Morgunblaðið - 25.04.2018, Blaðsíða 33

MENNING 33
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2018
ICQC 2018-20
PÖNTUN AUGLÝSINGA:
Til mánudagins 7. maí
SÉRBLAÐ
Skoðuð verða húsgögn og innréttingar,
skrautmunir og fylgihlutir fyrir heimilið,
litir og lýsing ásamt mörgu öðru.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105 kata@mbl.is
Heimili &
hönnun
fylgir Morgunblaðinu föstudaginn 11. maí
Fjölskyldumyndin DoktorProktor og prumpuduftiðer ein þeirra sem voru ádagskrá Alþjóðlegrar
barnakvikmyndahátíðar í Reykjavík
fyrr í mánuðinum og ein fjögurra
sem talsettar voru á íslensku en þar
af voru tvær um doktorinn. Hrósa
ber sérstaklega fyrir það framtak að
talsetja leiknar erlendar barnamynd-
ir því það gerist alltof sjaldan og
framboðið af slíkum kvikmyndum
hefur nánast ekkert verið hér á landi.
Hvað veldur? Talsetning kostar jú
sitt og engir eru sjóðirnir að sækja í
þegar kemur að talsetningu erlendra
leikinna kvikmynda fyrir börn. Leita
þurfti í erlenda sjóði fyrir þá sem hér
er rýnt í. Og líklega þykir of mikil
áhætta að standa í slíkum kostnaði
þar sem aðsóknin gæti orðið dræm.
En þeirri ósk er hér með komið á
framfæri að fleiri leiknar kvikmyndir
fyrir börn verði talsettar því börn
vilja ekki bara sjá teiknimyndir.
Doktor Proktor og prumpuduftið
er byggð á samnefndri og bráð-
skemmtilegri bók metsöluhöfund-
arins Jo Nesbø. Persónur eru skraut-
legar og uppákomurnar furðulegar
og fyndnar. Ung og skörp stúlka,
Lísa, kynnist afar smávöxnum dreng
með eldrautt hár, Búa, sem er ný-
fluttur í götuna hennar, Fall-
byssustíg. Við hana býr einnig und-
arlegur uppfinningamaður, Doktor
Proktor, og moldríkur og siðspilltur
viðskiptajöfur, herra Þráinn, sem
hagnast hefur á því að stela uppfinn-
ingu doktorsins. Þráinn á tvo syni,
Þröst og Þrym, sem eru miklir hrott-
ar og pína börnin í skólanum og þá
m.a. Búa. Búi og Lísa kynnast dokt-
ornum og komast að því að hann lum-
ar á stórmerkilegri uppfinningu,
prumpudufti sem er svo öflugt að sá
sem þess neytir getur prumpað sig
alla leið út í geim. Þegar herra Þrá-
inn kemst að þessu stelur hann duft-
inu og hyggst selja það geimferða-
stofnun Bandaríkjanna, NASA.
Honum tekst að auki að blekkja lög-
regluna sem stingur Búa og dokt-
ornum í fangelsi og virðist þá öll von
úti.
Það er kannski heldur ódýr brand-
araleið hjá Nesbø að nota prump sem
efnivið í barnasögu en um leið verður
að viðurkennast að gott prumpugrín
er sígilt. Og þó fullorðnir hlæi ekki
jafninnilega og börn þegar Búi þeyt-
ist um loftin blá með reykinn úr rass-
inum þá er það engu að síður fyndið.
Uppeldið fer kannski um leið út um
þúfur, að temja börnum að prumpa
ekki í návist annarra og biðjast af-
sökunar. Í Doktor Proktor og
prumpuduftinu keppast börnin
hreinlega við að prumpa sem mest,
hæst og lengst og áhyggjurnar litlar
af því hvernig eigi að lenda aftur á
jörðinni þegar prumpuduftið klárast!
En líkt og gott prump þá hættir
prumpugríni til að þynnast út er á
líður og það er raunin með þessa ann-
ars ágætu fjölskyldumynd. Þegar
risaslangan Anna Konda kemur svo
óvænt til sögunnar fer maður að
velta fyrir sér hvort Nesbø hafi siglt í
strand í skrifunum og ekki vitað
hvert skyldi halda með söguna. Stór-
furðulegur snúningur en skemmti-
lega skrítinn, engu að síður.
Leikararnir standa sig ágætlega
og þá sérstaklega börnin en Krist-
offer Joner er helst til lágstemmdur í
hlutverki doktorsins miðað við þá
mynd sem dregin er upp af honum í
bókinni. Íslenska talsetningin er
sæmileg en eitthvað bar þó á mis-
munandi hljóðstyrk og var jafnvel
erfitt á köflum að greina orðaskil.
Eins mikið og gagnrýnandi fagnar
talsetningunni hefði mátt vanda hana
betur. En tæknibrellurnar eru vel
heppnaðar, myndataka og öll hönnun
leikmynda og búninga og myndin er
litrík og falleg á að líta.
Á heildina litið er Doktor Proktor
og prumpuduftið prýðileg fjöl-
skylduskemmtun og ágætis-
afþreying í passlegri og gamaldags
lengd, 85 mínútur.
Prumpuflug Búi þýtur um loftin blá, knúinn áfram af prumpudufti í Doktor Proktor og prumpuduftið. Lísa og Doktor Proktor fylgjast með furðu lostin.
Ágætisprumpugrín
Bíó Paradís
Doktor Proktor og prumpuduftið
bbbnn
Leikstjóri: Arild Fröhlich.
Handritshöfundur: Johan Bogaeus.
Byggt á barnabók Jo Nesbø. Aðalleik-
arar: Emily Glaister, Eilif Hellum Nora-
ker og Kristoffer Joner. Noregur og
Þýskaland, 2014. 85 mínútur.
HELGI SNÆR
SIGURÐSSON
KVIKMYNDIR
Lokkur úr hári tónlistarkonunnar
Madonnu, nærbuxur af henni og
bréf frá fyrrverandi kærasta henn-
ar, Tupac Shakur, munu fara á upp-
boð þar sem kröfu Madonnu um
lögbann á uppboðið hefur verið
synjað. Madonna fékk fyrir tveimur
árum samþykkt bráðabirgðalög-
bann á uppboðið með þeim rökum
að hún ætti rétt til friðhelgi einka-
lífsins þrátt fyrir sína miklu frægð.
Fyrrnefndir munir og fleiri úr eigu
Madonnu voru teknir af fyrrver-
andi aðstoðarmönnum hennar og
seldir listaverkasafnaranum Dar-
lene Lutz, fyrrum vinkonu og sam-
starfskonu Madonnu, sem nú vill
selja þá á uppboði.
Dómari í New York, Gerald
Lebovitz, kvað upp þann úrskurð
nú í byrjun viku að sátt hefði náðst í
deilu Madonnu og Lutz árið 2004 og
velti fyrir sér hvers vegna Madonna
hefði höfðað mál gegn Lutz í stað
þess að beina spjótum sínum að að-
stoðarmönnunum fyrrnefndu. Lög-
maður Lutz sagði ákvörðun dóm-
arans algjöran sigur og að Lutz
væri nú frjálst að gera það sem
henni sýndist við eigur sínar án af-
skipta Madonnu.
Uppboðshúsið Gotta Have Rock
and Roll segist ætla að hefja aftur
uppboð á mununum í júlí sem var
stöðvað í júlí árið 2016.
Ósátt Madonna er ekki sátt við að hár af
henni og fleira verði selt á uppboði.
Tókst ekki að
stöðva uppboðið
AFP
Eva Björg Ægisdóttir hlaut í gær
spennusagnaverðlaunin Svartfugl-
inn þegar þau voru veitt í fyrsta
sinn. Athöfnin fór fram í Veröld –
húsi Vigdísar þar sem Eliza Reid,
forsetafrú og bókmenntafrömuður,
afhenti verðlaunin og fyrsta eintak
bókarinnar, Marrið í stiganum, sem
kom út í gær. Í áliti dómnefndar um
bókina segir: „Sagan er grípandi og
spennandi samhliða því að veita inn-
sýn í myrkan og sáran veruleika.
Fléttan er fagmannlega unnin, sögu-
þráðurinn sterkur og sögulokin
koma lesandanum á óvart.“
Samkvæmt upplýsingum frá Ver-
öld hefst bókin á því að ung kona
finnst myrt í fjörunni við Akranes.
Hin látna reynist hafa búið sem barn
í bænum en flutti skyndilega burt
ásamt móður sinni. Lögreglukonan
Elma, sem er nýflutt á Skagann,
rannsakar málið ásamt samstarfs-
mönnum sínum. Upp á yfirborðið
koma ýmis skuggaleg mál úr fortíð-
inni en Elma þarf líka að takast á við
atburði í eigin lífi sem hröktu hana
aftur heim á æskuslóðirnar.
Í tilkynningu frá Veröld kemur
fram að Eva Björg, sem fædd er og
uppalin á Akranesi, sé 29 ára þriggja
barna móðir með meistarapróf í
hnattvæðingu. Þar kemur einnig
fram að samkeppnin um Svartfugl-
inn sé ætluð höfundum sem hafa
ekki áður sent frá sér glæpasögu.
„Höfundarnir Yrsa Sigurðardóttir
og Ragnar Jónasson stofnuðu til
verðlaunanna í samvinnu við útgef-
anda sinn, Veröld. Verðlaunin nema
500.000 krónum auk hefðbundinna
höfundarlauna. Einnig býðst þeim
sem sigur ber úr býtum samningur
við umboðsmanninn David H. Head-
ley en tímaritið Bookseller útnefndi
hann einn af 100 áhrifamestu mönn-
um breskrar bókaútgáfu árið 2015.
Yrsa og Ragnar skipuðu dómnefnd-
ina ásamt Bjarna Þorsteinssyni, út-
gáfustjóra Veraldar.“ Alls bárust á
þriðja tug handrita í keppnina.
Markmið Yrsu og Ragnars með nýju
verðlaununum er m.a. að hvetja höf-
unda til að spreyta sig á glæpasög-
unni sem bókmenntaformi og stuðla
að því að fleiri skrifi bækur á ís-
lenskri tungu. Verðlaunin verða af-
hent árlega héðan í frá.
Sigurvegari Eva Björg Ægisdóttir.
Eva Björg Ægisdóttir
hlýtur fyrsta Svartfuglinn