Skírnir - 01.09.2010, Blaðsíða 105

361nýársnóttin
Í þeirri breyttu gerð Indriða á verkinu sem þarna var leikin er
leikritið í senn fjölbreyttara og hnitmiðaðra en áður. Textinn sem í
fyrra leikritinu var að töluverðum hluta í bundnu máli, einkum tal
álfanna og samtöl Guðrúnar og Áslaugar, er nú oft léttur og blæ-
brigðaríkur prósi. Blæbrigðamunur er á orðfæri leikpersóna og
tungutak mennskra manna að mun hversdagslegra en álfanna. Þær
ræður sem höfundur leggur í munn álfameyjanna þriggja eru oft
með skáldlegum blæ og Áslaug bregður ennþá fyrir sig bundnu
máli. Rómantíkin er enn allsráðandi en leikritið sem áður var
þjóðlegur ævintýraleikur, svo alvarlegur að yfirbragði að útgefið
var verkið kynnt sem „sorgarleikur“,66 er ótvírætt orðið að gaman-
og gleðileik. Persónusköpun er yfirleitt mótaðri en í fyrra leikritinu
og leikpersónum hefur fjölgað, þó einungis meðal álfaþjóðar. Elsk-
huginn Jón Guðmundsson á sér nú goðsagnakenndan uppruna, er
í senn álfur og maður — „Ólafur Liljurós endurborinn“.67 Slíkum
ljóma stafar ekki af Jóni í fyrri gerð leikritsins og þar er ekki heldur
að finna álfkonurnar Mjöll, Ljósbjört og Heiðbláin sem keppa við
Guðrúnu um ástir hans.
Mjöll, dóttir álfakóngs, gerir stöllum sínum grein fyrir uppruna
Jóns: „Vilmar Gunnarsson heitir hann hjá okkur. Móðirin var álf-
kona, en menskur var faðirinn. Þegar móðir hans dó báru álfar hann
út.“68 Ljósbjört kannast þegar við útburð sveinsins: „Jeg sá þær báru
hann í burtu tvær og hjeldu á rás ofan Hofmannaflöt. Þær lögðu
hann undir þríhyrnu Önnu hjerna á engjunum. Hún hjúkraði
barninu og bar það heim.“69 Í mannheimum varð sveinninn útborni
yndi systranna Önnu og Margrétar sem ólu hann upp í miklu ást-
ríki ásamt Guðmundi, bónda Margrétar, á óskilgreindum bæ í ís-
lenskri sveit. Systrunum verður það að ágreiningsefni hvorri þeirra
Jón sé nákomnari. „Hann fanst undir þríhyrnunni minni, en ekki
þinni, systir mín,“70 segir ógifta systirin, Anna. Að Jóni endur-
heimtum úr álfahöndum þrátta þær systur enn á sinn barnslega hátt
skírnir
66 Norðanfari 1878.
67 Indriði Einarsson 1907: 3.
68 Sama rit: 3.
69 Sama rit: 3–4.
70 Sama rit: 15.
Skírnir haust 2010_Layout 1 27.10.2010 18:02 Page 361