Skírnir - 01.09.2010, Page 229

485„frelsið er spurn“
rangt að banna blaða- og stjórnmálamönnum að ganga erinda auð -
manna fyrir borgun. Ennfremur ættu atvinnurekendur að vera
frjálsir til að ráða og reka hvern sem þeim sýnist, t.d. blaðamenn
sem ekki vilja þegja yfir misgjörðum vinnuveitenda sinna. Þeir geta
bara fengið sér vinnu annars staðar.
En spurningin er hvort frjálshyggjufrelsi grafi ekki undan sjálfu
sér þegar til lengdar lætur. Sú athöfn að dæla milljónum í tiltekinn
flokk eða frambjóðanda er í sjálfu sér kannski bara það að hagnýta
sér frelsi sitt. Einnig það að borga erlendum verkamönnum fyrir að
kjósa flokk nokkurn og borga rútuferðir fyrir þá á kjörstað. Ekki
voru þeir neyddir til að taka við peningunum. Og á mönnum ekki
að vera frjálst að þiggja fé fyrir að kjósa flokka? Nú eða kók og pitsu
fyrir að veita manni brautargengi innan tiltekins flokks. Það að reka
baldna blaðamanninn eða kaupa hinn auðsveipa eru ef til vill líka
„frelsis-gjörðir“. Kannski líka það að veita fjölmiðlamönnum fyrir-
greiðslu í bönkum eða bjóða forstjórum eftirlaunasjóða í rándýr
ferðalög. Einnig það að borga fræðimanni fyrir að tala máli fyrir-
tækis í sjónvarpsþætti. Ekki er það strangt til tekið frelsissvipting að
neita að selja tiltekið tímarit í kjörbúðum sínum bara af því tímaritið
birti mynd af lystisnekkjunni manns. Ekki einu sinni það að segja
það sem fjárherrarnir vilja heyra í von um að fá bitling. Varla það að
nota auð sinn til að grafa undan íslenskri tungu, gera Íslendinga
enskumælandi. Nú eða það að hóta að flytja starfsemi sína annað
nema ríkisstjórnir geri sem auðkýfingarnir bjóði. Mega þeir ekki
ráða því hvar fyrirtæki þeirra eru staðsett?
Eins og lesendur grunar þá vísa ég beint og óbeint til ástandsins
á Íslandi eins og það var á útrásaröld og er jafnvel enn. Margt bendir
til þess að auðmenn (mis)noti fjölmiðla eftir eigin höfði, en þeir eru
að mestu í höndum auðmannaklíkna. Frægt er DV-málið haustið
2008 þegar sagt var að auðmaður nokkur hefði svínbeygt ritstjórann
til að banna birtingu fréttar (t.d. Guðni Th. Jóhannesson 2009).
Fleira ber að sama brunni, t.d. lýsingu Páls Ásgeirs Ásgeirssonar
(2004: 34–47) á ástandi mála á DV þegar tiltekinn hópur manna átti
það blað um skammt skeið. Páll Ásgeir gerir meira en að gefa í skyn
að þessi eignahópur hafi meðhöndlað starfsmennina eins og skít.
Nafni hans, Páll Vilhjálmsson (2005: 48–54), segir að Baugur skipti
skírnir
Skírnir haust 2010_Layout 1 27.10.2010 18:03 Page 485