Skírnir - 01.09.2013, Blaðsíða 75

SKÍRNIR
HVAÐ ER GÓÐUR HÁSKÓLI ?
305
Að vera góður háskóli og að vegna vel á menntamarkaðnum er
því tvennt ólíkt samkvæmt kenningu Labaree. Veraldleg velgengni
er, að hans dómi, í sjálfu sér ekki sérlega viðeigandi mælikvarði á
gæði háskóla. En hvernig á þá að svara spurningunni „hvað er góður
háskóli ?“ ? Eru til ákveðnir mælikvarðar sem gera okkur kleift að
meta hvað það er sem gerir skóla að góðri menntastofnun og aðrir
mælikvarðar sem gera okkur kleift að meta hversu vel skóli stendur
sig á menntamarkaðnum? Eða er niðurstaðan sú að þróun háskól-
anna að undanförnu hafi svo róttæka umbreytingu í för með sér að
þeir séu að verða allt annars konar stofnanir en áður fyrr? Það hafi
ekki sömu merkingu og áður að spyrja hvaða háskóli sé góður skóli
— spurningin sé eingöngu hvort háskólinn nái þeim mælanlega ár-
angri sem hann hefur sett sér sem þekkingarfyrirtæki?
9. Um greinarmun menntastofnunar og þekkingarfyrirtækis
Hér að framan tók ég kenningar Gumport og Readings sem dæmi
um þá tilgátu að háskólinn sé að umbreytast á tiltekinn hátt vegna
áhrifa frá markaðsöflum efnahagslífsins. Rauði þráðurinn er sá að
háskólinn sé að þróast yfir í þekkingarfyrirtæki — jafnvel þekking-
arverksmiðju -— sem gerir tvennt: framleiðir nýja þekkingu og
býður upp á þjálfun í meðhöndlun þekkingar í svo og svo mörgum
greinum. Háskólinn sé ekki lengur fræðasetur þar sem kennivöld
sitja og gæta þekkingarinnar: hugsa um að afla hennar, varðveita
hana og miðla henni til allra sem áhuga hafi á að því að auka skiln-
ing sinn, þroska hugsun sína, bæta líf okkar og samfélagið í heild. I
fáum orðum sagt: Háskólinn hafi á skömmum tíma umskapast frá
menningarstofnun yfir í þekkingarfyrirtæki í harðri samkeppni um
að afla þekkingar, miðla henni og nýta með margvíslegum hætti í
þjóðfélaginu, ekki síst í framleiðslu og viðskiptum.
Áður en ég geri tilraun til að útlista nánar hvernig ég tel að líta
beri á þessi mál vil ég gera eina athugasemd við kenningu Gumport
og aðra við kenningu Readings.
Það er ekki nýtt, eins og kenning Gumport virðist gera ráð fyrir,
að háskólinn líti á sig sem fyrirtæki á markaði sem þurfi að bregðast