Morgunblaðið - 24.01.2019, Side 54

Morgunblaðið - 24.01.2019, Side 54
54 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. JANÚAR 2019 ✝ Guðrún Mar-grét Jónsdóttir fæddist í Reykjavík 13. ágúst 1963. Hún lést 17. janúar 2019. Foreldrar henn- ar voru Jón Sig- urðsson, f. 28. júlí 1920, d. 14. mars 1990, atvinnubif- reiðarstjóri, og Lilja María Petersen, f. 19. nóvember 1922, d. 22. júní 2009, læknir og kenn- ari. Foreldrar Jóns voru Sigurður Steindórsson og Guðný Sigurveig Jónsdóttir af Fljótsdalshéraði. Foreldrar Lilju Maríu voru Hans Pétur Petersen og Guðrún Mar- grét Jónsdóttir Petersen, kaup- menn í Reykjavík. Systkini Guðrúnar eru Birna, f. 1950, Sigurður, f. 1952, Guðný f. 1954 og Hans Pétur, f. 1957. Guðrún giftist Einari Erni Benediktssyni, f. 1962, árið 1984 en þau skildu 1987. Maður Guðrúnar er Hörður Ragnarsson, f. 1949, raftækni- fræðingur og kennari. Börn þeirra eru Una f. 1989, læknir, og Ragnar f. 1990, hugbúnaðarverk- fræðingur. Úr fyrra hjónabandi á Hörð- ur eina dóttur, Drífu, f. 1977, líf- eindafræðing. Drífa er gift Faisal Mahmood, f. 1975 eðlisfræðingi. Sam- an eiga þau dæturn- ar Sölmu Maríu, f. 2007, og Söru Ame- líu, f. 2009. Guðrún ólst upp í Hlíðunum í Reykjavík. Hún flutt- ist síðar á Akranes og kynntist þar Herði. Fluttu þau saman með börnin sín til Álaborgar árið 1990 og aftur til Íslands árið 1999. Guðrún var eðlisverkfræðing- ur að mennt og stundaði nám við Háskóla Íslands, Imperial Col- lege of London og Aalborg Uni- versitet. Hún starfaði lengi í Ís- lenskri erfðagreiningu sem tölfræðingur og síðar sem eðlis- fræðikennari við Kvennaskólann í Reykjavík. Hún hefur einnig kennt við Fjölbrautaskóla Vesturlands á Akranesi. Útför Guðrúnar fer fram frá Háteigskirkju í dag, 24. janúar 2019, klukkan 13. Hún Guðrún Margrét, eða Gunna frænka, var langyngst okkar frænknanna og var yngst í samheldnum hópi systkina sinna. Við áttum allar sömu ömmuna, hana Guðrúnu Margréti Jóns- dóttur Petersen sem var ýmist móður- eða föðuramma okkar. Margar okkar sem eldri erum ól- ust upp í sömu götunni, í Skóla- strætinu, þar sem amma okkar bjó eða undum á sumrin í sum- arbústaðnum hennar sem var langt út úr bænum á þeim tíma, í Fossvoginum. Barnabörnin þekktust því flest frá barnæsku og höfðu leikið sér saman. Fyrir 23 árum fórum við frænkurnar 11 og hún Lilja María, önnur af eftirlifandi börn- um ömmu okkar, að hittast mán- aðarlega á veturna og spila brids. Þær sem ekki spiluðu sinntu handavinnu því flestar þessar frænkur eru flinkar hannyrða- konur. Þannig treystust fjöl- skyldu- og vinaböndin og við hitt- umst líka stundum á sumrin, förum í ferðir saman og líka hald- ið ættarmót þar sem frændurnir eru með. Nú eru þrjár látnar, Gunna Dóra, Lilja María og Gunna. Guðrún Margrét fékk nafn ömmu sinnar en kynntist henni aldrei því hún dó skömmu áður en telpan fæddist. Það var merki- legt hvað hún Gunna bar sterkan svip af ömmu sinni og hafði líka sömu sterku skapgerðareinkenn- in, ákveðin og harðdugleg. Þó að Gunna væri talsvert yngri en við hinar féll hún vel inn í hópinn, var skemmtileg, með góða kímni- gáfu, hvíldi vel í sjálfri sér, skörp og skapandi. Hún var hugmynda- rík og skapandi í matargerð og kom okkur stöðugt á óvart með girnilegu veisluborði með fram- andi réttum. Eins og margar frænkurnar var hún mikil hann- yrðakona en alveg sérlega frum- leg og hannaði og prjónaði eða heklaði einstakar flíkur sem við dáðumst að. Hvað ertu eiginlega að búa til núna, spurðum við. Ég veit það ekki, þetta er bara að gerast, sagði hún og prjónaði út og suður þangað til birtist flík sem átti engan sinn líka. En hún var listræn á fleiri sviðum, hafði lengi stundað teikningu og list- málun og var enn að læra og bjó til mjög sérstakar og fallegar myndir. Aðalmenntun hennar var þó á sviði raunvísinda, hún lærði eðlisfræði og verkfræði og vann á þeim vettvangi, en stund- aði síðar kennslu. Gunna lærði og bjó í London um tíma og var þá gift Einari Erni en þau skildu. Hún eignað- ist tvö mannvænleg börn með seinni manni sínum Herði, Unu sem nú er læknir og Ragnar tölv- unarverkfræðing, og þau bjuggu í Danmörku í allmörg ár. Hörður átti Drífu áður, en börnin eru nú öll búsett í Danmörku. Kjarkur og seigla Gunnu kom best í ljós er hún brást við því mótlæti sem mætti henni í lífinu. Bæði var það hlutskipti hennar að glíma við langvinnan sjúkdóm sem hún gerði keik án þess að vekja á því athygli og gekk til sinna verka og síðar þegar Hörð- ur maður hennar veiktist og varð fatlaður. Þá reyndi á úthald og þrautseigju, skipulagsgáfu og ekki síst jafnaðargeð. Erfiðust var þó glíman undanfarin ár við óvæginn illkynja sjúkdóm sem dró hana að lokum til dauða, langt fyrir aldur fram. Hún er harmdauði ástvinum sínum og við frænkur sendum Herði og börnunum, systkinum og fjöl- skyldum þeirra innilegar samúðarkveðjur. Blessuð sé minning Gunnu. Guðrún og Elín Agnarsdætur, Ásrún Lilja Petersen, Ástríð- ur Thorarensen, Áslaug Gyða og Margrét Guðrún Ormslev, Hildur Petersen. Það er alveg ótrúlegt að hugsa til þess að Gunna systir/uppá- haldsfrænka hafi verið hrifsuð frá okkur. Í hjarta mínu var hún stóra systirin sem var mér sam- ferða í gegnum stærstu vörður í lífi mínu og mín fyrirmynd á mörgum sviðum. „Þessir geta það“ hringlar í eyrunum, eitthvað sem Gunna átti til með að segja eins og þegar ég fékk hana til að hjálpa mér við samsetningu á myndlistamöppu. Þegar við vorum búnar að negla þessu öllu saman var mappan innsigluð með „Put that in your pipe and smoke it“. Það var líka ávallt hægt að stóla á Gunnu til að gera góða stund enn betri með einstökum gjörningi. Ég sé enn fyrir mér Gunnu að hópa saman nokkrum af nánustu ættingjunum í óundir- búinn spuna: Sumir með álpappír á höfði, aðrir tístandi eða með ýmis bíp hljóð og sumir hverjir að frumsýna leikburði sem eng- inn hefði getað dregið fram nema Gunna og allt framkvæmt í miðri veislu af því að efst á óskalista fyrir brúðkaupið mitt var ógleymanleg upplifun. Frumleg, tillitssöm, sjálfstæð, með óaðfinnanlega einstakan stíl, hreinskilin í ráðgjöf, hnyttin í til- svari og ávallt tilbúin í slaginn sama hvers eðlis, þannig minnist ég Gunnu en samt nær það ekki yfir allt sem flæðir um hugann þegar ég hugsa til hennar og ég reyni mitt besta með því að bæta við spunaljóði. Garún Ákvörðun, hvirfilvindur, hristingur og ákveðni Upplifun, nánd, hlýja og mýkt Kraftur, stefna og tímarúm Flæði, rýmd, rammi og litadýrð Alheimur, ljósgeisli, ásýnd og frumleiki Allt saman og í sundur, án og með samhengi Einstök, framúrskarandi, fyrirmynd og kvenskörungur Með miklum söknuðu kveð ég þig, elsku Gunna. Þín frænka Lúvísa. Það var alltaf svo gaman að fá bréf frá Gunnu frænku í gamla daga þegar ég var ung stelpa í London. Við skrifuðumst á, við frænkurnar, enda á svipuðum aldri. Jafnvel sem barn hafði hún alveg einstaklega góðan húmor – hún var þurrleg og kjarnyrt en jafnframt svo skemmtileg og hlý. Þegar ég kom í heimsókn til hennar í Mávahlíð hafði hún erft, sem yngsta barnið í systkinahópi sínum, glæsilegasta Barbie- dúkkusafn norðan Alpafjalla og hún var mjög örlát og umburð- arlynd að leyfa frænkunni að leika með þær flottustu. Þegar fjölskylda mín flutti heim til Íslands, þegar ég var táningur, var ég svo heppin að eiga Gunnu frænku að. Hún var mjög svöl á þeim tíma – mennta- skóladúx með kærasta í hljóm- sveit – og stundum fékk ég að djamma með henni. Árin liðu, við áttum báðar heima í útlöndum, svo áttum við báðar börn og buru. Hún flutti heim og ég hélt áfram að búa úti. En þegar ég kom í heimsókn til Íslands vild- um við Tim og börnin okkar alls ekki missa af þeirri ánægju að hitta Gunnu frænku og fjöl- skyldu. Hún var heimskona með afskaplega margar víddir. Eðlis- fræðingur, verkfræðingur, kenn- ari, listakona, afbragðskokkur, fagurkeri, sjósundsdrottning, garðyrkju- og handavinnumeist- ari. Gunna þurfti að þola ýmislegt síðustu áratugi og hefði hún al- veg mátt vorkenna sjálfri sér svolítið. En ég get fullyrt það að ég hef aldrei á ævinni hitt mann- eskju sem kvartaði minna en hún. Það er enn orðin hálfgerð klisja að segja að menn heyi hetjulega baráttu gegn sjúkdómi en hugrekki og styrkur hennar Gunnu var hreint ótrúlegt. Síð- ustu vikurnar var hún dugleg að setja upp listaverkin sín á Fés- bók, og þau verk geisluðu af bjartsýni, fegurð og styrkleika. Ekki vissi ég, þegar ég setti hjartamerkið við þessi verk, að þetta yrðu okkar síðustu sam- skipti. Sumir skilja eftir sig alveg ótrúlega stórt skarð. Ég á eftir að sakna þín, Gunna mín, og mikið þótti okkur Tim og börnunum okkar vænt um þig. Við vottum þessu góða og fallega fólki þínu – Herði, Unu, Ragnari, Drífu og fjölskyldu, og svo Birnu, Sigga, Guðnýju, Hans Pétri og fjöl- skyldum þeirra okkar dýpstu samúð. Birna Huld Helgadóttir og fjölskylda. Vinkona mín kær kvaddi í nótt tárin renna hljótt. Fylgdi henni spottakorn tárin renna hljótt. Hvað er það sem stendur okk- ur fyrir hugskotssjónum þegar við hugsum um Guðrúnu vinkonu okkar? Við munum litina, glað- værðina, kímnina en kannski fyrst og fremst skapandi lista- manninn. Garðurinn, málverkin, hannyrðirnar. Öllu þessu var sinnt af af listfengi og oftast fet- aðar ótroðnar slóðir því hún var frumleg, jafnt í hugsun sem framkvæmd. Guðrún var ein skemmtileg- asta manneskja sem við þekkt- um. En skemmtunin, sögurnar, orðkynngin og brandarnir voru aldrei á kostnað annarra heldur græskulaus. Hún var örlátur per- sónuleiki og miðlaði ávallt góðu. En eigi að síður var hún alveg óhrædd við að mótmæla ef henni þótti á einhvern eða eitthvað hallað. Það gerði hún með hnitmiðaðri röksemdafærslu, þeirri sömu og hún beitti þegar hún þurfti að hughreysta einhverja okkar eða hressa upp á sjálfstraustið. Við nutum þess að þekkja Guðrúnu, fá að sitja með henni stund og stund við hannyrðir þegar tækifæri gafst, því hún hafði svo sannarlega nóg á sinni könnu. Þetta voru glaðværar stundir þótt auðvitað vofði skugginn yfir síðasta árið. Sorgin er systir gleðinnar. Þess vegna viljum við þakka alla gleðina sem Guðrún veitti okkur. Við vottum fjölskyldu Guðrún- ar og aðstandendum innilega samúð. Margrét Bára, Halla Ingibjörg, Ásta Salbjörg og Harpa. Í dag kveðjum við kæra vin- konu sem fallin er frá langt um aldur fram. Vinátta okkar hefur varað lengi. Hörður og Jóhannes hafa verið nánir vinir allt frá því að þeir hófu að keppa saman í bad- minton 14 ára. Okkur verða alltaf minnisstæð fyrstu kynni okkar af Guðrúnu. Dyrabjöllunni var hringt kvöld eitt á heimili okkar á Akranesi og úti stóð Hörður með unga konu upp á arminn. Það var eitt af hans fyrstu verkum eftir að samband þeirra Guðrúnar hófst að kynna hana fyrir sínum gamla vini Jóhannesi. Því er ekki að neita að við urðum eilítið undr- andi, fannst þau frekar ólíklegt par, hann svo rólegur og jarð- bundinn en hún svo fjörleg og skrautlega klædd og bar með sér ferskan blæ. Við áttuðum okkur samt fljótt á því að þau áttu ein- staklega vel saman og betra sam- band höfum við varla upplifað. Allt frá þeirri stundu höfum við verið bundin Guðrúnu traustum vinaböndum þótt oft hafi langar vegalengdir skilið okkur að. Við höfum alla tíð borið mikla virðingu fyrir Guðrúnu og dáðst að hennar miklu hæfileikum. Vís- indamaður var hún mikill í eðli sínu, eðlisfræðingur að mennt og frábær kennari í raungreinum. Þegar sonur okkar þurfti að ljúka tveimur efri eðlisfræðiáföngum utanskóla á fjórum vikum leituð- um við til Guðrúnar og komum þar ekki að tómum kofunum, eft- ir fáeina einkatíma lauk hann þeim áföngum með hæstu ein- kunn. Það sem okkur hefur alltaf þótt merkilegast og mest heillandi við Guðrúnu eru and- stæðurnar í fari hennar. Annars vegar bráðskarpur vísindamaður sem kryfur allt til mergjar og sér hlutina í rökrænu ljósi. Hins veg- ar listamaður og bóhem sem töfrar fram ótrúleg listaverk, nýtur þess að klæðast á óhefð- bundinn hátt og storka hefð- bundnum og viðteknum við- miðum. Hún var gædd ríku skopskyni sem oft gat verið dálítið kald- hæðnislegt. Það var mikið áfall þegar Hörður fékk alvarlegt heilablóð- fall árið 2004, hefur hann síðan verið bundinn við hjólastól að mestu og átt erfitt með að tjá sig. Það er aðdáunarvert hvernig Guðrún hefur staðið við hlið hans eins og klettur í öll þessi ár, veitt honum alla sína orku samhliða fullri og strangri vinnu og bar- áttu við erfiða sjúkdóma. Oft tók hún Hörð í bíltúr og kom þá gjarnan við hjá okkur í Hreppi, það voru góðar stundir. Einnig fór hún með hann á völlinn á hvern heimaleik Skagamanna í fótbolta um árabil, þrátt fyrir að hafa sjálf lítinn áhuga á fótbolta. Þegar Hörður fékk vistun á Dvalarheimilinu Höfða og Guð- rún flutti í nýja íbúð á Sólmund- arhöfða 7 virtist bjart framund- an. Stórkostlegt útsýnið höfðaði til listamannseðlis hennar og ekki spillti fyrir að Hörður bjó í næsta húsi. En þá tóku örlögin fram fyrir hendur hennar, krabbameinið sem hún hafði bar- ist við í nokkur ár náði smám saman yfirhöndinni. Hún neitaði lengi vel að játa sig sigraða og hélt áfram að sækja Hörð á hverjum degi eins lengi og kraft- arnir leyfðu. Nú er baráttunni lokið og komið að skilnaðarstund. Sökn- uðurinn er sár en margar góðar minningar munu ylja um ókomin ár. Við sendum Herði og fjöl- skyldunni allri innilegar sam- úðarkveðjur. Guðrún (Rúna) og Jóhannes. Hún Gunna vinkona mín var heimskona. Hún klæddi sig á ein- staka vegu – var ljósárum á und- an okkur hinum í tískunni, og hún átti tilsvör sem hefðu sómt sér í einhverri af myndum Coen- bræðra. Kannski var hennar áreynslu- lausa avant-garde móðurforeldr- unum Guðrúnu Margréti og Hans Petersen að þakka, sem byggðu upp verslun í hjarta Reykjavíkur og komu Íslending- um upp á það að taka ljósmyndir. Eða hinum austfirsku rótum í föðurættinni sem tengdu hana við jörðina meðan hugurinn flaug frjáls. Það má leika sér að slíkum upprunaskýringum en um leið blasir það við mér að hún Gunna var fyrst og fremst af sjálfri sér. Hún sjálf. Skarpgreind og skap- andi. Harðdugleg á afslappaðan hátt. Ráðsnjöll en tróð ekki leið- sögn upp á aðra. Fyndin. Og hún var mikill mannþekkjari. Það, ásamt forvitni um lönd og lýði, gerði það að verkum að hún var alls staðar eins og fiskur í vatni. Hún rataði á áhugaverðustu list- sýningarnar, í frumlegustu búð- irnar og fann nýstárlegustu tón- listina. Heima hjá sér var hún höfð- ingi og miklaði ekki fyrir sér að rigga upp margra manna veislum til þess að leiða saman fólk sem hún taldi að gæti haft gaman af að hittast. Hún hefði notið sín í stórborg- um (og var reyndar við nám í Lundúnum um nokkurra ára skeið) en örlögin höguðu því svo að hún bjó lengst af í minni bæj- um: í Reykjavík æsku okkar, á Akranesi og í Álaborg. Hún lét umhverfið ekki smækka sig en það stækkaði aftur á móti af til- vist hennar eins og vinir hennar, samstarfsfólk, nemendur og ná- grannar geta borið vitni um. Hún hafði lag á því að ýta undir frum- kvæði og styðja góð, helst djörf, áform. Sjálf vílaði hún ekkert fyrir sér og tókst af yfirvegun á við nýja hluti, nýjar aðstæður. Sumt af því valdi hún sér ekki en hún eyddi ekki orku í að fárast yfir hlutskipti sínu, heldur beindi henni í áttir sem kveiktu gleði: myndlist og listprjón, matargerð, samveru og ferðalög. Vináttu okkar vantaði ekki nema þrjú ár í að ná hálfri öld. Væntumþykja hennar fylgdi mér hvar sem ég flæktist og þótt við sæjumst ekki langa hríð lágu leiðir okkar alltaf saman aftur, báðum til gleði. Þar til nú, að þær skilur að endingu. Í morgun saztu hér undir meiði sólarinnar og hlustaðir á fuglana hátt uppí geislunum [...] en veizt nú, í kvöld hvernig vegirnir enda hvernig orðin nema staðar og stjörnurnar slokkna. (Hannes Pétursson) Farðu vel, vinkona. Straw- berry Fields Forever. Svanhildur Óskarsdóttir. Guðrún Margrét var okkur samferðafólki sínu fyrirmynd; kennari af lífi og sál, hún lifði að mörgu leyti fyrir starf sitt sem eðlisfræðikennari, fyrir nem- endur sína og hafði háleit mark- mið fyrir þeirra hönd og grein- arinnar. Þegar veikindin voru farin að taka æ meiri toll af starfsþreki hennar og Guðrúnu Margréti þótti framtíðin orðin óviss var henni kappsmál að staðgenglar yrðu fengnir tíman- lega svo hún gæti haldið róleg í veikindaleyfi. Hún vildi vera viss um að hún gæti skilið við kennsluna í traustum höndum og að merkinu yrði haldið á lofti. Þetta tókst henni með útsjónar- semi og ákveðni og vann náið með þeim, ungu kennurunum tveimur, síðustu önnina. Hún var góður og hvetjandi félagi, með beitta og hárfína kímni- gáfu, hreinskilin um skoðanir sínar á mönnum og málefnum. Umfram allt skemmtileg og gef- andi. Hún unni listum og var sjálf listhneigð og undurgóður málari. Hún var okkur samstarfsfólki sínu og nemendum afar kær og við erum þakklát fyrir framlag hennar. Hennar verður sárt saknað í Kvennó. Minningar okkar um hana blása okkur byr undir vængi í viðleitninni að hafa skýra framtíðarsýn og sí- fellt að bæta skólastarfið. Bless- uð sé minning hennar. Við, samstarfsfélagar úr Kvennaskólanum í Reykjavík, sendum fjölskyldu Guðrúnar Margrétar innilegar samúðar- kveðjur. Hjalti Jón Sveinsson. Guðrún Margrét Jónsdóttir eðlisfræðikennari bættist í starfsmannahóp Kvennaskólans fyrir um það bil áratug. Það kom fljótt í ljós að hún var afar góð viðbót við hópinn sem fyrir var, frábær samstarfskona og góður kennari. Nemendur hennar kunnu vel að meta hana og hún var þeim góðu hæfileikum gædd að ná vel til þeirra hvort sem um var að ræða sérstakt áhugafólk um eðlisfræði eða þá sem minna máttu sín í faginu. Hún bar mikla umhyggju fyrir nemend- um sínum, hvatti þá áfram og vakti áhuga flestra þeirra á greininni. Hún var ekki síðri samstarfskona og var góður liðsmaður í samstarfshópnum. Það kom vel í ljós þegar starfs- þrek hennar fór að dvína og tvær ungar konur voru ráðnar til að kenna á móti henni. Guð- rún Margrét var þeim afskap- lega góður mentor, studdi þær fyrstu skrefin í kennarastarfinu og á milli þeirra þriggja mynd- aðist gott samstarf og fallegt vináttusamband sem var þeim öllum mikils virði þrátt fyrir talsverðan aldursmun. Guðrún Margrét var litríkur persónuleiki sem naut sín vel í samskiptum við sitt samstarfs- fólk. Hún kom oft með áhuga- verð sjónarmið í kaffistofuum- ræðunum og sá oft skondnar hliðar á mannlífinu án þess að gera lítið úr fólki. Hún lifði lífinu svo sannarlega lifandi og nýtti tímann sem hún hafði til ferða- laga, endurmenntunar á ýmsum sviðum og sótti ýmsa listvið- burði. Hún var sjálfstæð í því vali, sóttist ekki endilega eftir því sem allir vildu sjá og heyra heldur valdi eftir sínum áhuga og deildi upplifunum sínum með samferðafólki sínu. Sjálf var hún listræn og frumleg sem kom meðal annars fram í prjónaskap hennar og myndlist. Lífið færði henni stærri verk- efni en ýmsum öðrum og hún vann vel úr þeim á sinn hátt. Mesta hugrekkið og æðruleysið sýndi hún í veikindum sínum undanfarin ár, stóð á meðan Guðrún Margrét Jónsdóttir

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.