Skírnir - 01.09.2010, Qupperneq 194

viðsson upp kollinum með prestsfrúnni í Rotterdammi og varpi að
minnsta kosti úlfgráum skugga á Holmes og Watson, segi hann
þeim ekki bókstaflega að fara til andskotans. Tengingin er ekki bara
kostulega fyndin — hún spyrðir saman útlendinga og utang-
arðsmenn samfélagsins á ólíkum tímum og hvetur þar með lesendur
til að hugleiða þá nánar.
En séu menn komnir á þær hugsanabrautir að tengja verk Hall-
dórs og Konungsbók má ætla að þeir hnjóti um að prófessorinn er
í kálfskinnsfrakka. Frásögnin setur tengsl frakkans við handritin
oftar en einu sinni á oddinn, t.d. þegar prófessorinn upplýsir að
feldskerinn sem saumaði flíkina hafi unnið fyrir hann „nokkur
auka skinn“52 er hann hafi notað til að búa til aðra Konungsbók —
sannfærandi fölsun. Tengsl tilbúnings/skáldskapar og ,veruleika‘
grína þá við lesendum enn á ný en máski kemur þeim líka í hug að
prófessorinn vefur sig efni handrita líkt og bændurnir í Eystridal
Atómstöðvarinnar skreyta sig „hi[nu] álímda skegg[i] fornsög-
unnar“.53 Við bætist svo t.d. að prófessorinn er sýnilega kvenna -
maður. Hafi það farið fram hjá lesendum minnir Valdemar þá
sérstaklega á það: „… vinir prófessorsins, hvort sem það var í Dan-
mörku eða Þýskalandi, voru konur komnar af léttasta skeiði sem
vildu allt fyrir hann gera.“54 Kvenhyllina á prófessorinn sameigin-
lega með persónu í Gerplu sem leggst í ferðalög líkt og hann — til
að uppfylla skáldsýn lítt skylda veruleika söguheimsins. Og hvað
gerist ef Þormóður Kolbrúnarskáld haltrar inn í huga lesenda í kjöl-
far bændanna í Eystridal? Svarið við þeirri spurningu er sennilega
kjarni málsins og því vert að bæta nokkru við enn.
Ýmsir þeirra sem ég hef rætt við um Konungsbók Arnalds hafa
kvartað yfir því að þjóðernishugmyndir séu of ráðandi í henni og
afstaðan til handritanna ærið tilfinningasöm.55 En þá má ekki
gleyma að þjóðernishyggjan og tilfinningasemin eru bundnar
tveimur persónum sem tíðarandi markar, annars vegar andi sjálf -
450 bergljót soffía kristjánsdóttir skírnir
52 Arnaldur Indriðason 2006: 161.
53 Halldór Kiljan Laxness 1948: 211.
54 Arnaldur Indriðason 2006: 283.
55 Hér vísa ég til samræðna jafnt við félaga mína ýmsa sem nemendur, en að há-
stemmdri umræðu um handritin víkur Úlfhildur Dagsdóttir líka (2006).
Skírnir haust 2010_Layout 1 27.10.2010 18:03 Page 450