Heimsmynd - 01.09.1990, Qupperneq 30

HEIMSMYND SEPTEMBER 1990
s
Ijafnköldu, vinda- og úr-
komusömu landi og ís-
landi eru róm-
antískir staöir vandfundnir. I
hugum flestra þarf róman-
tískt umhverfi að uppfylla
fjölmörg skilyrði. Róman-
tískasti staður á íslandi þarf
að vera hlýr. Þar kemur bæði
til veðráttan og umhverfið.
Staðurinn þarf að vera á
skjólsælum, sólríkum stað
þar sem hitastigið fer upp
fyrir 20 gráður dag eftir dag
yfir sumartímann. Þar þarf
einnig að vera gróður, helst
hávaxinn trjágróður og mjög
skýlt frá náttúrunnar hendi.
Sjórinn má ekki vera of langt
í burtu. Endur þurfa helst að
synda um á tjörn og hvergi
má sjást rusl eða annar
ófögnuður til að ákveðinn
staður eða landsvæði geti
kallast rómantískt. Þegar leit-
að er að rómantískum stað
spillir og ekki einhver sérlega
rómantísk minning til dæmis
úr tilhugalífi unglingsáranna.
Ásbyrgi: Veðursælasti staðurinn í Kelduhverfi
RÓMANTÍSKASTI
STAÐURÁ ÍSLANPI
eftir BJÖRN HRÓARSSON
Þeir eru ekki margir stað-
irnir á landinu sem uppfylla
þessi skilyrði. í einni fegurstu
sveit landsins, Kelduhverfi í
Norður-Þingeyjarsýslu, er þó
staður sem uppfyllir öll þessi
atriði og fleiri til. Það er Ás-
byrgi, rómantískasti staður á
Islandi.
Kelduhverfi er ein veðra-
besta sveit landsins, óvíða er
hlýrra á sumrin, úrkoma er
með minnsta móti á landinu
og sólskinsstundir margar.
Ásbyrgi er svo veðursælasti
staður í Kelduhverfi. Þar er
mikill trjágróður sem skýlir
ferðalöngum fyrir þeirri golu
er sleppur ofan í byrgið fram-
hjá klettaveggjunum. Kletta-
veggirnir eiga einnig sinn þátt
í rómantíkinni, þeir endur-
spegla geislum sólarinnar af
margföldum krafti niður á
botn og baka sumargesti á
bestu dögum. Fuglalíf er
mikið í Ásbyrgi, því miður
hafa sjófuglar gert þar
strandhögg í sífellt auknum
Journées Du Septembre
eða septemberdagarnir
vísa til fjöldamorða á
föngum sem áttu sér stað í
París dag-
ana 2. til 6.
september
árið 1792 og
hafa stund-
um verið
nefnd
„fyrsti hryll-
ingur“
frönsku
stjórnarbyltingarinnar.
Fjöldamorðin áttu sér stað
í kjölfar mikillar múgæsingar
í París eftir að konungnum
'hafði verið steypt af stóli í
ágúst. Almenningur óttaðist
að hinir pólitísku fangar
myndu rísa upp og efna til
gagnbyltingar sem var í und-
irbúningi.
Fjöldamorðin hófust þann
2. september þegar hópur
fanga var fluttur frá Abba-
eye-fangelsinu nálægt Saint-
Germain-des-Prés á vinstri
bakkanum og vopnuð sveit
manna réðst á þá. Dagana á
eftir voru fangar myrtir hér
og þar í fangelsum Parísar-
borgar án þess að borgaraleg
yfirvöld fengju rönd við reist.
Um tólf hundruð fangar voru
drepnir án dóms og laga. Það
var ekki einu sinni haft fyrir
því að koma á fót mála-
myndaréttarhöldum af fang-
elsisyfirvöldum. I hópi hinna
myrtu voru rúmlega tvö
hundruð prestar sem höfðu
afneitað endurskipulagningu
byltingaraflanna á kirkjunni.
Flestir hinna myrtu voru
venjulegir glæpamenn.
Fjöldamorð þessi voru for-
dæmd víða og þóttu besta
sönnun þeirrar hrollvekju
sem byltingin hafði í för með
sér. Spurningin um hver bæri
ábyrgð á þessum voðaverk-
um varð mikið deiluefni í
þjóðþinginu þar sem hinir
hófsamari Girondínar ásök-
uðu hina róttæku andstæð-
inga sína, sérstaklega forkólf-
ana Jean-Paul Marat og
Georges Danton.
Þann 1. september árið
1822 fæddist í Fayett-
ville í Norður-Karó-
línufylki Hiram Revels préd-
ikari og fyrsti blökkumaður-
inn sem var kjörinn á Banda-
ríkjaþing. Hann sat í öld-
ungadeildinni 1870 til 1871.
Foreldar Revels voru ekki
þrælar en þurftu engu að síð-
ur að senda son sinn í skóla
til miðvesturríkjanna þar sem
engin tök voru á að mennta
hann í umhverfi kynþáttahat-
urs Suðurríkjanna.
Revels hlaut prestsvígslu
afrísku meþódistakirkjunnar
1845 og þjónaði sem slíkur í
Baltimore jafnframt því sem
hann var skólastjóri í skóla
fyrir börn blökkumanna.
Þegar þrælastríðið braust út
1861 tók hann þátt í skipu-
lagningu svartra sjálfboða-
liða.
Hann var kjörinn á þing
Mississippiríkis 1869 og ári
síðar var hann kjörinn öld-
ungadeildarþingmaður.
Hann barðist fyrir afnámi
kynþáttamisréttis f skólum en
viðurkenndi sjálfur að finna
ekki fyrir fordómum sem eini
Fyrsti svarti þingmaðurinn
svarti þingmaðurinn á
Bandaríkjaþingi. Revels lést í
Mississippi í ársbyrjun 1901.
Vinkona Walters Scott
Þann 11. september ár-
ið 1762 fæddist í Ham-
ilton í Skotlandi,
Joanna Baillie, skáld og leik-
ritahöfundur, en leikrit henn-
ar nutu sérstakra vinsælda
þegar dramatísk leikrit voru
á undanhaldi. Leikrit hennar
Plays on Passion í þremur
bindum færðu henni frægð en
eru nú löngu gleymd. Baillie
er helst minnst nú vegna vin-
áttu hennar við landa sinn Sir
Walter Scott og fyrir lítinn
ljóðabálk Fugitive Verses en
það var það fyrsta sem var
gefið út eftir hana 1790.
30 HEIMSMYND