Morgunblaðið - 05.01.2019, Blaðsíða 46

46 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. JANÚAR 2019
Söfn • Setur • Sýningar
LISTASAFN ÍSLANDS
Þjóð verður til – Menning og samfélag í 1200 ár
grunnsýning Þjóðminjasafnsins
Heiðnar grafir í nýju ljósi
– sýning um fornleifarannsókn á Dysnesi við Eyjafjörð
Kirkjur Íslands: Skrúði og áhöld. Straumar og stefnur í Bogasal
Kirkjur Íslands: Með augum biskups og safnmanna í Myndasal
Heiða Helgadóttir – NÆRandi á Vegg
Leitin að klaustrunum í Horni
Safnbúð fjölbreytt úrval gjafavöru
Kaffitár ljúfar veitingar í fallegu umhverfi
Sjónarhorn - Ferðalag um íslenskan myndheim fyrr og nú
grunnsýning Safnahússins
Jónsbók, kirkjulist, skjöl, samtímalist, alþýðulist, plötuumslög,
ljósmyndir, landakort, vaxmynd og margt fleira
Bókverk og Kveisustrengur
úr Landsbókasafni Íslands - Háskólabókasafni
Fræðslurými og skemmtilegt fræðsluefni fyrir alla fjölskylduna
Safnbúð Bækur og gjafavörur í úrvali
Júlía & Julia ljúfar veitingar í fallegu umhverfi
Safnahúsið er hluti af Þjóðminjasafni Íslands
Hverfisgata 15, 101 Reykjavík, s. 530 2210
www.safnahusid.is - https://www.facebook.com/safnahusid/
Opið þriðjud.-sunnud. kl. 10-17
SAFNAHÚSIÐ VIÐ HVERFISGÖTU
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
Suðurgata 41, 101 Reykjavík, s. 530 2200,
www.thjodminjasafn.is • www.facebook.com/thjodminjasafn
Opið þriðjud.-sunnud. kl. 10-17
VÉFRÉTTIR – KARL EINARSSON DUNGANON
FJÁRSJÓÐUR ÞJÓÐAR Valin verk úr safneign
BÓKFELL eftir Steinu í Vasulka-stofu
SAFNBÚÐ – Listrænar gjafavörur
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600, www.listasafn.is.
Listasafn Íslands er opið alla daga nema mánudaga frá kl. 10-17
LISTASAFN SIGURJÓNS ÓLAFSSONAR
TENGINGAR – SIGURJÓN ÓLAFSSON
OG NOKKRIR SAMFERÐAMENN HANS
Opið allar helgar frá kl. 13-17. Laugarnestanga 70, sími 553 2906, www.lso.is
Kaffistofa – heimabakað meðlæti
SAFN ÁSGRÍMS JÓNSSONAR
- HEIMILI LISTAMANNS OG SÝNINGAR
KORRIRÓ OG DILLIDÓ - ÞJÓÐSAGNAMYNDIR ÁSGRÍMS JÓNSSONAR
Opið alla daga nema mánudaga frá kl. 13-17.
Bergstaðastræti 74, sími 515 9625, www.listasafn.is
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
„Það er flæðandi testósterón og mik-
ill pungur í Stormsveitinni enda
snýst allt um það,“ segir Sigurður
Hansson, foringi karlakórsins
Stormsveitarinnar, sem heldur ár-
lega þrettándatónleika í Hlégarði í
Mosfellsbæ í kvöld kl. 21.
Sigurður segir Stormsveitina
stofnaða 2011. Hann hafi í tilrauna-
skyni hóað saman hópi manna sem
allir syngja í öðrum kórum í því skyni
að blanda saman rafmagni, rokki og
fjórum röddum.
„Þetta hefur ekki verið gert áður.
Við syngjum kórlög, dægurlög og
rokk sem útsett er fyrir karlakór
með undirspili rokksveitar. Úr þessu
verður frábær blanda og skemmtun
fyrir okkur í kórnum og vonandi
áhorfendur líka,“ segir Sigurður.
Alltaf til í að stíga á svið
Stormsveitin æfir einu sinni í viku
og heldur árlega þrettándatónleika.
Auk þess syngur sveitin á þrettánda-
brennunni í Mosfellsbæ á hverju ári.
Stormsveitin hefur sungið á stórum
og smáum uppákomum Hún söng til
að mynda í Vestmannaeyjum í fyrra,
á tvennum tónleikum Dimmu, á
„Rafmagnslausum tónleikum“ í Guð-
ríðarkirkju og tók þátt í kórakeppn-
inni í sjónvarpsþáttaröðinni Kórar
Íslands. Sigurður segir að Storm-
sveitin geti tekið að sér fleiri verkefni
og sé alltaf tilbúin að stíga á svið ef
eftir því er leitað.
Á dagskrá tónleikanna í kvöld
verða 22 lög, íslensk þjóðlög og vel
þekkt íslensk og erlend dægurlög
meðal annars eftir Magnús Þór Sig-
mundsson, Gunnar Þórðarson, Gildr-
una, Coldplay, Animals og Nóbel-
skáldið Bob Dylan.
„Við erum 16 til 20 í kórnum og
syngjum í hefðbundum karlakóra-
röddum. 1. og 2. bassa og 1. og 2. ten-
ór. Í kórnum eru einsöngvarar auk
þess sem Birgir Haraldsson úr Gildr-
unni mun syngja með okkur á tón-
leikunum í kvöld. Við fáum Sigurgeir
Sigmundsson gítarhetju til að spila
með rokksveitinni í þetta sinn,“ segir
Sigurður.
Hljómsveitina skipa Arnór Sigurð-
arson, trommuleikari og hljómsveit-
arstjóri, Jens Hansson, saxófón- og
hljómborðsleikari, Andri Ívarsson,
gítarleikari og Baldur Kristjánsson,
bassaleikari. Hljóðmaður er Jón
Skuggi. Þjálfari og útsetjari er Gísli
Magnason.
„Ég er foringi Stormsveitarinnar,
rek batteríið og vel yfirleitt lögin
ásamt kórmeðlimum, auk þess erum
við með kórstjórn,“ segir Sigurður
og lofar kraftmikilli skemmtun í
kvöld. Hann segir uppselt á tón-
leikana og umræða um aukatónleika
í gangi.
Með Stormsveitinni hafa meðal
annars sungið Stefán Jakobsson úr
Dimmu, Stefanía Svavarsdóttir
djasssöngkona og fyrrnefndur Birgir
í Gildrunni. Í fyrra gaf Stormsveitin
út geisladiskinn Stormviðvörun sem
er aðgengilegur á Spotify.
Rafmagn, rokk og fjórar raddir
 Árlegir þréttándatónleikar Stormsveitarinnar í Hlégarði í kvöld  Gestasöngvari Birgir Haralds-
son úr Gildrunni og gestaleikari Sigurgeir Sigmundsson gítarleikari  Flæðandi testósterón
Kraftur Stormsveitin á Þjóðhátíð í Vestmannaeyjum. Söngvararnir lofar þrumustuði á tónleikunum í kvöld.
Íljóðinu sem heiti nýrrar bókarhans er sótt í líkir Eyþór Árna-son á snjallan hátt starfiskáldsins við úrvinnslu hug-
mynda við vinnu bænda sem brjóta
land undir nýrækt, sá í hana og fá
uppskeru síðsumars:
Hef þurrkað upp allar mýrar í höfðinu
þjösnast margar ferðir með herfið
yfir kargaþýfið.
Tínt úr grjót, sáð og valtað.
Geng nú glaðbeittur um flagið
bíð eftir heitum ágústdögum því þá slæ
ég hugmyndirnar
þurrka og bind í bagga.
Gróft nýræktarheyið er
fullt af hnjúskum, ljámúsum
og öðru drasli
en skepnur eru vitlausar í þetta
Við lesendur ljóða Eyþórs síðasta
áratug höfum vissulega notið upp-
skerunnar af nýrækt hans – sem er
reyndar nú orðin vel gróið tún. Þetta
er fimmta ljóðabókin og með hverri
þeirra hefur rödd skáldsins styrkst og
einkenni ljóð-
heimsins mótast á
markvissan hátt.
Efniviðurinn og
heimarnir sem
unnið er með hafa
þó frá upphafi
verið mikið til þeir
sömu, sem er vel;
ljóðmælandinn
stendur bæði
traustum fótum í norðlenskri sveit og
sögnum – enda Eyþór bóndasonur úr
Skagafirði og kjarni myndmáls hans
kemur úr heimi sveitarinnar – og í
miðborg Reykjavíkur, þar sem hann
hefur lengi búið og er þekktur fyrir
störf sem sviðsstjóri. Þá er í ljóðunum
iðulega, og oft á bráðskemmtilegan
og vinalegan hátt, unnið með vísanir í
dægurmenningu og listir, jafnt er-
lenda tónlistarmenn sem íslensk
skáld.
Þetta er allþykk og efnismikil
ljóðabók, þótt Eyþór hafi sent þær frá
sér enn þykkari, og í fjórum hlutum,
eða með fjórar „hliðar“ – eflaust vísað
í tveggja hljómplatna verk þar. Í
hverjum hluta eru hátt í tuttugu ljóð
og er ákveðinn veikleika að finna í
fjöldanum; að mati þessa lesanda
hefði mátt tína nokkra hnjúska og ljá-
mýs úr stabbanum og þá hefðu bestu
ljóðin, sem eru allmörg, notið sín enn
betur.
Í mörgum ljóðanna og ljóðprós-
anna eru stuttar frásagnir eða upplif-
anir þar sem leikið er fallega með
skynjun og ýmislegt sett í óvænt sam-
hengi. Í einum hluta bókarinnar eru
þekkt dægurlög eða hljómplötur
nefndar í sviga í heitum ljóðanna; í
„Heljardalsheiði (eða Take me home
country road)“ stendur ljóðmæland-
inn á fossbrún og skipuleggur nætur-
göngu, gatan leiðir hann síðan áfram
og hann heyrir „hjarnbjartan söng /
mýkja klettana, stilla fagurbláu vötn-
in / og sefa fjallaljónin sem ætla að /
fylgja mér yfir“. Og í „Gömul bönd
(eða The basement tapes)“ rifjar ljóð-
mælandinn upp þegar hann eitt sinn
um bjargræðistímann fór með græjur
upp á háaloft og þar stækkaði ver-
öldin undir súðinni og honum dvaldist
stundum í kjallara nokkrum í New
York og „fjöllin snúast, rispurnar
magna seiðinn og árin safna regni í
skýin“. Þá eru allnokkur ferðaljóð í
bókinni, til að mynda komið við á
sögustöðum í Þýskalandi, en vísanir í
sögur og staði á Norðurlandi eru þó
fleiri, eins og þegar pallbíll við eyði-
býli með einkanúmerið KRAPI leiðir
að fregn af „gráum hesti á leið austur
leirurnar og / hann fer víst svo hratt
að það markar ekki í mjúkan sand-
inn“, og í einu þriggja ljóða sem heita
„Á leið inn Öxnadal“ segir að ef ferða-
langur renni inn í Hörgárdal „bíður
þín maður í votri hempu“ og „hamast
við að moka upp úr / gröf sinni meðan
Faxi grípur niður“.
Og margt verður skáldinu að góðu
ljóði. Eitt fjallar um Jesú á Kanarí,
annað um styttuna af Einari Bene-
diktssyni sem hefur verið flutt að
Höfða. Og í ljóði um örlögin er dregin
upp mynd af ljóðmælanda og föður
hans í heyskap og þar kemur ugla
svífandi, sest á staur og þeir feðgar
horfa á hana: „Ég var ungur og
þekkti ekki Harry Potter / sá ekki
skeytið sem var bundið við fótinn / á
fuglinum og missti af skilaboðunum//
Þess vegna er ég hér / en ekki þar.“
Í „Fyrir SP“ er skáldbróðurins Sig-
urðar Pálssonar minnst með fallegum
hætti. Þar minnist ljóðmælandi kalds
vors í sveitinni og í sauðburðinum
kemur sending úr útvarpinu, eins og
„langþráð dirrindí frá nýjum heimi.
Þetta er rödd sem einhvern veginn
spinnur sig um mig, full af hæversku
fjöri, ættuð frá íshafinu bláa en samt
svo heit og þræðir síðan eftir segul-
bandinu krassandi sögur frá Sólar-
leikhúsinu í París“. Frábær lýsing
þarna á rödd Sigurðar, þessu „hæ-
verska fjöri“, og ljóðmælandinn man
þetta augnablik, hlöðuna sem fylltist
þrá eftir óþekktum heimi, og honum
finnst hann í lokin enn vera í hlöðunni
gömlu en „batteríin eru að fjara út,
röddin fjarlægist hægt og hægt og
svo þagnar allt nema þetta dirrindí“.
Hér er skáldið Eyþór í sínum bestu
og fallegustu stellingum, eins og í svo
mörgum ljóðum bókarinnar; þau búa
oft yfir hárfínni blöndu góðlátlegrar
kímni, fallegrar einlægni og mynd-
sköpunar sem sótt er með öryggi,
frumlega og af smekkvísi í náttúruna
og ólíka menningarheima.
Morgunblaðið/Hari
Skáldið Í ljóðum Eyþórs er falleg
einlægni og smekkvís myndsköpun.
Og svo þagnar allt
nema þetta dirrindí
Ljóð
Skepnur eru vitlausar í þetta
bbbmn
Eftir Eyþór Árnason.
Veröld, 2018. Kilja, 94 bls.
EINAR FALUR
INGÓLFSSON
BÆKUR