakið hlé
Stundum geta lítil atvik í fjölmiðlum opnað augu
manna fyrir veruleika sem var hulinn.
Áhugasamir menn um samtímaumræðu ættu að
horfa á nýlegan þátt í sarpi sjónvarpsrásarinnar
Hringbraut, þar sem þeir Ögmundur Jónasson og
Bogi Ágústsson ræddu m.a. um utanríkismál.
Ögmundur er horfinn af „vígvelli“ stjórnmálanna
en fylgist áfram mjög vel með. Málið beindist að
ástandinu í Evrópusambandinu. Ögmundur lýsti af
hógværð alkunnum staðreyndum um þróun þess og
það sem helst hefði valdið því svo miklum vandræð-
um á síðustu árum. Nefndi hann í því sambandi það
sem augljósast er. Það er hversu markvisst Evr-
ópusambandið hefur ár frá ári sogað til sín sífellt
meira vald frá aðildarríkjunum, sem lið í sam-
þjöppun þess. Oft hafa ákafir ESB sinnar bláeygðir
sagt þetta vera sögulega nauðsyn. Evrópusam-
bandið er eins og reiðhjól, segja þeir, ef það skríður
ekki áfram fellur það.
Ögmundur minntist sérstaklega á tillögur Schulz,
foringja þýskra jafnaðarmanna, um að stefna ætti
að því að hafa lokið stofnun Bandaríkja Evrópu árið
2025. Ögmundur minnti einnig á það, sem alkunna
er, að mjög margir áhrifamenn töldu evruna ekki
ganga upp nema að „Seðlabanki Evrópu“ hefði
refsivönd yfir peningamálum landanna og fjármál
og skattamál ríkjanna lytu einni stjórn í Brussel.
Þessu hefur enginn málsmetandi fulltrúi ESB
neitað árum saman. Þá greip fréttamaðurinn, gam-
all kollegi Ögmundar af „RÚV“, ákafur inn í. Fór-
ust honum orð á þessa leið: Þetta væri ekki rétt.
Slíkar hugmyndir væru óraunsæjar og það hefði
enginn áhugi verið á slíku síðan 1993!
Ekki skal frekar vitnað til annarra orða hans í
sömu veru.
Það er auðvitað ekki útilokað að fréttamaðurinn
hafi verið í löngu fríi, en þó varla í aldarfjórðung,
eða þá að hann hafi týnt lesgleraugunum sínum
snemma á þessum tíma.
Hinn nýi forseti Frakklands hefur haldið fjöl-
menna fréttamannafundi, boðað ráðstefnur sem
snúast allar um það að „bjarga Evrópusamband-
inu“. Allt snýst það um að auka miðstýringu sam-
bandsins á kostnað aðildarríkjanna. Svipta ber að-
ildarríkin fjárstjórnarvaldi og efla miðstjórnina í
Brussel um allan helming.
Ríki sem ekki ræður stjórn eigin fjármála er ekki
lengur sjálfstætt ríki. Það gildir sama um það og
einstakling sem sviptur er fjárforræði.
Schäuble, fyrrverandi fjármálaráðherra Þýska-
lands, sem nú er forseti þýska þingsins, hefur lengi
talað fyrir þessu sama. ESB hefur nú nýlega sam-
þykkt sameiginlegt hernaðarsamstarf í álfunni,
sem gekk ekki á meðan Bretar voru virkir innan
borðs.
Þeir sem hafa undrast hve margt í fréttum Ríkis-
útvarpsins er úr takti við tilveruna almennt fá
þarna einkennilega ábendingu um að ekki sé allt
með felldu.
Þetta ástand er sem sagt ekki viljandi og þess
vegna er aldrei beðist afsökunar á einu né neinu.
Ekki einu sinni á því, að hafa útvarpað hvatningum
um að atlaga yrði gerð að nafngreindum ein-
staklingum og þar sem heimilisfang fjölskyldu
þeirra var birt til að auðvelda ódæðið.
Ríkisútvarpið hefur margoft bent á að þeim séu
mörgu milljarðarnir naumt skammtaðir frá al-
menningi. Sú virðist ástæðan fyrir því að frétta-
öflun hafi lent í „örstuttu hléi,“ nokkrum árum fyrir
síðustu aldamót og að það standi enn.
Það gæti margt verið verra.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
17.12. 2017 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 35