Skírnir - 01.09.2010, Síða 101

357nýársnóttin
sveitarskuld og greiði „skattgjald til bæjarsjóðs“. Í auglýsingu
„Borgmeistara“ um hin nýju „Bæjarstjórnarlög Reykjavíkur“ segir
einnig að kosnir skulu fimmtán bæjarfulltrúar í janúar 1908. Jafn-
framt kemur fram í tilkynningunni að til þess að bjóða sig fram til
bæjarstjórnar og taka þátt í kosningunum þurfi konur ekki endi-
lega að vera fjár síns ráðandi því að kjörgengi og rétt til að greiða
atkvæði hafa „[e]nn fremur giptar konur, ef bóndi þeirra hefir kosn-
ingarétt, þótt eigi greiði þær sérstakt gjald til bæjarins“.49
Konur í Reykjavík þekktu sinn vitjunartíma, buðu fram lista
með fjórum nöfnum kvenna og fengu alla frambjóðendur sína
kjörna með 345 atkvæðum þegar kosið var 24. janúar. Viku síðar er
þessum sigri „fyrir kvenréttindamálið“ fagnað í Kvennablaðinu og
reykvískum konum hrósað fyrir frammistöðuna: „Þær mættu kosn-
ingadaginn furðu vel, þegar aðgætt er, að þetta var í fyrsta sinni, sem
þær neyttu þessa réttar.“50
Í endurritun Indriða á leikritinu, sem hann skrifar í aðdraganda
bæjarstjórnarkosninga og kvennaframboðs í Reykjavík árið 1908,
er að finna beina skírskotun til þessara atburða. Reiðar, sérlegur
diplómat Álfakóngsins, skýrir frá því að heima fyrir eigi Haraldur
álfajarl í Dofrum við margvíslega pólitíska óáran að stríða. Hæst
ber að konur eru farnar að láta að sér kveða á opinberum vettvangi
en hertogi Haraldar í Þrándheimi „vildi ekki að álfkonum væri
atkvæði veitt“.51 Í leikriti Indriða fer ekki vel fyrir valdsmönnum
sem hyggjast standa í vegi fyrir kosningarétti kvenna. Reiðar segir
svo frá því sem gerst hefur:
Uppreistin byrjaði með því að álfkonur frá Niðarósi tóku hertogann,
hnoðuðu hann í trogi, þangað til hann var ekki stærri en ómálga barn. Síðan
gjörðu þær hann að umskiftingi og lögðu hann í vöggu hjá versta kven-
skassi í mannheimum. En hún barði umskiftinginn til bana, því að hann
linti aldrei á hljóðum.52
Gamansemin sem Indriði beitir hér til að fjalla um viðkvæm póli-
tísk deiluefni samtímans er svolítið bernsk en ekki leikur vafi á því
skírnir
49 Þjóðviljinn 1907.
50 Kvennablaðið 1908.
51 Indriði Einarsson 1907: 63.
52 Sama rit: 63.
Skírnir haust 2010_Layout 1 27.10.2010 18:02 Page 357