Morgunblaðið - 04.05.2018, Page 27

MINNINGAR 27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. MAÍ 2018
✝ Brynleifur Há-steinn Stein-
grímsson fæddist
14.9. 1929 á
Blönduósi og lést á
Landakotsspítala
24. apríl 2018. For-
eldrar hans voru
Steingrímur Á.B.
Davíðsson, skóla-
stjóri á Blönduósi,
f. 17.11. 1891, d.
9.10. 1981, og kona
hans Helga Dýrleif Jónsdóttir, f.
8.12. 1895, d. 7.6. 1995.
Brynleifur var áttundi í röð
tólf systkina sem á legg komust:
Anna Sigríður, f. 1919, d. 1993,
Aðalheiður Svava, f. 1921, d.
2014, Árdís Olga, f. 1922, d.
2010, Hólmsteinn Ottó, f. 1923,
Hersteinn Haukur, f. 1925,
Brynhildur Fjóla, f. 1927, d.
1993, Jóninna Guðný, f. 1928, d.
2015, Sigþór Reynir, f. 1931,
Steingrímur Davíð, f. 1932, d.
2017, Jón Pálmi, f. 1934, d. 2001,
Sigurgeir f. 1938.
Brynleifur ólst upp á Blöndu-
ósi. Stúdent frá MA 1950, cand.
med. frá HÍ 1956, við framhalds-
nám og læknisstörf í Svíþjóð
1958-68, University of Bristol
1972-73, Oslóarháskóla vor 1973
og Lasarettet í Lundi 1988-89.
1978, dætur hennar og Ágústs
Ólafs Ágústssonar, f. 1977 (þau
skildu): Elísabet Una, Kristrún
og María Guðrún. b) Jón Andr-
eas, f. 1982, maki Hjördís Eva
Þórðardóttir, f. 1982. Synir
þeirra: Friðrik Atli, Jóhann
Daði og Gunnlaugur Orri. 2)
Helga kennari, f. 4.3. 1956, gift
Jóni G. Haukssyni ritstjóra, f.
6.11. 1955. Börn: a) Brynleifur
Birgir Björnsson, f. 1977,
kvæntur Ingibjörgu Ösp
Magnúsdóttur, f. 1979. Synir
þeirra: Birkir Snær, Magnús
Breki og Björn Hlynur. b) Sig-
ríður Silja Sigurjónsdóttir, f.
1983, sambýlismaður Guð-
mundur Jón Amlín Sigurðsson,
f. 1972. c) Jón Haukur Jónsson,
f. 1990, unnusta Þóra Rut Jóns-
dóttir, f. 1992. 3) Friðrik, f. 15.5.
1958, d. 22.12. 1990. Var kvænt-
ur Ólöfu Halldórsdóttur, f. 15.5.
1956. Dóttir hennar Hrafnhildur
Guðmundsdóttir, f. 1975. 4)
Brynja Blanda fjármálastjóri, f.
11.8. 1971, gift Ingvaldi Thor
Einarssyni framkvæmdastjóra,
f. 7.2. 1974. Börn þeirra: a)
Maríanna Björg. f. 2001. b) Ein-
ar Helgi, f. 2005.
Síðari kona Brynleifs var
Hulda Guðbjörnsdóttir hjúkr-
unarfræðingur, f. 27.12. 1951, d.
16.5. 2010. Þau skildu. Sonur
þeirra: Steingrímur rafgreinir,
f. 30.3. 1977. Sonur Huldu:
Hrafn Tryggvason, f. 1970.
Útför Brynleifs fer fram frá
Fossvogskirkju í dag, 4. maí
2018, kl. 15.
Sérfræðingur í
þremur greinum
læknisfræðinnar.
Brynleifur var
héraðslæknir á
Kirkjubæjar-
klaustri 1957-58,
héraðslæknir á Sel-
fossi 1968-82, sér-
fræðingur í lyf-
lækningum við
Sjúkrahús Suður-
lands frá 1983, síð-
an yfirlæknir lyfjadeildar þar,
og yfirlæknir á Litla-Hrauni
1969-87. Loks læknir við Heilsu-
gæslustöðina í Reykjanesbæ í
þrjú ár nokkru eftir að hann
hætti störfum fyrir aldurs sakir
á Selfossi. Hreppsnefndarmaður
á Selfossi 1974-78, bæjarfulltrúi
1986-90. Í bæjarráði og forseti
bæjarstjórnar og bæjarráðs um
skeið. Formaður Læknaráðs
Suðurlands um árabil. Sat í ótal
nefndum og stjórnum. Gaf út
ljóðabók sína, Í ljósi dags, 1993.
Fyrri kona Brynleifs var Þor-
björg Sigríður Friðriksdóttir, f.
6.7. 1930, d. 19.12. 1975. Börn
þeirra: 1) Guðrún Helga hæsta-
réttarlögmaður, f. 22.6. 1954,
gift Gunnlaugi A. Jónssyni pró-
fessor, f. 28.4. 1952. Börn
þeirra: a) Þorbjörg Sigríður, f.
Á æskuárum mínum bjugg-
um við á Akureyri, sem varð til
þess að samverustundir með
afa Brynleifi voru ekki tíðar og
því meiri viðburður í hvert sinn
sem ég hitti hann. Breyting
varð á með búferlaflutningum
okkar suður til Reykjavíkur og
samverustundir urðu fleiri.
Þegar ég varð eldri urðu tengsl
okkar sterkari og samskiptin
nánari. Nafni minn, eins og við
gjarnan kölluðum hvor annan,
reyndist mér mikill stuðnings-
maður, veitti mér hvatningu og
vináttu.
Brynleifur afi var góðum
gáfum gæddur og vel að sér í
málefnum líðandi stundar,
hvort sem það var á vettvangi
stjórnmálanna eða í öðrum
samfélagslegum og heimspeki-
legum efnum. Honum þótti
gaman að rökræða og skiptast
á skoðunum um ýmsa hug-
myndafræði. Hann átti líka
auðvelt með að spjalla við sér
ókunnugt fólk af öllum stigum
þjóðfélagsins, eiginleiki sem
mér þykir aðdáunarverður.
Hann hafði yfirleitt skýra af-
stöðu til þeirra hluta sem við
ræddum.
Það styrkti umræðuna að
hann lét mig ekki komast upp
með að viðra skoðanir mínar án
þess að færa fyrir þeim gild
rök og styðja með dæmum.
Hann var í senn vinalegur og á
góðan hátt krefjandi viðmæl-
andi þar sem ávallt var stutt í
glettnina.
Brynleifur afi hafði mikla
greiningarhæfni sem læknir.
Þessi hæfileiki hans var byggð-
ur á ákaflega djúpum skilningi
á læknisfræðinni sem einungis
fæst með því að kafa vel ofan í
grunninn eins og hann orðaði
það sjálfur. Ég veit að kollegar
hans dáðust að þessum hæfi-
leika.
Eitt sinn átti ég spjall við
lækni sem lýsti þessu með
skemmtilegri myndlíkingu.
Hann sagði að Brynleifur væri
með læknisfræði í heilastofn-
inum og sjúkdómsgreiningar
hans kæmu sem ósjálfráð við-
brögð. Þó svo að ég hafi ekki
valið að verða læknir eins og
nafni minn hef ég reynt að öðl-
ast þennan hæfileika í því sem
ég fæst við og eru mér heilræði
hans í þeim efnum drjúg.
Hann var enn fremur kjarn-
yrtur og með mikla skáldgáfu.
Ljóðin eftir hann eru orðin fjöl-
mörg en eitt er mér þó sér-
staklega minnisstætt. Það var
ljóð sem hann orti til móður
minnar, Helgu Brynleifsdóttur,
í tilefni af sextíu ára afmæli
hennar. Þar tókum við nafnarn-
ir höndum saman og kom það í
minn hlut að syngja ljóðið í af-
mælisveislunni. Einnig er mér
mjög minnisstæð veisla í tilefni
af 85 ára afmæli hans þar sem
ég gat orðið við þeirri ósk að
syngja eitt af uppáhaldslögum
hans eftir Megas. Langar mig
því að vitna í lokaerindi þess
lags, sem í mínum huga mun
halda minningunni um heiðurs-
manninn og afa minn Brynleif
H. Steingrímsson lifandi um
ókomna tíð.
Svo lít ég upp og sé við erum
saman þarna tvær
stjörnur á blárri festingunni sem
færast nær og nær.
Ég man þig þegar augu mín eru
opin, hverja stund.
En þegar ég nú legg þau aftur, fer
ég á þinn fund.
(Megas)
Brynleifur B. Björnsson.
Í dag kveðjum við langafa
okkar og viljum við nú minnast
hans. Hann langafi Brynleifur
var fyndinn og skemmtilegur
karl sem var alltaf brosandi.
Við munum sakna hans sárt og
birtum hér ljóð sem Kristrún
orti til hans um síðustu jól.
Hann Brynleifur H. Steingrímsson
er mikill heiðursmaður.
Hann yrkir ljóð eins og Salómon
og alltaf er hann glaður.
Hann langafi er allra afa bestur.
Bjó hann ungur við Blönduós.
Einnig er hann mikið fyrir lestur.
Yljar sér við jólaljós.
Brynleifur er bestimann,
bjargar fólki tíðum.
Börnin öll þau elska hann.
Við eftir jólum bíðum.
Elísabet Una og
Kristrún Ágústsdætur.
Leiðir okkar Brynleifs lágu
saman fyrir rúmum tveimur
áratugum er við Brynja, yngsta
dóttir Brynleifs, hófum að
rugla saman reytum.
Ungur maðurinn kveið þess-
um fyrsta fundi enda heyrt ótal
sögur af ættföðurnum. Kvíðinn
laut þó fljótt í lægra haldi.
Eftir snarpa yfirheyrslu hlaut
verðandi tengdasonur skilyrðis-
lausa blessun. Ekki var því að
þakka að hann var í sínu fín-
asta pússi og afskaplega kurt-
eis. „Hverra manna ertu?“ var
fyrsta spurning verðandi
tengdaföður. Eftir að hafa rak-
ið ættir víða um land bar mig
niður að Víkum á Skaga í
Húnavatnssýslu. Ekki þurfti
frekari vitnanna við, en að mati
Brynleifs eru Húnvetningar
allra manna mestir.
Margar góðar samveru-
stundir höfum við átt síðan.
Brynleifur var fróður maður,
áhugasamur um lífið og til-
veruna.
Sama hvert umræðuefnið var
aldrei komið að kofanum tóm-
um. Þrátt fyrir áföll lífsins elt-
ist forvitni barnsins ekki af
Brynleifi. Hann drakk í sig nýj-
an fróðleik dag hvern og deildi
með þeim sem hann hittu.
Skopskynið varð beittara
með árunum og hann kallaði
jafnan fram gleði hjá þeim sem
hann hittu og náði vel til
barnanna. Um jólin bar Guð á
góma og sagðist Brynleifur
halda að slíkt mikilmenni hlyti
að vera Húnvetningur!
Nú fallinn er frá,
húnvetnskur höfðingi.
Englar guðs veri þér hjá,
þess óskar Ingi.
Ingvaldur Thor Einarsson.
Vissi, vissi
vegur Guðs
var ferðin mín.
Á þessari trúarjátningu lýk-
ur ljóði Brynleifs tengdaföður
míns sem hann nefndi „Kaldi-
dalur og Sálmur 23“.
Brynleifur var margslunginn
maður, fljúgandi greindur með
viðurkenningu í þremur sér-
greinum læknisfræðinnar.
Hann hafði orð á sér fyrir að
vera bæði fljótur og nákvæmur
að sjúkdómsgreina. Hann var
lengi pólitískt virkur, fyrst sem
Þjóðvarnarmaður í stúdenta-
ráði en hin síðari árin sjálf-
stæðismaður.
„Maður verður að ferðast um
landið til að þekkja það“ svar-
aði hann skorinort er hann var
spurður út í þau mál.
Brynleifur var hressilegur í
framgöngu, mannblendinn og
tók fólk tali hvar sem hann
kom. Hann var þó viðkvæmur í
lund og hafði farið um dimma
dali. En það síðasta sem hann
sagði þegar við ræddum saman
tveimur dögum fyrir andlát
hans var: „Ég óttast ekki.“
Andspænis dauðanum var játn-
ing hans hin sama og höfundar
23. Davíðssálms.
Brynleifur lét sér aldrei
dægurmálin duga heldur glímdi
við hinar dýpri spurningar trú-
ar og heimspeki og ljóðlistin
var honum ein leið út úr þeirri
glímu. Í næstum tvo síðastliðna
áratugi var hann alltaf hjá okk-
ur Guðrúnu, dóttur sinni, á að-
fangadagskvöld.
Þar leyndi sér ekki að hann
kunni að meta andblæ hinnar
helgu hátíðar.
Er ég varði doktorsritgerð
mína frá Lundarháskóla fyrir
30 árum var Brynleifur við-
staddur. Í veislu um kvöldið
stóð hann upp og hélt snjalla
ræðu á sænsku. Hann sló á
létta strengi og sagði að þarna
inni væri margt sænskra guð-
fræðinga. Fyrr á öldum hefðum
við fengið nokkra slíka til Ís-
lands, en tekið þeim misjafn-
lega, stundum einfaldlega sett
þá í poka og drekkt þeim í
næstu á! Ummælin vöktu kát-
ínu þó að ekki þekktu allir til
hvers var vísað.
Minnisstæð er heimsókn til
Hultsfred í Smálöndum þar
sem fjölskyldan hafði búið
lengst á Svíþjóðarárum, fimm
ár af ellefu. Við komum inn í
skóverslun. Kaupmaðurinn
tókst allur á loft þegar hann
bar kennsl á Brynleif, setti
annan fótlegginn upp á búð-
arborðið og dró buxnaskálmina
upp að kné og sagði: „Þarna
var mikið svöðusár sem Stein-
grímsson læknir saumaði af
miklu listfengi fyrir 40 árum,“
og svo féllust þeir í faðma.
Brynleifur var alltaf fljótur
að tileinka sér nýjustu tækni á
ótal sviðum. Þannig man ég er
danskur læknir, mágur minn,
kom í heimsókn til Brynleifs á
Selfossi til að kynna sér að
hann hafði komið öllum sjúkra-
skýrslum sínum í tölvutækt
form. Það var nánast óþekkt
þá.
Brynleifur hafði átt við vax-
andi vanheilsu að glíma síðast-
liðin tvö ár. Þegar langafa-
dætur þrjár heimsóttu hann á
Landakotsspítala um daginn
sagði hann hressilega: „Mikið
er gaman að sjá ykkur, stelpur
mínar.
Hér sjáið þið hvernig gamall
karl lítur út sem fer bráðum að
deyja,“ og svo áttu þau gott
spjall saman.
Ég spurði hann um daginn
hvað honum kæmi í hug þegar
hann liti yfir langa lífsgöngu.
„Stórt er spurt,“ sagði hann og
bætti við íbygginn: „Ég held ég
sé orðinn hógværari en áður!“
Ég þakka tengdaföður mín-
um meira en 40 ára samfylgd.
Guð varðveiti útgöngu hans og
inngöngu.
Gunnlaugur A. Jónsson.
Í lífshlaupinu náði tengda-
faðir minn góðum tíma; hann
lést á 89. aldursári. Hann naut
þeirrar gæfu að vera hraustur
og hress í ellinni – og skýr til
hinstu stundar.
Það var rétt í lokin sem þessi
fyrrverandi hlaupagarpur og
Vasagöngumaður varð móður.
Hann kvaddi frekar snöggt; líkt
og hann gerði oft þegar við
ræddum saman í síma. Hann
var húnvetnskur sveitamaður
og heimsborgari, litríkur, reffi-
legur, eftirminnilegur öllum
sem kynntust honum, bjó yfir
öflugum tilsvörum og nálgaðist
mál með frumlegri hugsun.
Hann var spjallari við
ókunnuga, leit á það sem kurt-
eisi og hafði gaman af, en al-
mennt hafði hann litla þolin-
mæði fyrir tilgangslausu tali.
Oftast ræddum við þjóðmál og
stjórnmálaforingja. Það reyndi
oft skemmtilega á mann í þeim
samtölum; hjá honum var fyrir
öllu að kryfja mál til mergjar
og rökræða sig til niðurstöðu.
Alinn upp á bökkum Blöndu,
það fór aldrei á milli mála, svo
tíðrætt varð honum um
bernskuslóðirnar. Þegar á ung-
lingsaldri var hann harðákveð-
inn í að mennta sig og átti því
láni að fagna að vinna í vega-
vinnu hjá föður sínum, skóla-
stjóranum og vegaverkstjóran-
um. Hann lagði
samviskusamlega fyrir af sum-
arhýrunni og notaði í sína eigin
vegagerð; menntaveginn.
Sem læknir var hann þekkt-
ur fyrir yfirburðafærni við að
greina sjúkdóma. Hann kafaði
djúpt í fræðin til að vita sínu
viti, hafa allt á hreinu og forð-
ast mistök. Í einu ljóða sinna
segir hann einmitt: Að vera von
í vanda manns er vafinn sem ég
á.
Í Svíþjóð var hann lengst af
héraðslæknir í stóru héraði í
Smálöndunum. Fjölskyldan bjó
í bænum Hultsfred. Þegar við
fórum þangað fyrir nokkrum
árum gekk Brynleifur að eldri
manni sem sat þar á bekk við
göngugötuna. Þeir byrjuðu að
spjalla. Þegar maðurinn komst
að því að þetta væri doktor
Steingrímsson stóð hann strax
upp, brosti sínu breiðasta og
heilsaði með handabandi.
Skömmu síðar litum við inn í
skóbúð. Þegar skósalinn upp-
götvaði hver væri á ferð bretti
hann upp aðra skálmina og
benti á lítið, fínlegt ör á hnénu
og sagði: Þú saumaðir mig eftir
að ég datt illa á skautum sjö
ára. Það var ekki nema hálfri
öld áður!
Hann skrifaði fjölda blaða-
greina og tók þátt í stjórn-
málum. Í mjög svo líflegu sex-
tugsafmæli hans á Hótel
Selfossi hafði einn fjölmargra
ræðumanna á orði að það væri
eðlilegt að Brynleifur hefði
mikið fylgi í bæjarpólitíkinni;
kjósendurnir væru sjúklingar
hans.
Hann unni ljóðlist og orti
aragrúa ljóða. Haustið 1993
kom hann með svarta skjala-
tösku til okkar Helgu. Það var
óreiða í þeirri tösku en hún var
innihaldsrík.
Hafði að geyma mörg ljóða
hans; mörg hver páruð á miða
og servíettur. Hann fól Helgu
að finna út úr þessu. Skömmu
fyrir jólin þetta ár gaf hann svo
út ljóðabók sína; Í ljósi dags.
Genginn er eftirminnilegur
maður sem sögur fóru af. Eðli-
lega er sorg og söknuður á
kveðjustundu. En um leið
gleðjumst við yfir lífshlaupi
manns sem var von í vanda
margra sjúklinga. Hann var
mér kær. Blessuð sé minning
hans.
Jón G. Hauksson.
„Hvað er gleði?“ sagði hann
eftir sannar samræður sem ég
man ekki lengur um hvað
hverfðust, en brosið á Binna
man ég enn. Þetta var svo ein-
lægt og sjarmerandi bros að ég
held að flestir jarðarbúar hefðu
fallið fyrir því.
Í þessu brosi var einhver
hlýja, einhver væntumþykja,
sem virtust engin takmörk sett.
Ég hafði alist upp á heimili afa
og ömmu á Blönduósi og aðeins
þekkt Binna af afspurn. En
þegar Binni kom í heimsókn
var greinilegt að þar fór maður
sem í heyrðist. Seinna meir átti
ég eftir að komast að því að á
námsárum áttu þeir í kapp-
ræðum hann og Sverrir Her-
mannsson og létu sig hvergi.
Sannfæringarkraftur hans var
óbilandi, maður hreifst með því
sem hann sagði. Það var eins
og Björn á Löngumýri sagði við
mig mörgum árum seinna: Það
var eitthvað í röddinni sem
fékk mann til að hlusta á hvað
hann sagði. Hvaða maður hefði
til að mynda getað sannfært
mismunandi flokka um ágæti
sitt en það gerði Binni. Hver
hefði getið farið í framboð fyrir
og setið í bæjarstjórn fyrir Al-
þýðuflokkinn, Framsóknar-
flokkinn og Sjálfstæðisflokkinn
og öllum hefði líkað vel við
hann jafnvel eftir kosningar?
Eftir að hafa tekið framhalds-
nám í Svíþjóð í læknisfræði á
þeim árum sem hin „sænska“
bylgja læknisfræðinnar reið
yfir hér á landi kom Binni og
fjölskylda heim að námi loknu.
Binni fékk stöðu á Selfossi
og þar átti eftir að verða hans
starfsvettvangur. Það er eng-
inn vafi á því að Binni var góð-
ur læknir og ekki síður grein-
andi. Ég fer ekki ofan af því að
hann hafði eitthvað í sér sem
þessir húnvetnsku læknar
höfðu; eitthvert innsæi sem var
eins og þeir sæju í gegnum þig.
Binni var mjög líkur ömmu en
einmitt hún horfði í gegnum
þig og þau sögðu hluti sem ekki
var hægt að neita. Læknishæfi-
leikinn var í blóðinu og var
honum eðlislægur.
Það var alltaf einhvers að
vænta af Binna í þeim fjölda
samkomna sem haldnar voru á
fyrstu árum fjölskyldunnar í
Reykjavík. Hann iðaði í skinn-
inu á hliðarlínunni að fá að
halda ræðu en af því hafði hann
gaman og gat vel. Um leið og
Binni hóf að tala varð grafar-
þögn; það var eins og viðstadd-
ir væru með honum þegar hann
hóf talið.
Hann var háfleygur, fór með
himinskautum, en ávallt var
það hin húnvetnska gáfa sem
var innihaldið auk þeirrar per-
sónu sem í hlut átti. En þögnin
var alger.
Binni, frændi minn, var í
raun einstakur ættjarðarsinni
Austur-Húnavatnssýslu. Sýslan
var honum svo kær að ég hef
aldrei vitað um svona kærleika
til síns uppruna. Það var hann
sem var upphafsmaður að því
að þriðja ættarmótið skyldi
haldið í sumar á Blönduósi.
Leitt er að hann skyldi ekki ná
þessu takmarki.
Árið 1993 gaf Binni út ljóða-
bókina Í ljósi dags, sem hann
sagði að ætti að tjá tilfinningar
og þau vitundarsvið sem ekki
yrði öðruvísi lýst. Þarna var
Binni háfleygur, eins og hún-
vetnskt skáld og læknir, eins
og hann vildi vera. Ég kveð
Binna með virðingu. Afkomend-
um votta ég virðingu og segi
um leið að með Binna sé farinn
einstakur maður, stundum
djúpt hugsi, en þó skemmti-
legur og einlægur. Ég mun
sakna Brynleifs í leiftrandi
snilld sinni.
Helgi Sigurðsson.
Brynleifur H.
Steingrímsson
ÚTFARARÞJÓNUSTA
Vönduð og persónuleg þjónusta
athofn@athofn.is - www.athofn.is
ATHÖFN ÚTFARAÞJÓNUSTA - s: 551 7080 & 691 0919
Inger Steinsson