Sveitarstjórnarmál - okt. 2019, Blaðsíða 13

um orku og loftslagsmál (Covenant
of Mayors for Climate and Energy). Í
júní 2016 var stefnan endurskoðuð og
sett fram aðgerðaáætlun til að ná fram
kolefnishlutleysi Reykjavíkurborgar
árið 2040. Kópavogsbær hefur vakið
verðskuldaða athygli fyrir vinnu að
heimsmarkmiðunum og fékk nýlega
platínum vottun um að bærinn uppfylli
lífskjara- og þjónustustaðal World Council
on City Data. Þá tekur Kópavogsbær
þátt í alþjóðlegu verkefni á vegum OECD
um innleiðingu heimsmarkmiðanna hjá
sveitarfélögum og þróun mælikvarða og
nýtur ráðgjafar þeirra við innleiðingu
markmiðana í sveitarfélaginu.
Starfsáætlun
samstarfsvettvangsins
til ársins 2022 liggur
nú fyrir og verður
tekin ákvörðun
um framhaldið
að þeim tíma
loknum. Verkefni
samstarfs-
vettvangsins
munu koma til
með að þróast
í takt við áhuga
þátttökusveitar-
félaganna og það
fjármagn sem hann
mun hafa úr að spila.
Lagt er upp með að
vettvangurinn nýtist sem
flestum sveitarfélögunum.
Markmiðið er að hvert sveitarfélag
sé ekki að vinna í sínu horni, heldur
sé leitað leiða til að miðla þekkingu og
reynslu til og á milli sveitarfélaga og
greina og grípa tækifæri til samstarfs.
Gjarnan með aðkomu ráðgjafa. Verkefnið
hefur ekki fengið sérstaka fjármögnun
og í ljósi mikilvægis og mikils áhuga á
málefnum vettvangsins verður það eitt af
verkefnunum að skoða leiðir til að greiða
fyrir aðgengi sveitarfélaga að fjármagni
til að gera þeim kleift að tileinka sér
heimsmarkmiðin í starfi sínu og til að taka
stóru skrefin í loftslagsmálum.
Loftlagsstefna nú skylda en
marklaus án kolefnisbókhalds
Styrkur gróðurhúsalofttegunda í
andrúmslofti heldur áfram að aukast og
ef ekkert verður að gert telja vísindamenn
að meðalhiti jarðar geti hækkað um
3°C á þessari öld. Sú hækkun mun
hafa fyriséðar og ófyrirséðar afleiðingar.
Ákall samfélagsins til stjórnvalda
um aðgerðir til að draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda og stíga stóru
skrefin í átt að sjálfbærri
þróun er
hávær.
Unga fólkið hefur verið hvað duglegast
að krefjast aðgerða í loftslagsmálum.
Stofnun samráðsvettvangsins er einn
þáttur í að sýna að sveitarfélögin eru
að hlusta og þau vilja ekki sitja eftir í
umræðinni.
Sveitarstjórnir skulu samþykkja
loftslagsstefnu fyrir lok árs 2021
samkvæmt breytingu á lögum um
loftslagsmál sem tók gildi 14. júní sl.
Lögin kveða ekki á um hvað slík stefna
skuli innibera að öðru leyti en því að
hún nái yfir rekstur sveitarfélagsins,
þ.e. losun gróðurhúsalofttegunda frá
samgöngum, flugferðum og vegna
meðhöndlunar úrgangs sem hægt er
að tengja starfsemi sveitarfélagsins.
Það er svo sveitarfélögunum í sjálfsvald
sett hvort þau ákveða að taka einnig
yfir losun gróðurhúsalofttegunda frá
samfélaginu öllu og ljóst er að mörg
sveitarfélög munu eða hafa þegar
farið þá leið. Í slíkri stefnu yrði því
horft til losunar gróðurhúsalofttegunda
í landi sveitarfélagsins, s.s. frá
vegasamgöngum, landbúnaði og
meðhöndlun úrgangs frá heimilum og
fyrirtækjum í sveitarfélaginu. Ef slík
stefna á að vera gagnlegt stjórntæki
þá þarf að tengja við hana aðgerðir og
mæla árangur. Sveitarfélögin þurfa
að geta mælt árangur sinn með
kolefnisbókhaldi, með því verður
sýnt fram á að aðgerðir þeirra og
ákvarðanir skipti máli.
Enginn of lítill og ekkert
skref of smátt
Samstarfsvettvangur
sveitarfélaga um loftslagsmál
og heimsmarkmiðin hefur
brýn og umfangsmikil verkefni
fyrir höndum. Það má ekki
gleyma því að það er enginn
of lítill til að gera eitthvað og
ekkert skref of lítið til að skipta
máli. Má í þessu samhengi benda
á baráttu Gretu Turnberg sem hefur
verið fólki innblástur víða um heim.
Staða sveitarfélaga er mjög mismunandi
en saman geta þau unnið af enn meiri
krafti. Verkefnum samstarfsvettvangsins
hafa ekki verið settar miklar skorður
en umfang hans mun velta á þeim
fjármunum sem hann mun hafa
úr að spila en ekki síst á þátttöku
sveitarfélaga í starfi vettvangsins. Innan
sveitarfélaganna býr dýrmæt þekking
og reynsla. Þau sveitarfélög sem hafa
stigið stór skref í loftslagsmálum og
heimsmarkmiðum hafa sýnt vilja til að
deila reynslu sinni til smærri sveitarélaga
sem eru skemmra á veg komin. Það
verður spennandi að fylgjast með
samstarfi sveitarfélagana á næstu árum.
HEIMSMARKMIÐIN OG LOFTSLAGSMÁL