Heimsmynd - 01.04.1993, Síða 76

viðurkennt fyrir sjálfri mér að mér finnist
hann agalega sætur. Hann féll alveg inn í
gáfumannsímyndina, horaður reykinga-
maður með stór sorgmædd augu. Og ég
man eftir að hafa sagt: Ef ég færi að slá
mér upp þá yrði það með þessari manngerð
þama í hominu. Þegar liðið var á kvöldið
kemur hann að borðinu mínu og fer að tala
við mig og við erum tala þetta dágóða
stund og íslendingarnir gefa okkur horn-
auga og loks er staðið upp til að fara á
dansstað og ungi maðurinn sem hét Aage
gerði sig líklegan til að fara með. Þá
heyrðist í einhverjum íslendingnum í hóp-
num: Æ, góða Nanna, losaðu þig við
þennan helvítis Dana. En ég gat ekki slitið
mig lausa frá Dananum og hef
ekki gert það enn í dag. Það
leið mjög stuttur tími þangað til
við vorum farin að búa og vera
saman öllum stundum og það
má því segja að ég hafi verið
hönkuð í þann mund að ég steig
á danska grund. En hann var
alveg eftir uppskriftinni frá
sjötta áratugnum: gáfaður, við-
kvæmur og haldinn ríkri sjálfs-
eyðingarhvöt. Það var ekki
alltaf auðveld sambúð, frekar
erfið og alltaf allt á fullum
trukk. Það er núna fyrst á
gamals aldri sem við erum góð-
ir vinir og getum treyst hvort
öðru fullkomlega. En mér hefur
aldrei leiðst þessi sambúð líkt
og farið er um margar konur
sem höfðu heilbrigðari forskrift
fyrir sínu hjónabandi." Hún
segist ekki treysta sér til að lýsa
þessu hjónabandi nánar. „Ég
gæti miklu frekar lýst hjóna-
böndum vinkvenna minna, ég
er áhorfandi að þeim og hreinlega mun
ræðnari þegar kemur að þeirri deild,“ og
hún glottir skelmislega og forðar sér fram
til að hella upp á meira kaffi.
„Einu sinni var ég með hóp af ís-
lenskum konum sem höfðu kynnst dönsk-
um mönnum,“ segir hún þegar hún kemur
aftur með kaffið. „Og þær ræddu í sífellu
um örlög og á endanum þurfti ég að forða
mér afsíðis til að ná andanum eftir allt
þetta örlagatal. En staðreyndin er sú að
hvorki ég né nokkur þessara kvenna hafði
það á stefnuskránni að giftast Dana. Eins
og einn vinur minn sagði: Þegar ungt
einhleypt fólk dvelur lengi í Kaupmanna-
höfn, þá eignast það danskan maka. Og
þetta var líka tilfellið með alla þessa ís-
lensku myndlistarmenn og fræðimenn sem
lærðu í Danmörku, þeir eignuðust danskar
eiginkonur.“
Ungi maðurinn, helvítis Daninn sem
Islendingarnir vildu ekki að væri að káss-
ast upp á Nönnu, heitir Aage Buchert,
blaðamaður og fyrrverandi ritstjóri Sam-
virke, blaðs dönsku Samvinnuhreyf-
ingarinnar. „Hann menntaði sig til
hagfræðings en hefur alla tíð starfað sem
blaðamaður.“ Hann er eiginmaður Nönnu
og þau eiga saman tvær dætur en þau áttu
þriðja bamið sem lést ungt úr krabbameini.
Það var í gegnum hann sem Nanna kynnt-
ist galdri ljósmyndavélarinnar. „Aage var
alltaf á ferðalögum út um allar jarðir og
stundum í aðrar heimsálfur. En hann var
ómögulegur ljósmyndari og það var
bagalegt fyrir blaðið. Einn daginn segir
hann: Nanna mín, mikið óskaplega væri
gott ef þú gætir tekið myndir við grein-
arnar mínar. Ég hélt það nú og fannst vera
lítið mál. Ég þyrfti bara myndavél og filmu
og þá væri málinu reddað. Það reyndist
vera aðeins meiri fyrirhöfn en ég hafði gert
mér í hugarlund en svo skemmtilegt að ég
hef ekki getað hætt síðan þá.“
Nanna var þrjátíu og fimm ára þegar
hún fékk ljósmyndadelluna og hún lét ekki
staðar numið við blaðaljósmyndun heldur
hefur hún í mörg ár fengist við gerð
listrænna ljósmynda sem hafa vakið
athygli og hún hefur sýnt þær út um víðan
völl. Meðal viðfangsefna Nönnu sem farið
hafa á sýningar má nefna myndröð úr
7G
kirkjugörðum, viktoríönsku myndimar,
Pubitet, en það er myndröð um gelgju-
skeiðið, Esso blues, tankamyndir úr Hafnar-
firði, og sýninguna Spor í sandi í Barbican
Center að ógleymdum Annarskonar fjöl-
skyldumyndum en íslenskt áhugafólk um
myndlist gat virt fyrir sér hinar sérstæðu
uppstillingarmyndir úr gömlum ljósmynd-
um og bréfum í Gallerí Umbru nú í janúar:
„Ég tók þessar slides myndir fyrir
manninn minn eins og hann bað um en
fékk raunverulegan áhuga og hann leiddi
mig inn á aðrar brautir en ég ætlaði í fyrstu.
Ég fór líka á námskeið til að læra þetta, auk
þess sem ég þræddi bókasöfnin og las allt
um ljósmyndun sem ég gat komið höndum
yfir. Þá datt ég í bók um Irving
Penn en hann er einn af þeim
sem sviðsetur fólk. Þá opnaðist
mér ný vídd í ljósmyndun og ég
uppgötvaði að galdurinn var
ekki endilega sá að vera á rétt-
um stað á réttum tíma. Ég fór þá
að sviðsetja allt á fullu, börnin
mín og þau böm sem komu í
heimsókn, allt sem mér datt í
hug. Þá gerði ég líka myndröð
um kirkjugarða en grafir eru í
raun lítil svið þar sem ættingjar
sviðsetja tilfinningar sínar til
þess látna. Og gluggar eru líka
sviðsetning og heillandi í þessu
sambandi. Það má segja að ég
hafi alltaf unnið mikið með það
sem er í kringum mig þá stund-
ina. Þegar böm voru í kringum
mig gerði ég mikið af barna-
myndum bæði sem ég seldi í
blöð og tímarit og aðrar sem ég
gerði fyrir sjálfa mig. Eftir að
bömin fóru í skóla vann ég
mikið með ljós og skugga inni á
heimilinu. Því að þegar þau voru farin var
ég í fyrsta sinn ein á heimilinu og gat séð
hvað birtan var breytileg á daginn. Ég
gerði líka myndröð um fiska og stillti þá
allskonar fiskum upp í umhverfi sem þeir
áttu ekkert heima í, inni í stofu eða innan
um blúndur og knipplinga.“
En ég vil fá að heyra ferðalýsingu frá
bókasöfnum og bókabúðum þar sem
Nanna var að grúska eftir dauðum kol-
legum sínum og hún er fús til að hleypa
mér á harðastökki inn í þann myndræna
veruleika:
„Fyrst í stað varð ég fyrir mestum áhrif-
um frá viktoríönsku ljósmyndurunum. Ég
komst í bók um konu sem heitir Julian
Margarethe Cameron og ekki má gleyma
Louis Carroll sem gerði bókina um Lísu í
HEIMS
MYND