Morgunblaðið - 15.02.2018, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. FEBRÚAR 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Hjálpar-samtökbyggja
starfsemi sína á
trausti. Þau leita á
náðir almennings
um framlög og þeir
sem gefa verða að
geta treyst því að fjármunirnir
skili sér til góðra verka.
Oxfam heyrir til þekktari
hjálparsamtaka. Samtökin
gagnrýna ójafnrétti um allan
heim og misskiptingu auðs.
Þau segjast „vinna með fólki,
sem býr við fátækt og leitast
eftir því að njóta mannrétt-
inda, fá að lifa með reisn sem
fullgildir borgara og taka
stjórn á lífi sínu“.
Nú hljómar þetta sem skelfi-
leg öfugmæli. Eftir að jarð-
skjálftinn reið yfir Haítí árið
2010 með þeim afleiðingum að
allt að 300 hundruð þúsund
manns létu lífið gerðu starfs-
menn samtakanna sig seka um
hrottalegt kynferðislegt of-
beldi gagnvart konum og jafn-
vel börnum. Yfirmennirnir
voru atkvæðamestir.
Í fréttaskýringu á mbl.is var
framferði þeirra lýst þannig að
þeir hefðu beitt forréttindum
sínum til að lokka til sín snauða
eyjaskeggja. Yfirmaður að-
gerða Oxfam á Haítí, Roland
van Hauwermeiren, mun hafa
verið ásakaður um sams konar
framferði áður, en var engu að
síður sendur á vettvang.
Oxfam gerði innanhúsrann-
sókn og var sex starfsmönnum
sagt upp og þremur boðið að
segja upp sjálfir.
Málið var hins veg-
ar þaggað niður.
Áhrif þagnarinnar
eru hrollvekjandi.
Hauwermeiren
hélt til starfa í Líb-
eríu á vegum
bresku velgjörðarsamtakanna
Merlin og var kvartað undan
honum þar.
Bresk stjórnvöld hafa nú
lýst yfir því að þau muni slíta
öll tengsl við góðgerðarstofn-
anir sem hylmi yfir kynlífs-
hneyksli. „Ef þið greinið ekki
frá öllum alvarlegum atvikum
eða ásökunum, sama hversu
skaðlegar þær eru orðspori
ykkar, getum við ekki unnið
með ykkur,“ sagði Penny Mor-
daunt, ráðherra alþjóðlegra
þróunarmála í bresku stjórn-
inni, í gær. Í fyrra fengu sam-
tökin 4,5 milljarða króna frá
breskum stjórnvöldum og
rúma þrjá milljarða frá Evr-
ópusambandinu.
Haítí er fátækasta landið í
þessum heimshluta og völd
hjálparsamtaka eru þar mikil.
Hjálparstarfsmenn koma með
fullar fúlgur fjár inn í land þar
sem 60% íbúa lifir á minna en
tveimur dollurum á dag. Með
því að níðast á konum og börn-
um brutu starfsmenn þeirra
gegn þeim markmiðum, sem
þeir áttu að hafa að leiðarljósi,
fullvissir um að þeim yrði aldr-
ei refsað. Sýndu þeir rétti og
reisn fórnarlambanna sömu lít-
ilsvirðingu og þeir sem sam-
tökin gagnrýna hvað harðast.
Starfsmenn Oxfam
notuðu vald sitt til
að níðast á þeim
sem þeir áttu að
vera að hjálpa}
Glæpir í skjóli góðverka
Evrópusam-bandið ákvað
á mánudaginn var,
að vara tyrknesk
stjórnvöld sérstak-
lega við því að þau
yrðu að virða réttindi Kýpur og
forðast aðgerðir sem myndu
auka á spennu á milli sam-
bandsins og Tyrkja. Meðal
spennuvalda voru taldar hót-
anir Tyrkja gegn Kýpverjum
og hagsmunum þeirra.
Ástæðan fyrir því að Evr-
ópusambandið taldi sig knúið
til að bregðast við með þessum
hætti er sú að Tyrkir hafa verið
að færa sig talsvert upp á
skaftið að undanförnu á haf-
svæðinu umhverfis Kýpur. Þeir
neita að viðurkenna efnahags-
lögsögu eyjarinnar, þar sem
hún taki ekki nægt tillit til
hagsmuna norðurhluta eyj-
arinnar, sem hertekinn var af
Tyrkjum fyrir 44 árum.
Þannig stöðvuðu tyrknesk
herskip í liðinni viku ítalskt
skip, sem var að reisa olíu-
borpall innan kýpverskrar lög-
sögu, með þeim orðum að tyrk-
neski sjóherinn
ætlaði sér að hefja
þar heræfingar
bráðum. Þá hafa
tyrknesk yfirvöld
mótmælt olíuborun
á svæðinu þar sem hún „grafi
undan réttindum Kýpur-
Tyrkja“.
Kýpur-Grikkir hafa fyrir sitt
leyti mótmælt þessum aðförum
Tyrkja og varað við því að þær
gætu teflt hugsanlegum frið-
arviðræðum um framtíð eyjar-
innar í hættu, en vonir stóðu til
að þær myndu hefjast á ný síð-
ar á þessu ári.
Ljóst er að aðgerðir Tyrkja
munu ekki hjálpa til við að
lægja öldur á þessum slóðum,
nema síður sé. Eftir er að sjá
hvort Evrópusambandið gerir
meira í málinu en að senda frá
sér ofangreinda aðvörun. Sam-
bandið er í þröngri stöðu gagn-
vart Tyrkjum, ekki síst vegna
innflytjendamála, en sá tími
gæti þó komið að það teldi sig
þurfa að stíga fastar til jarðar
vegna aðgerða Tyrkja gagn-
vart Kýpur.
Tyrkir færa sig upp á
skaftið gagnvart
Kýpverjum}
Nágrannaerjur í vændum?
R
eglulega fer af stað umræða um
starfskjör alþingismanna og
ráðherra. Það er ekkert óeðli-
legt að ræða það en stundum
finnst mér umræðan mjög
ósanngjörn og á röngum forsendum. Nú er
það akstur Ásmundar Friðrikssonar sem er
afar virkur þingmaður og duglegur að fara
um sitt kjördæmi. Ekki sýnist mér að hann
hafi neitt til saka unnið annað en að fara eftir
þeim reglum sem gilda um þingmenn nema
kannski að hafa verið of duglegur að fara um
sitt kjördæmi.
Gallinn við starfskjör alþingismanna er að
þau eru of flókin í mörgum tilfellum, þ.e. of
margar aukagreiðslur. Þetta þarf að einfalda.
Fyrir nokkru var reglum breytt þannig að
alþingismenn fengu sömu eða svipuð hlunn-
indi og opinberir starfsmenn eru með í sínum samn-
ingum. Þá ætlaði allt um koll að keyra.
Hvers vegna ekki að ákveða að laun alþingismanna
skuli aldrei vera lægri en laun forseta Alþýðusambands
Íslands og um þá gildi sömu reglur og forseta ASÍ hvað
varðar hlunnindi o.þ.h.? Þannig væri komið viðmið við
þann sem gæta á hagsmuna almenns launafólks.
Starfskjör alþingismanna á að einfalda og bæta. Al-
þingismaður er ráðinn tímabundið til fjögurra ára
(skemur undanfarið!).
Um leið og hann tekur sæti á Alþingi er hann búinn að
gera sig að opinberri persónu, friðhelgin er mikið til far-
in. Hann veit kannski ekki á sínum fyrsta degi að vinnan
er ekki frá 8-5, hún er alla daga, allan sólar-
hringinn, allt árið.
Þingmaðurinn fær símtöl á öllum tímum
sólarhings. Frá kjósendum, fjölmiðlum,
drukknu fólki, fólki í neyð, flokksfélögum
o.s.frv. Hann leggur ekki símann frá sér kl.
17. Eða skilur vinnuna eftir við Austurvöll.
Þingmaðurinn er alltaf í vinnunni.
Hann fer ekki í sumarfrí án þess að hafa
símann með eða skoða tölvupóstinn, það er
alltaf hægt að ná í hann, líka á Tenerife.
Yfir sumarmánuðina er hann að sinna kjör-
dæminu, mæta á hátíðir, halda ræður, funda
með kjósendum o.fl., alltaf með símann við
höndina.
Meðan starfsbræður alþingismanna í mörg-
um vestrænum ríkjum hafa sérstaka starfs-
menn til að kynna sér mál og rannsaka hefur
íslenskur þingmaður enga slíka starfsmenn.
Ég er því afar ósammála þeim sem blöskrar starfskjör
alþingismanna. Miðað við vinnuna og starfsaðstæður.
Það má hins vegar einfalda starfskjörin og gera þau
gegnsærri en um leið þarf að bæta þau. Ég held reyndar
að víða í stjórnkerfinu megi finna fólk með umtalsvert
betri starfskjör en þeir sem vinna við löggjafarsamkom-
una.
Hugmyndin með forseta ASÍ er kannski ekki svo vit-
laus?
Gunnar Bragi
Sveinsson
Pistill
Starfskjör alþingismanna
Höfundur er alþingismaður Miðflokksins fyrir
Suðvesturkjördæmi. gunnarbragi@althingi.is
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Íbúar í Sandgerði og Garðigreiða í næsta mánuði atkvæðium nafn á sameinað sveitarfé-lag sem nær yfir bæði þessi
byggðarlög. Í viðhorfskönnun sem
efnt var til var óskað eftir að íbúar
sendu tillögur um nöfn. Sá frestur
rann út síðastliðinn mánudag og nú
verður valinn hluti tillagnanna, sem
voru alls 300, og sendur Örnefna-
nefnd til umsagnar. Þær tillögur sem
nefndin samþykkir verða svo væntan-
lega þeir kostir sem íbúar geta kosið
um. Skilyrt er að hvorugt núverandi
nafna sveitarfélaganna kemur til
greina. Sameining Sandgerðis og
Garðs var samþykkt í kosningum í
nóvember sl. og síðan þá hefur verið
unnið að útfærslu ýmissa mála sam-
einingu viðvíkjandi. Sett var á lagg-
irnar sérstök nefnd skipuð þremur
bæjarfulltrúum og bæjarstjóra af
hvorum stað og þar hafa verið lagðar
línur um framhaldið.
Framlag frá ríkinu
Í heimanmund frá Jöfnunarsjóði
sveitarfélaga fær nýtt sveitarfélag
100 milljón króna framlag frá ríkinu
til að endurskipuleggja stjórnsýslu og
þjónustu auk þess sem 294 milljónum
króna verður veitt til að jöfnunar
skulda. „Fyrir liggur að starfsemi
grunnskólanna verður óbreytt, en eft-
ir er að ákveða hvernig stjórnsýslunni
verður fyrir komið,“ segir Magnús
Stefánsson, bæjarstjóri í Sveitarfé-
laginu Garði.
Talverð vinna liggur í því að sam-
eina ýmis þau kerfi sem sveitarfélögin
eru með í rekstri, svo sem í bókhaldi,
skjalavörslu og launavinnslu. Einnig
eru gjaldskrár yfirfarnar og verða
samræmdar. Nýtt sameinað sveitar-
félag tekur til starfa í byrjun júní og
ný bæjarstjórn ætti því að taka við
skýrum valkostum.
Sandgerðisbúar eru í dag um
1.780 og rúmlega 1.600 búa í Garði.
Milli staða eru 5 kílómetrar. Að-
stæður í þessum sveitarfélögum eru
um margt áþekkar, en fjárhagsleg
staða þeirra ólík, Garðinum í vil.
„Sameining skilar ekki beinum sparn-
aði í bráð. Hins vegar verður hægt að
bæta þjónustu við íbúa, enda hefur
það frá upphafi verið leiðarljósið í
sameiningarvinnunni,“ segir Magnús.
300 tillögur um nafn
á sveitarfélagið bárust
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Sjávarþorp Sandgerðisbúar eru 1.780 og rúmlega 1.600 manns búa í
Sveitarfélaginu Garði, þaðan sem þessi mynd er af byggð á fjörukambi.
„Starfsfólk sveitarfélaganna er
jákvætt fyrir þeim breytingum
sem framundan eru og finnst
verkefnið vera áhugavert,“ segir
Sigrún Árnadóttir, bæjarstjóri í
Sandgerði. „Hafin er vinna með
starfólki vegna þeirra breytinga
sem sameiningin hefur í för með
sér. Virk þátttaka starfsfólks og
jákvæðar undirtektir þess eru
mjög þýðingarmikill þáttur í að
breytingaferlið gangi vel og nýtt
sveitarfélag fari vel af stað.“
Að geta eflt þjónustu við
íbúana er talinn vera einn helsti
ávinningurinn með sameiningu
Garðs og Sandgerðis. Í því efni
nefnir Sigrún Árnadóttir til dæm-
is skóla- og velferðarmál, svo
sem eflda sérfræðiþjónustu á
þeim sviðum. Þá muni verða
kleift að setja meiri kraft í lýð-
heilsu- og forvarnamálin sem
hafa verið ofarlega á blaði í
sveitarfélögunum tveimur. Einnig
verði hægt að bæta ýmsa innviði
í tengslum
við
ferðaþjónust-
una. Verk-
efnin þar
sem bæta
þurfi úr og
gera betur
séu óend-
anlegur listi.
„Engum
starfsmanni
sveitarfélag-
anna verður sagt upp vegna sam-
einingar sveitarfélaganna, en nú
er í skoðun hvar hinar ýmsu
starfsstöðvar verða. Afgreiðsla
fyrir stjórnsýsluna verður á báð-
um stöðum en starfsstöðvum
velferðarþjónustu, skipulags- og
byggingarfulltrúa og annars slíks
þarf velja stað í öðru hvoru
byggðarlaginu en það ræðst eftir
því til dæmis hvar hentugt hús-
næði býðst,“ segir Sigrún Árna-
dóttir.
Undirtektir eru jákvæðar
STARFSFÓLK TEKUR VIRKAN ÞÁTT Í SAMEININGARSTARFI
Sigrún
Árnadóttir