Sveitarstjórnarmál - okt. 2019, Blaðsíða 27

27
HEIMSMARKMIÐ
SAMEINUÐU
ÞJÓÐANNA

Sérfræðingar okkar aðstoða sveitarfélög við að innleiða nýjar
áherslur í stefnu þar sem umhverfisþættir , félagslegir þættir og
stjórnarhættir eru greindir og mældir samhliða fjárhagslegum
þáttum . Þannig er hægt að tryggja aukna verðmætasköpun og
velferð samfélagsins .

STEFNUMÓTUN MEÐ SJÁLFBÆRA ÞRÓUN AÐ LEIÐARLJÓSI
Við verðum á fjármálaráðstefnu
sveitarfélaga dagana 3 . og 4 . október .

Ábyrgar lausnir
farin verður í meira mæli með tilkomu
urðnarskattsins. Með úrgangi sem sendur
er úr landi fylgja fjármunir, sem ekki
nýtast til uppbyggingar í málaflokknum
hér á landi. Ef fram fer sem horfir munu
fjármunir frá Íslandi verða nýttir til
uppbyggingar brennslustöðva erlendis
ásamt því að greiða til samneyslu í því
samfélagi sem tekur við úrganginum.
Í fyrirliggjandi drögum að stefnu
umhverfis- og auðlindaráðherra í
úrgangsmálum kemur ekki fram nein
afstaða til þess hvort útflutningur úrgangs
til meðhöndlunar sé æskilegur. Telja
má fullvíst að áhersla á útflutning orki
tvímælis út frá umhverfissjónarmiðum og
almenningsáliti hér á landi og í öðrum
löndum og hlýtur að þurfa að fara fram
opinskátt samtal milli stjórnvalda og
almennings um hvort sú niðurstaða
sé ásættanleg í umhverfislegu,
samfélagslegu og efnahagslegu tilliti.
Úrgangslausnir í anda
Heimsmarkmiðanna
Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna
tóku gildi 2015 og gilda til 2030. Þeim er
ætlað að ná jafnvægi milli þriggja stoða
sjálfbærrar þróunar: hinnar efnahagslegu,
félagslegu og umhverfislegu. Áhugavert
er að rýna lauslega í fyrirhugaðan
urðunarskatt og afsetningu þess hluta
úrgangsins sem þarf að afsetja út frá
þessum þremur stoðum því að ljóst
er að í náinni framtíð verður alltaf til
úrgangur sem þarf að urða eða brenna.
Á það meðal annars við sóttmengaðan
úrgang og annan áhættuúrgang og
þann hluta úrgangsins sem ekki telst
endurvinnsluhæfur.
Efnahagsleg stoð
Út frá efnahagslegu tilliti mun fyrirhuguð
álagning upp á 15 krónur á kíló auka
kostnað heimila og fyrirtækja. Á
höfuðborgarsvæðinu mun skatturinn
þýða um 62% hækkun á móttökugjöldum
SORPU bs. Líklega
mun kostnaður
við framkvæmd
skattheimtunnar
koma til viðbótar
við þessa hækkun.
Lauslega áætlað út
frá upplýsingum frá
CEWEP (samtök
sorporkufyrirtækja)
má gera ráð fyrir
að urðunarskattur
í löndum Evrópu
árið 2017 hafi verið
á bilinu 0,41 krónur
kílóið til ríflega
13,76 krónur eða
að meðaltali 4,56
krónur. Ekkert bendir
til að skatturinn
hafi hækkað mikið
síðan 2017 en
samkvæmt þessum
tölum þá má áætla
að urðunarskattur
á Íslandi verði
70% hærri en að
meðaltali í Evrópu.
Nauðsynlegt er að
spyrja hvernig slík
gjaldskrárhækkun
samræmist
lífskjarasamningum sem sátt náðist um
fyrr á þessu ári.
Umhverfisstoð
Sveitarfélögum er gert að innheimta
gjöld fyrir meðhöndlun úrgangs í takt
við kostnað og mega ekki greiða með
málaflokknum úr öðrum sjóðum. Flest
sveitarfélög innheimta eitt gjald fyrir
meðhöndlun úrgangs af heimilum, óháð
þjónustustigi, úrgangsmagni eða öðrum
þáttum. Innheimtan mun því í flestum
tilfellum leggjast jafnt öll heimili hvort
sem lítið fellur til að blönduðum úrgangi
til dæmis vegna flokkunnar og skila
til endurvinnslu eða ekki. Af þessum
sökum mun skatturinn að líkindum ekki
hafa tilætluð áhrif á að draga úr myndun
úrgangs og auka endurvinnslu.
Líklegt er að urðunarskattur eins og
hann er fyrirhugaður muni renna stoðum
undir útflutning úrgangs til brennslu með
orkunýtingu. Samanborið við urðun er
brennsla úrgangs með fullnægjandi
orkuvinnslu umhverfisvænni kostur. Slíkir
farvegir eru ekki til staðar hérlendis en
Líklegt er að urðunarskattur
eins og hann er fyrirhugaður
muni renna stoðum undir
útflutning úrgangs til
brennslu með orkunýtingu.