Ófeigur - 15.04.1948, Blaðsíða 17

ÖFEIGUR
17
sveitir, en ekki enskar. I þessari bók hefir Hermann
gefið persónulegar upplýsingar um, að í marzmánuði
1939 hafi Sveinn Björnsson, sendiherra, ritað honum
þrjú bréf, hvert á fætur öðru, um að eftir bendingum
dönsku leynilögreglunnar væri búið að teygja marg-
falt njósnarkerfi til íslands. Benti sendiherrann á, að
bezt myndi að senda vel hæfan lögfræðing til Danmerk-
ur til að fullkanna þá þjóðarhættu, sem hér kynni að
leynast. Með spurningum fékk ég Hermann til að með-
ganga, að hann hafði leynt mig, sem formann utan-
ríkisnefndar allri vitneskju um málið, þegar bréfin
komu, svo og alla aðra nefndarmenn. Hann hafði líka
leynt Stefán Jóhann, sem tók um þessar mundir við
embætti utanríkisráðherra, öllu er laut að málinu. Hann
var þessar sömu vikur að búa Kofoed Hansen flug-
mann undir að taka við embætti lögreglustjóra. Við-
vörun sendiherra hafði þau ein áhrif, að Hermann leynir
hættunni fyrir öllum, sem honum bar skylda til að
segja frá málinu, en sendir í þess stað, fyrst til Dan-
merkur og síðan til Þýzkalands hinn vaska en ólög-
fróða flugmann, sem átti að taka við forystu lögreglu-
málanna. Hermann var mikill vinur dr. Guðbrands Jóns-
sonar, en hann var aftur, að eigin sögn, í miklum kær-
leikum við Himmler og þóttist hafa fengið frá honum
vinsamlegar kveðjur. Hvort Guðbrandur hefir getað
verið stjórnarformanni landsins að meira eða minna
gagni í þetta sinn, skal ekki fullyrt, en svo mikið er
víst, að í Þýzkalandi var tekið með veg og viðhöfn
móti þessum sérstaka fulltrúa íslenzka forsætisráðherr-
ans, og fékk hann að sjá marga forkostulega hluti hjá
nazistum. Hermann hafði mikinn áhuga fyrir þessari
Þýzkalandsferð og virðist hafa heimtað rækilega skýrslu
um ferðina, en ekkert um njósnir Himmlers á íslandi.
XXVII.
Hermann varð mjög flaumósa, þegar fyrirspurn þessi
kom til umræðu. Hann reyndi að gera lítið úr bréfum
sendiherra og skella skuldinni fyrir Þýzkalandsferðina
á lögreglustjóraefnið. Hvorttveggja var ómaklegt.
Sendiherra gerði skyldu sína sem embættismaður lands-
ins. Norðurlönd, þar á meðal Island, loguðu raunveru-
lega í þýzkum njósnareldi, þar sem Himmler beitti allri
þeirri lævísi og fólsku sem frekast mátti við koma.