Skírnir - 01.09.2013, Blaðsíða 25

SKÍRNIR
LÝÐRÆÐISBRESTIR ... LÝÐVELDISINS
255
stjórnsýsla höfðu ratað í. Ríkisstjórnir unnu ekki að markvissri
stefnumótun heldur byggðu á almennum og innantómum frösum á
borð við þá sem ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar lét frá sér
fara árið 1988. Þar er meðal annars kveðið á um að mörkuð „verði
ný atvinnustefna sem stuðlar að hagvexti og skynsamlegri nýtingu
sameiginlegra auðlinda þjóðarinnar. Tekið verði fullt tillit til
byggðasjónarmiða." Nánari útfærslu atvinnustefnunnar var hins
vegar hvergi að finna.13
Eftir þingkosningarnar 1987 var upplausnin í flokkakerfinu orð-
in enn meiri með tilkomu nýrra flokka og miklu sundurlyndi í
stjórnmálum almennt. Óstjórnin í efnahagsmálum og ómarkviss
stefnumótun hins opinbera hélt síðan áfram sinn gang. Hið eina sem
breyttist var að nú fóru hrossakaupin á milli stjórnmálamanna og
stjórnmálaflokka fram fyrir opnum tjöldum og það kinnroðalaust
af hálfu ráðamanna — að því er best verður séð.
Stefnumótun stjórnmálaflokka um stjórnun fiskveiða
I stjórnartíð Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks, 1983-1987,
voru sett lög til tveggja ára um stjórn fiskveiða. Gildistími þeirra
rann út í lok árs 1987 og því var ljóst að þingmenn allra flokka
þyrftu að fjalla um málið eftir að Alþingi kæmi saman um haustið.
Enginn stjórnmálaflokkur mótaði því stefnu um stjórn fiskveiða og
lagði fyrir kjósendur í kosningunum um vorið.
Einn nýrra þingmanna var Guðmundur G. Þórarinsson, þing-
maður Framsóknarflokksins úr Reykjavík. Þann 13. nóvember 1987
birtist blaðagrein eftir Guðmund sem bar yfirskriftina: „Fiskveiði-
stefnan og lénsskipulagið“. Þar var sleginn nýr tónn í umræðunni
um stjórn fiskveiða. Gildandi kvótakerfi var þar lagt að jöfnu við
horfið þjóðskipulag forréttinda, lénsskipulagið:14
13 Stefnuyfirlýsingin var birt í Morgunblaðinu 29. sept 1988 („Stefnuyfirlýsing
ríkisstjórnar ..." 1988). íslenskri byggðastefnu er að mínu mati best lýst með
orðum Arnar D. Jónssonarprófessors í samtali við greinarhöfund 31. ágúst 2011:
„Staðsetning en ekki arðsemi réð stofnsetningu fyrirtækja."
14 Lög nr. 97/1985 um stjórn fiskveiða 1986-1987 er að finna í Stjórnartíðindum
1985 A: 323-327.