Morgunblaðið - 17.03.2018, Blaðsíða 35

UMRÆÐAN 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. MARS 2018
Sterkir í stálinu
Skipastál • Lunningajárn • Bakjárn
Kælirör • Fíber- og galvanhúðaðar ristar
Svört- og ryðfrí rör og fittings
Ál • Ryðfrítt stál • PVC plötur
POM öxlar • PE plötur
Lokar af ýmsum gerðum
Opið virka daga kl. 8-17
Skútuvogi 4, Rvk
Rauðhellu 2, Hafnarfirði
Sími 568 6844 | ga@ga.is | ga.is
Síðastliðinn föstudag
voru drög að frumvarpi
til nýrra persónuvernd-
arlaga birt. Með frum-
varpinu er ætlunin að
innleiða svokallaða per-
sónuverndarreglugerð
frá Evrópusambandinu
sem mun taka gildi í að-
ildarríkjum sambands-
ins þann 25. maí nk.
Persónuvernd-
arreglugerðin hefur enn ekki verið
tekin upp í EES-samninginn með
formlegum hætti en dómsmálaráðu-
neytið hefur gefið út að stefnt sé að
því að ljúka því ferli eins hratt og
mögulegt er þannig að reglugerðin
komi til framkvæmda á Íslandi á
sama tíma, þ.e. eftir rúma tvo mán-
uði.
Drögin að frumvarpinu voru birt á
samráðsgátt íslenskra stjórnvalda og
hófst þá samráð við almenning um
frumvarpið. Frestur til þess að skila
inn umsögnum er hins vegar afar
skammur því umsagnir þurfa að ber-
ast fyrir næstkomandi mánudag, 19.
mars. Atvinnulífið þarf því að hafa
hraðar hendur þannig að hægt sé að
koma að athugasemdum til dóms-
málaráðuneytisins, áður en frum-
varpið fer til meðferðar hjá Alþingi.
Til samanburðar var sambærilegt
samráð við almenning í Noregi opið í
þrjá mánuði.
Með frumvarpinu er persónu-
verndarreglugerðin lögfest og hún
birt sem fylgiskjal með frumvarpinu.
Í frumvarpstextann eru þó jafnframt
tekin upp helstu kjarna-
ákvæði reglugerð-
arinnar auk þess sem
kveðið er á um nokkrar
sérreglur sem og við-
bætur og útfærslur sem
byggjast á heimildum
aðildarríkjanna til þess
að víkja frá tilteknum
ákvæðum reglugerð-
arinnar.
Persónuvernd-
arreglugerðin er mjög
sérstök að þessu leyti
því hún veitir aðild-
arríkjunum umfangsmiklar heimildir
til þess að víkja frá einstökum ákvæð-
um hennar. Það er rík ástæða fyrir
atvinnulífið að skoða vel hvernig
þessar heimildir voru nýttar í frum-
varpstextanum og eftir atvikum
koma að athugasemdum. Svo virðist
t.a.m. sem einkaaðilar standi höllum
fæti miðað við stjórnvöld þegar kem-
ur að beiðnum hins skráða um að-
gang og afrit af þeim persónuupplýs-
ingum sem viðkomandi fyrirtæki
vinnur um einstaklinginn. Stjórnvöld
geta t.d. hafnað slíkri beiðni ef um er
að ræða upplýsingar um tiltekin
starfsmannamálefni eða upplýsingar
í vinnugögnum eða öðrum sambæri-
legum gögnum. Einkafyrirtæki hafa
hins vegar ekki sambærilega heimild
til að hafna beiðni og er þar um tölu-
verða breytingu að ræða frá því sem
nú gildir.
Þá er jafnframt ástæða fyrir at-
vinnulífið til þess að skoða hvort til-
efni sé að nýta aðrar heimildir sem
ekki eru nýttar í frumvarpstexta, s.s.
hvað varðar vinnslu á persónuupplýs-
ingum í atvinnutengdu samhengi.
Fyrir utan greiningu á því hvernig
ákveðið var að nýta umræddar heim-
ildir til frávika frá reglugerðinni er
einnig ástæða til þess að staldra við
önnur ákvæði frumvarpsins sem
vafalaust munu vekja spurningar í
framkvæmd s.s. hvað varðar tilvísun í
frumvarpstexta til þess að reglugerð-
in gangi framar lögunum, einkum í
ljósi þess að með lögunum er að ein-
hverju leyti verið að mæla fyrir um
frávik frá ákvæðum reglugerðar-
innar.
Fyrir þau fyrirtæki sem hafa starf-
semi út fyrir landsteinana er einnig
mikilvægt að lagaskil séu skýr en
frumvarpstexti um landfræðilegt
gildissvið laganna vekur spurningar
að þessu leyti.
Það er ekki annað hægt en að
fagna því að frumvarp að nýjum per-
sónuverndarlögum hafi verið birt
enda mjög stutt í að reglugerðin komi
til framkvæmda. Það er hins vegar
mikilvægt að vandað sé til verka og
að hagsmunir atvinnulífsins fái að
vegast á við ríka hagsmuni hinna
skráðu.
Umsagnir atvinnulífsins
um ný persónuverndarlög
Eftir Áslaugu
Björgvinsdóttur » Persónuverndar-
reglugerðin er mjög
sérstök að þessu leyti
því hún veitir aðildar-
ríkjunum umfangs-
miklar heimildir til þess
að víkja frá einstökum
ákvæðum hennar.
Áslaug Björgvinsdóttir
Höfundur er lögmaður.
Eitt af því vinsæl-
asta hjá hverri rík-
isstjórn, þegar spurt
er um efndir á lof-
orðum, er að segja, að
þetta og hitt sé komið
í nefnd, skoðun eða
umfjöllun og þar lifa
loforðin góðu lífi til
næstu kosninga. Nú
virðist svo komið að
loforð VG séu einmitt
komin í þessa hvíldarstöðu, undir
umhyggju Bjarna og Sigurðar og er
þar nú ekki í kot vísað. Eitt mál er
þó farið að þvælast allverulega fyrir
mönnum. Það er fjósakonuheim-
sóknir ákveðinna þingmanna og
þykja þær valda verulegu pen-
ingaflæði sem erfitt virðist að út-
skýra, en eins og allir vita á allt sín-
ar eðlilegu skýringar.
Þingmenn eru nú bara í vinnunni
sinni. Verkamenn fá ekki greitt fyr-
ir að flytja sig til og frá vinnustöð-
um. Þó eru þeir að vinna að verð-
mætasköpun fyrir þjóðfélagið svo
hægt sé að greiða þingmönnum
laun og öðrum hálaunamönnum.
Þessar heimsóknir þingmanna eru
bara ákveðin þjónusta við flokks-
gæðinga en ekki fyrir hina almennu
kjósendur. Þeir eiga lítinn sem eng-
an aðgang að þingmönnum. Þar að
auki eru samskipti í tölvum og far-
símum orðin svo mikil að ástæðu-
laust er að auka samskiptin með
milljóna ferðakostnaði.
Eitt af loforðum núverandi rík-
isstjórnar var að ellilífeyrir ætti að
vera orðinn 300 þúsund kr. á mán-
uði um síðustu áramót. Ekki hef ég
orðið var við þessar hækkanir en
aftur á móti lækkuðu greiðslurnar
til mín um 30 þús. kr. á mánuði um
síðustu áramót. Kannski hef ég og
fleiri misskilið orð þingmanna, þeir
hafa sennilega átt víð að um næstu
aldamót verði þau börn sem nú eru
að fæðast, með 300 þús. kr. á mán-
uði.
Læknisþjónusta fyrir aldraða er
eitt af því sem hefur tekið all-
verulegum breytingum. Fólk sem
orðið er áttrætt og
uppúr er nánast komið
út af þjónustusviðinu.
Hvort þetta er ákvörð-
un ráðherra eða ein-
göngu sparnaðar-
ákvörðun lækna veit
ég ekki en allavega lít-
ilmannlegur hugs-
unarháttur sem að
baki liggur. Annað er
að þegar lágstéttarað-
ili er tekinn í aðgerð er
slíkur sjúklingur not-
aður til þess að láta
nýliða gera sína fyrstu aðgerð án
þess að sjúklingnum sé sagt frá því.
Það ætti að vera lágmarkskrafa að
sjúklingurinn viti að sá sérfræð-
ingur sem hann var sendur til geri
ekki aðgerðina, heldur nemi. Vissu-
lega þurfa nemar að fá sín tækifæri
en sjúklingurinn á að vita það og á
að hafa rétt til skoðunar á því.
Framundan er endurskoðun á
kjarasamningum verkamanna. Þar
sem hærra launaðir hafa í áratugi
fengið kjarabætur samkvæmt pró-
sentuhækkun og þar með fengið all-
ar verðhækkanir bættar margfaldar
á móti einfaldri hækkun verkafólks,
hlýtur lágtekjufólk að fá góða
hækkun núna. Án þess að hærra
launaðir fái krónu.
Sumir þingmenn vilja lögleiða
kannabisefni og þar með neyslu
þeirra. Nú þegar eru ökumenn und-
ir áhrifum örvandi efna mjög ógn-
andi við ökumenn sem þeir telja að
séu fyrir þeim og gera oft tilraun til
að keyra á bíla. Hvernig verður
ástandið ef efnið verður löglegt?
Eru loforð þing-
manna marktæk?
Eftir Guðvarð
Jónsson
»Eitt af loforðum nú-
verandi ríkisstjórn-
ar var að ellilífeyrir ætti
að vera orðinn 300 þús-
und kr. á mánuði um
síðustu áramót. Ekki
hef ég orðið var við
þessar hækkanir.
Guðvarður Jónsson
Höfundur er eldri borgari.
Í ljósi þess sem ég
upplifði við setningu
Búnaðarþings, umfjöll-
un formanns BÍ í út-
varpi um þingið, hluta
umræðna sem ég
hlýddi á og að lokum
lestur ályktana þess,
virðist mér allur varinn
góður að skrifa nú eft-
irmæli um þessa ágætu
samkomu sem ég þekki
allnáið eftir að hafa
fylgst með störfum þess í nær fimm
áratugi. Niðurlæging samkomunnar
er orðin slík að tæpast er þess að
vænta að félagsskapurinn að baki
hjari til ráðgers næsta þings. Ætl-
unarverk stjórnar BÍ að ganga af ís-
lenskum landbúnaði dauðum verður
áreiðanlega komið það langt þá.
Formaður BÍ setti þingið fyrir há-
degi 5. mars. Í setningarræðunni var
ekki einu orði vikið að framtíðarsýn
landbúnaðarins. Mestu púðri var eytt
á „hrákjötsdóm“ EFTA-dómstólsins
frá síðasta ári. Ég minnist þess að
hafa séð formanninn á ágætu mál-
þingi um þetta mál á Hvanneyri í
nóvember. Greinilega hafði hann
ekki skilið orð af því sem þar fór
fram. Þar var undirstrikað hve alvar-
legar afleiðingar athafnaleysi stjórn-
valda hér á landi í gerð á áhættumati
hefði haft á framgang málsins. Þykist
þekkja að þar hafi stjórn BÍ aldrei
lagt hönd á plóginn. Á sama tíma eru
flutt nánast átölulaust til landsins
mörg tonn af gróðurmold, sem sann-
anlega hafa flutt með sér meinvætti
og eru áreiðanlega verulega meiri
áhætta íslensku búfé en innflutt kjöt.
Svona vinnubrögð og málflutningur
eins og BÍ stundar í þessu máli munu
hvergi þekkjast á byggðu bóli. Eðli-
legt að ráðherra væri ekki auðkeypt-
ur til snúninga á slíkum grundvelli.
Þessi vinnubrögð stjórnar BÍ að
reyna ekki að horfast í augu við stað-
reyndir heldur hrökkva í skotgraf-
irnar eru dauðadæmd. Þau geta aldr-
ei leitt af sér annað en
varnarstöðu í málum og
menn verða aldrei í
takti við tímann í sinni
vinnu. (Stjórnin og sér-
staklega formaðurinn
betur þekkt fyrir að
gera yfirleitt ekkert.)
Því miður virtust
fulltrúar á Bún-
aðarþingi flestir ekki
gera sér grein fyrir
hvaða blekkingarleik
formaður og stjórn
voru að leika.
Ég hlýddi á almenn-
ar umræður Búnaðarþings. Í meg-
inatriðum voru þær svartnætti. Það
skapast að vísu af þeim veruleika sem
ég hef í skrifum mínum verið að leiða
mönnum fyrir sjónir að hvorki stjórn
BÍ eða stjórnvöld hafa nokkra stefnu
í landbúnaðarmálum. Þar hef ég ver-
ið að benda á samanburð við Noreg
sem afhjúpar þetta með öllu nenni
menn að setja sig inní málið. Öll um-
ræða um einhverja stefnu er því sjálf-
krafa dæmd til að vera mest inni-
haldslaust þvaður. Þar er
formaðurinn fremstur meðal jafn-
ingja.
Sigríður Jónsdóttir dró þessi sjón-
armið fram í sinni ræðu á þinginu og
benti í því sambandi á þá skýru
stefnu sem stjórn BÍ hefði markað í
síðasta búvörusamningi um að ganga
af íslenskum landbúnaði dauðum.
Formaðurinn lýsti sig ósammála
þessu en færði ekki nokkur rök fyrir
máli sínu, þó að Sigríður hefði fært
fram augljós rök áður í málinu.
Á þriðjudagsmorgni mætti for-
maðurinn í morgunútvarpi. Hafi ein-
hver fengið einhverja hugmynd út frá
því sem hann sagði var það líklega að
Búnaðarþing væri drykkjusamkoma
bænda á tveggja ára fresti. Kunni
hluta úr einni línu ferskeytlu um
veisluhöld gamals þings sem mál-
hagur höfðingi kom þá á flug. (At-
hyglisvert að hlutfallslega fór líklega
stærri hluti tímans núna til veislu-
halda en hjá gömlu þingunum.) Þátt-
arstjórnanda varð á að spyrja um við-
horf til fjórðu tæknibyltingarinnar
hjá landbúnaðinum. Þetta er sem
stendur almennasta umræðumál á
eftir loftslagsógninni hjá bændum
um allan heim. Þetta kom greinilega
flatt upp á formanninn sem virtist
ekki skilja hvað var spurt um og setti
á stað samhengislaust blaður um um-
hverfismál. Í beinu framhaldi komu
fréttir sem lýstu fjórfalt hraðari um-
hverfisbreytingum í hafinu gagnvart
þorskstofnum en þeir sem best vissu
höfðu áður talið. Fróðlegt að hlusta á
bull formannsins í því beina sam-
hengi.
Eftir að hafa lesið ályktanir þings-
ins fæ ég ekki séð að neitt sem skiptir
íslenskan landbúnað máli liggi eftir
þingið. Sum málin meira að segja ein-
kennast um of af þekkingarleysi eða
rangtúlkunum eins og rætt er í sam-
bandi við „hrákjötsmálið“. Tollamálin
þar nærtækust. Því er marglýst yfir
af stjórnvöldum að þessir samningar
voru gerðir til að liðka fyrir hlið-
stæðum ívilnunum fyrir sjávarafurðir
Íslendinga. Viti ég rétt er samning-
urinn auk þess að frumkvæði ís-
lenskra stjórnvalda. Minni hags-
munum mögulega fórnað fyrir meiri.
Eins og í fyrra málinu það eina raun-
hæfa í málinu að bregðast við veru-
leikanum. Móta viðbrögð í ljósi þess.
Störf sín kórónaði þingið með að
endurkjósa þennan dæmalausa for-
mann auk þriggja eldri stjórnar-
manna. Þó að þeir séu ekki jafningjar
formannsins í bulli og rangfærslum
þá hafa þeir allir sýnt góða tilburði
þar sem mögulega mætti segja frá í
annarri grein síðar.
Eftir Jón V.
Jónmundsson » Þessi vinnubrögð
stjórnar BÍ að reyna
ekki að horfast í augu
við staðreyndir heldur
hrökkva í skotgrafirnar
eru dauðadæmd.
Jón Viðar
Jónmundsson
Höfundur starfaði hjá BÍ á fimmta
áratug.
Búnaðarþing – Eftirmæli
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VANTAR ÞIG
PÍPARA?