Morgunblaðið - 14.08.2018, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. ÁGÚST 2018
Funahöfða 7, 110 Reykjavík | Sími 577 6666
., '*-�-��,�rKu�,
KIEL/ - OG FRYSTITJEKI
æli- & frystiklefar
í öllum stærðum
K Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Talið er að sex sníkjudýr og óværur
hafi borist með innfluttum hundum
og köttum í íslenska dýrastofna á
þeim 28 árum sem liðin eru frá því
að innflutningur gæludýra var
heimilaður með vissum takmörk-
unum. Tekist hefur að útrýma
þremur af þessum sníkjudýrum en
þrjú hafa náð fótfestu í landinu.
Kemur þetta fram í grein sem þrír
vísindamenn á tilraunastöð Háskóla
Íslands í meinafræði á Keldum
birta í vefvísindaritinu Icelandic
Agricultural Sciences.
Rannsóknin tekur til áranna 1989
til 2017. Á fyrrnefnda árinu var
banni við innflutningi hunda til
landsins aflétt og innflutningur
hunda og katta leyfður að upp-
fylltum skilyrðum. Gerðar eru kröf-
ur um dvöl í einangrunarstöð, heil-
brigðisskoðun og lyfjameðhöndlun.
Þá er krafist lyfjameðhöndlunar
gagnvart bandormi og ytri sníkju-
dýrum fyrir komuna til landsins.
Flutt inn úr öllum heiminum
Á þessu tímabili hafa 3.822
hundar og 900 kettir verið fluttir til
landsins. Dýrin hafa komið frá 67
löndum úr öllum heimsálfum nema
Suðurskautslandinu.
Við leit á innfluttum dýrum fund-
ust ein eða fleiri tegundir innri
sníkjudýra í 10,6% hunda og 4,2%
katta. Alls hafa 18 tegundir innri
sníkjudýra og sex tegundir óværu
fundist í eða á innfluttum gælu-
dýrum. Talið er að sex þeirra, þráð-
ormur og fimm óværutegundir, hafi
borist yfir í innlenda hunda eða
ketti með gæludýrum sem enn voru
smituð þegar einangrunarvist og
annarri meðhöndlun lauk. Í grein
vísindamannanna, Karls Skírn-
issonar, Guðnýju Rutar Pálsdóttur
og Matthíasar Eydal, kemur fram
að sníkjudýrin virðist hafa sloppið í
gegn í upphafi einangrunartímans.
Ástæður þess eu ekki kunnar, að
þeirra sögn.
Tvær eða þrjár tegundanna virð-
ast hafa náð fótfestu á Íslandi en
talið er að tekist hafi að útrýma
þremur þeirra.
Ógnar heilsu dýra og fólks
Í greininni er vakin athygli á ein-
stakri stöðu Íslands til að verjast
sníkjudýrum þótt þau berist til
landsins með hundum og köttum
alls staðar að úr heiminum. Tekist
hafi að halda landinu nokkuð hreinu
með löggjöf, meðhöndlun og eft-
irliti.
Því verði að telja að vel hafi tek-
ist til þrátt fyrir þær þrjár tegundir
sem komust í gegn og enn er að
finna í landinu. Það ætti að hvetja
stjórnvöld til að viðhalda eftirlitinu.
Í heiminum sé fjöldi sníkjudýra og
dýrasjúkdóma í hundum og köttum.
Ef þau berist inn í landið gætu þau
ógnað velferð dýra og jafnvel fólks
hér á landi.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Íslenskt Sníkjudýr sem berast inn í landið geta smitast á milli hunda, meira að segja í íslenska fjárhundinn.
Sníkjudýr bárust til lands-
ins með innfluttum dýrum
 Sex sníkjudýr komust í gegnum einangrun og lyfjameðferð
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Nokkuð hefur ræst úr með heyöflun
bænda á Suður- og Vesturlandi í
þurrkum í ágústmánuði. Ráðunautur
hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðar-
ins segir að vegna rigninga og bleytu
megi gera ráð fyrir að verkun heyj-
anna sé lakari en undanfarin ár. Úr
því fáist þó ekki skorið fyrr en niður-
stöður efnagreininga liggi fyrir.
Sumarið var erfitt til heyskapar á
Suður- og Vesturlandi vegna stöð-
ugra rigninga. Borgar Páll Braga-
son, fagstjóri í nytjaplöntum hjá
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins,
segir að sumarið hafi verið frekar
kalt og því hafi grösin ekki verið far-
in að spretta að ráði þegar menn
nýttu sér staka þurrkdaga eða biðu
rigningarnar af sér. Því sé ekki víst
að gæði heyfengsins séu svo lítil. „Ég
er smeykari við að menn hafi þurft
að taka heyið of blautt þannig að
verkunin sé ekki nógu góð. Sérstak-
leg þeir sem ekki nota íblöndun,“
segir Borgar Páll.
Kjarnfóður hækkar í verði
Ef hey eru lakari en áður þurfa
bændur að kaupa meira af kjarnfóðri
til að bæta það upp. Vegna upp-
skerubrests í nágrannalöndunum
má búast við aukinni eftirspurn eftir
korni og hækkun á verði kjarnfóð-
urs.
Borgar Páll segir mikilvægt að
bændur láti efnagreina heyin til þess
að stilla fóðurgjöfina vel af. Það
skipti máli fyrir afurðir kúnna að
vita efnainnihald heyjanna svo hægt
sé að hafa fóðurgjöfina rétta, með
hæfilegu magni og réttri blöndu
kjarnfóðurs.
Hætt við að verkun heysins sé lök
Morgunblaðið/RAX
Forði Bændur á Suður- og Vesturlandi eru margir seinir með heyskapinn vegna stöðugra rigninga í allt sumar.
 Nokkuð hefur ræst úr með heyöflun bænda á Suður- og Vesturlandi í ágústmánuði  Ráðunautur
segir mikilvægt að bændur láti efnagreina heyin svo hægt sé að stilla fóðurgjöf af með kjarnfóðri
Þegar bændur þurfa að rúlla
heyjum blautum og úr sér
sprottnu grasi eða fá regnvatn
ofan í flekkina geta þeir notað
íblöndunarefni til að bæta verk-
un heysins í rúllum eða stæðum.
Annars er hætta á óheppilegri
smjörsýrugerjun og að örverur
nái ekki að sýra gróffóðrið nægi-
lega til að koma í veg fyrir niður-
brot á næringarefnum. Einnig er
hætta á að verkunin geri fóðrið
ólystugt.
Borgar Páll segir hægt að fá
margs konar efni sem menn geti
notað við mismunandi aðstæður.
Telur hann líkur á að aðstæður í
sumar hafi kallað á meiri notkun
á þessum efnum en undanfarin
ár. Búnaður er settur framan við
rúllubindivélarnar sem dreifir
efninu yfir flekkina áður en heyið
fer upp í vélarnar.
Meiri íblönd-
un í heyið
HEYVERKUN
Stytta Steinunnar Þórarinsdóttur
listakonu er komin í leitirnar en
styttunni var stolið úr miðbæ Baton
Rouge í Louisiana fyrir nokkru.
Styttan fannst yfirgefin á bílastæði í
örfárra mínútna akstursfjarlægð frá
þeim stað þar sem henni var stolið,
að því er kemur fram í miðlum vest-
anhafs. Nokkrar skemmdir höfðu
verið unnar á styttunni, sem verður
þó unnt að gera við.
Styttan er hluti af verkinu Landa-
mærum eða Borders og var Baton
Rouge sjötti sýningarstaður verks-
ins. Það sem vekur sérstaklega at-
hygli við stuldinn er að styttan veg-
ur rúmlega 181 kíló og hafði verið
boltuð við bekk. Styttan kom í leit-
irnar innan við sólarhring eftir að
yfirvöld óskuðu eftir aðstoð almenn-
ings við að hafa uppi á henni með
aðstoð samtakanna Crimestoppers.
Líklegt þykir að þjófurinn hafi
viljað losa sig við styttuna eftir at-
hyglina sem málið fékk í fjölmiðlum.
Næsta skref er að hafa uppi á þjóf-
inum og sækja viðkomandi til saka
og eru yfirvöld bjartsýn á að það
takist.
Steinunn hefur áður lent í því að
verkum hennar er stolið. Einu slíku
var stolið í Kaupmannahöfn fyrir
þremur árum og einnig var verki
stolið í Hull í Bretlandi árið 2011.
Ljósmynd/WBRZ
Fundin Stytta úr verkinu Landamæri eða Borders fannst á bílastæði.
Nokkrar skemmdir urðu á styttunni en þó verður hægt að laga hana.
Listaverkið fundið