Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.2019, Blaðsíða 6

6 FÓKUS 15. nóvember 2019
Sími 580 7000 | www.securitas.is
Með öryggishnapp Securitas um úlnlið eða háls eykur þú öryggi þitt ef eitthvað
kemur upp á. Þú býrð við meira öryggi á heimilinu og aðstandendum líður betur að
vita af þér í öruggum höndum.
Þú ýtir á hnappinn, boðin berast samstundis til stjórnstöðvar Securitas þar sem þú
færð samband við sérþjálfað starfsfólk. Öryggisverðir Securitas með EMR þjálfun eru
alltaf á vakt og bregðast hratt og örugglega við.
Hafðu samband við öryggisráðgjafa Securitas í síma 580 7000 og kynntu þér kosti
öryggishnappsins og hvaða annan öryggisbúnað hægt er að hafa með honum.
SAMSTARFSAÐILI
ÖRYGGISHNAPPUR SECURITAS
09:41 100%
ÖRYGGI ÖLLUM STUNDUM
ÖRYGGISHNAPPUR
SECURITAS
Innflytjendur fá lægri laun en
Íslendingar fyrir sömu vinnu
n Staða innflytjenda á Íslandi ekki góð n Langflestir verða fyrir fordómum
að einhverju leyti, annaðhvort á vinnumarkaði eða í sínu daglega lífi.
P
etra Ingvarsdóttir kannaði
stöðu innflytjenda á
íslenskum vinnumarkaði
í tengslum við BA-ritgerð
sína úr félagsráðgjöf við Háskóla
Íslands síðasta vor. Skoðaði
hún meðal annars fjöldatölur
um innflytjendur á íslenskum
vinnumarkaði ásamt því hversu
stór hluti innflytjenda á Íslandi
er atvinnulaus.
Hámenntuð en fær enga vinnu
Í október síðastliðnum birti DV
viðtal við Nigar Khaligova sem
er þrítug og hefur verið búsett á
Íslandi í sjö ár, en hún er fædd og
uppalin í Aserbaídsjan. Hún er
með háskólagráðu í raungreinum
frá heimalandi sínu og stundar
í dag nám í viðskiptafræði
en hún segist mæta miklum
fordómum hjá vinnuveitendum.
Segir hún að afar erfitt sé fyrir
háskólamenntaða útlendinga að
fá vinnu á Íslandi, jafnvel þó að
viðkomandi tali góða íslensku og
sé með dýrmæta þekkingu. Oftar
en ekki reiða vinnuveitendur sig
á tengslanet og sambönd, sem
kemur sér illa fyrir manneskju
sem hefur búið á landinu í
takmarkaðan tíma.
„Ég veit ekki hvað veldur en
mig grunar að þetta sé vegna
þess að ég er ekki íslensk og ég á
ekki „góða vini“ til þess að hjálpa
mér. Mér finnst eins og fólk í
stjórnunarstöðum vilji einhverra
hluta vegna ekki ráða útlendinga
í vinnu, nema þörf sé á. Kannski
vilja þeir ekki að útlendingum
vegni vel?“ segir Nigar meðal
annars í viðtalinu.
Flestir innflytjendur eru pólskir
Árið 2017 var metár þegar
kemur að fólksflutningum til
Íslands en þá fluttust samtals
14.929 einstaklingar til landsins.
Í byrjun árs 2018 voru samtals
43.763 innflytjendur hérlendis
og gerir það 12,6 prósent
íbúafjöldans en til samanburðar
voru innflytjendur heldur minna
hlutfall íbúafjöldans árið 2012
eða 8 prósent. Þegar kemur að
fjölda útlendinga sem búsettir
voru á Íslandi árið 2018 voru
Pólverjar langflestir eða samtals
19.190, næst á eftir þeim voru
Litháar sem voru 4.094 og því
næst Lettar sem voru 1.851.
Pólverjar eru langstærsti hluti
þeirra erlendu einstaklinga sem
hingað koma til búsetu og vinnu
og hafa verið það allt frá því að
innflytjendum hérlendis fór að
fjölga í kringum aldamótin síðustu.
Fá lægri laun fyrir sömu vinnu
Í niðurstöðum Petru kemur meðal
annars fram að innflytjendur á
Íslandi eru að meðaltali með 8
prósentum lægri laun en íslenskir
samstarfsfélagar þeirra fyrir
sama starf en munurinn verður
enn meiri í þeim störfum sem
innflytjendur sinna aðallega, líkt
og ræstingum. Auk þess er bæði
menntun þeirra og starfsreynsla
minna metin en þeirra íslensku,
ekki síst ef þeirrar reynslu og
menntunar er aflað erlendis.
Innflytjendur sinna nær
eingöngu láglaunastörfum og
öðrum störfum sem Íslendingar
vilja ekki lengur og hafa rannsóknir
sýnt að einstaklingar í slíkri stöðu
séu í hvað mestri áhættu varðandi
veikindi og sjúkdóma.
Ásamt ungu fólki sem
er að stíga sín fyrstu skref á
vinnumarkaði eiga innflytjendur
mest á hættu á að vera svindlað á
af atvinnurekendum.
Þá er erfitt fyrir þá að nálgast
upplýsingar um réttindi sín og
skyldur hérlendis, sérstaklega á
tungumáli sem þeir skilja en mest
efni virðist yfirleitt bara vera til á
íslensku. Auk þess hefur það sýnt
sig að innflytjendum finnst flókið
að eiga við yfirvöld hérlendis
og mikil skriffinnska sem því
fylgir og hafa þeir líkt því við að
vera staddur í völundarhúsi sem
maður ratar ekki út úr.
Þá bendir Petra á að það sé
ekki nóg með að innflytjendur
sinni láglaunastörfum og séu
að meðaltali með lægri laun
en íslenskir vinnufélagar
sínir, heldur er staða þeirra á
leigumarkaðnum líka slæm
og er það meðal annars vegna
fordóma í þeirra garð og bágrar
félagslegrar stöðu þeirra.
Uppruni skiptir máli
Uppruni innflytjendanna er
einn áhrifaþáttur þegar kemur
að launamismun en þeir sem
eru fæddir á Norðurlöndunum
eru oftast nær með hærri laun
en innflytjendur frá öðrum
löndum en að jafnaði eru þeir
innflytjendur sem koma frá Asíu
með lægstu launin. Jafnframt
virðist það einnig skipta máli
hversu lengi innflytjendurnir hafa
dvalið á landinu en samkvæmt
greiningu Hagstofunnar hafa þeir
sem hér hafa dvalið í sex til níu
ár að jafnaði tveimur prósentum
hærri laun en þeir sem hafa verið
hér í fimm ár eða minna.
Það er einnig margt sem
bendir til þess að erlent vinnuafl
vinni almennt lengri vinnudag en
það íslenska en fái samt sem áður,
eins og áður sagði, að meðaltali
lægri laun fyrir sömu vinnu. Þar
að auki borga þeir oft hærri leigu
og verða oftar fyrir réttindabroti
á vinnumarkaðnum. Einnig er
hættara við að erlent vinnuafl
sé jaðarsett á vinnumarkaðnum
sem og í samfélaginu öllu.
Petra nefnir í lokin að svo virðist
sem stjórnendum þessa lands sé
vel kunnugt um stöðu innflytjenda
hérlendis samanber þær skýrslur
og aðgerðaráætlanir sem gefnar
hafa verið út í málaflokknum. „Það
er þó ekki nóg að gefa einungis
út skýrslur og aðgerðaráætlanir
heldur verður að fylgja þeim eftir til
að þær beri árangur. Vellíðan allra
samfélagsþegna er mikilvæg og eru
innflytjendur þeirra á meðal.“ n
Auður Ösp Guðmundsdóttir
audur@dv.is