Hlynur - 15.02.1978, Blaðsíða 13

Hugleiðingar
um nugleiðingar
Gamall kunningi Hlyns, Páll Helgason hjá verksmiðjum Sambands-
ins á Akureyri sendi Hlyni til birtingar, hugleiðingar vegna greinar
Ingólfs Ólafssonar í 6. tbl. Hlyns á sl. ári.
Útgáfustjórn Hlyns er afskaplega þakklát fyrir hvert það bréf og
hverja þá grein, sem send er blaðinu og það þarf vart að taka það
fram, að Hlynur á að vera opinn skoðanavettvangur fyrir samvinnu-
menn og öll umræða kærkomin.
Þar sem síðasta landsþing LÍS er talsvert til umræðu í greinum
Ingólfs og Páls, er rétt að taka það fram, að þær skoðanir sem
koma þar fram, eru skoðanir greinahöfunda, en ekki þingsins.
Um störf þingsins og ályktanir má lesa í 4. tbl. Hlyns á sl. ári.
Að endingu skal það aftur brýnt fyrir lesendum Hlyns, að láta
í sér heyra og senda blaðinu línu.
Kunningi minn og félagi, Ingólf-
ur Ólafsson, ritar hugleiðingar í
jólablað ,,Hlyns“, þar sem hann
tíundar þann anda, sem svifið hafi
yfir vötnum síðasta þings Lands-
sambands ísl. samvinnustarfsmanna
1977. Langar mig nú til að hug-
leiða þessar hugleiðingar lítillega,
þar sem ég tel ýmsar niðurstöður
þeirra ekki á rökum reistar.
í upphafi máls síns rekur Ingólf-
ur nokkuð starfsemi og tilurð þess-
ara félagssamtaka og hvað þeim
hafi tekist að afreka „með stuðn-
ingi sinna fyrirtækja“. Virðist mér
þar vera all góður árangur, ef tillit
er tekið til þess, að fram á síðustu
ár hafa einungis verið til starfs-
mannafélög við þau samvinnufyrir-
tæki, sem flesta starfsmenn telja.
Virðist það, að nú eru til orðin
starfsmannafélög við flest sam-
vinnufélögin, lofa góðu um fram-
hald starfseminnar, ef þau bera
gæfu til að starfa saman að þeim
málefnum, sem þau hafa valið sér.
Hitt virðist mér uggvænlegra, ef
þau fara að blanda sér í þá kjara-
málapólitík, sem ríkjandi er í land-
inu. Enda finnst mér það hljóma
dálítið falskt við anda þingsins, ef
þeim gengi betur í þeirri baráttu
en öllum öðrum aðilum Alþýðu-
sambands íslands, sameinuðum.
Útgáfustjórn Hlyns.
Að sögn Ingólfs, virðist mega
ráða, að eitt höfuðverkefni þessa
þings hafi verið „sambýlisvandi
SÍS“ og „óánægjuraddir um stöðu
samvinnuhreyfingarinnar í dag og
framkvæmd hennar“. „Minntu
menn á yfirlýsingar Erlendar Ein-
arssonar og Ólafs Jóhannessonar í
vor, um að verkafólki bæri 100
þúsund krónur í mánaðarlaun og
væri ekki of mikið“, og bentu á,
að „báðir urðu að kyngja þessum
fögru fyrirheitum“. Mér vitanlega
er Ólafur Jóhannesson enginn
samningamaður fyrir samvinnu-
hreyfinguna og all traust rök hefi
ég fyrir því, að Erlendur Einarsson
hafi aldrei gefið „þessi fögru fyrir-
heit“.
En hyggjum nú svolítið betur
að því ósamræmi, sem þingið
hneykslaðist svo mjög á. Hver eru
laun t. d. „Iðju“-fólks í dag?
Meðallaun þeirra, sem starfað hafa
í 9 mánuði og munu þó í mjög
mörgum tilfellum greidd strax í
byrjun, eru nú kr. 112.030,00 á
mánuði, auk bónuss, sem getur
skipt nokkrum tugum þúsunda á
mánuði. Eru þessi laun mikið lak-
ari en þau, sem þeir Ólafur og
Erlendur „urðu að kyngja“? Og
greiða einkafyrirtækin mikið hærri
laun?
Páll Helgason.
Pá virðist hafa verið um það
rætt, að einkafyrirtækin, og þá
einkum ,,Hagkaup“, væru búin að
stela hugsjón samvinnuhreyfingar-
innar um lægra vöruverð „þrátt
fyrir góða aðstöðu til hagstæðari
vörukaupa, eigið skipafélag og ör-
uggt dreifi- og sölukerfi um land
allt“. Er líklegt, að samvinnuversl-
anirnar, sem sjá verða félögum sín-
um fyrir öllum vöruflokkum um
allt land, og halda uppi fullri þjón-
ustu við þá, geti boðið lægra vöru-
verð en fyrirtæki eins og „Hag-
kaup“, sem er með alla þjónustu í
lágmarki og starfar aðeins þar sem
söluvonin er mest? Og má ekki
líka leiða hugann að því, hvert
mundi nú vöruverð einkafyrirtækj-
anna ef samvinnufyrirtækin væru
ekki til að ráða ferðinni?
Pá er talið að hið svokallaða
„atvinnulýðræði“ sé mikilvægt
starfsfólkinu. Vissi fundurinn ekki,
að tveir fulltrúar starfsmannafélaga
SÍS sitja alla stjórnarfundi þess,
sem þeir vilja, með málfrelsi og
tillögurétti? Er þetta fullkomnara
hjá einkafyrirtækjunum? Og hafa
þessir fulltrúar kvartað undan því
að ekki sé á þá hlustað eða að þeir
fái ekki að njóta sín?
Að þessu athuguðu finnst mér,
eins og Ingólfi, rétt að spyrja:
„Er ekki kominn tími til að spyrna
við fótum og fara að hugsa eitthvað
af viti?“ — Páll Helgason.
HLYNUR 13