Dagblaðið Vísir - DV - 13.09.2019, Qupperneq 58

58 FÓKUS 13. september 2019
T
elma Huld Jóhannesdóttir
útskrifaðist af leiklistar­
braut í Fjölbraut í Garða­
bæ. Eftir það tók við leik­
listarnám í París og síðar meir
kvikmyndanám í Prag. Telma hef­
ur gert það gott á undanförnum
árum í kvikmyndunum Webcam
og Eden, en ferill er hennar nán­
ast nýhafinn. Hún er gestur í
föstudagsþættinum Fókus og
ræðir þar málefni sem eru henni
hugleikin, meðal annars mikil­
vægi listsköpunar, heimsenda­
áhyggjur og græna kvikmynda­
gerð.
Þegar Telma er spurð hvort að­
dragandi leiklistarinnar eigi sér
tengingu við athyglissýki svarar
hún því játandi, eða þannig hófst
það þegar hún var tólf ára á leik­
listarnámskeiðum, stödd á sviði
og sá fólk klappa fyrir sér. Hún
segir hugarfarið blessunarlega
hafa breyst með árunum og hún
hefur í dag lært hvernig hún hef­
ur enst í þessu fagi. „Leiklistin er
einfaldlega mín leið til að læra
á heiminn í kringum mig, auka
minn skilning og víkka út hug­
myndir. Þetta er þannig í eðli
sínu, að maður lærir að setja sig í
spor annarra,“ segir Telma.
Telma segir að eitt besta
dæmið um lærdómskraft fags­
ins hafi komið þegar hún lék
blinda stúlku fyrir lokaverkefni
í kvikmyndaskólanum. „Það var
geggjað verkefni, því ég hélt að
ég hefði enga fordóma gagnvart
blindu fólki. Svo komst ég að því
að ég var með fullt af fordómum,
ekkert illa meintum, en ég var
með alls konar fyrirfram ákveðn­
ar hugmyndir,“ segir Telma.
„Síðan í gegnum það að skoða
þetta út frá því að reyna eftir
fremsta megni að vera í þessum
sporum, þá lærði ég hluti sem ég
get ekki „aflært“. Nú er þetta eitt­
hvað sem ég veit og mér finnst það
mjög gefandi. Rannsóknarvinnan
við leiklist er stærsta ástæðan
fyrir því sem ég geri.“
Ábyrgðin ekki alfarið í höndum
neytandans
Síðastliðin tvö ár hefur blundað
í Telmu saga sem hana langar
að flytja sjálf í kvikmyndaformið.
Hún stígur út fyrir þægindara­
mmann og undirbýr stuttmynd
sem hún hvort tveggja leikstýr­
ir og skrifar. Áður hefur hún leik­
stýrt á sviði en þetta mun vera í
fyrsta sinn sem hún leikstýrir á
tökustað. Hjá Telmu stendur til
að tileinka sér svokallaða græna
kvikmyndagerð, en umhverfis­
vernd er henni afar hugleikið
málefni.
„Kvikmyndagerð í eðli sínu er
óumhverfisvæn, að mörgu leyti.
Ég held að fólk sé meira að pæla í
þessu en áður og ég held að núna
sé rétti tíminn til þess. Það þarf
samt sem áður að keyra alls konar
trukka til að flytja ljós, ýmiss kon­
ar búnað og það er mikið rafmagn
og mikil eyðsla sem á sér stað. En
það þarf ekki mikið til að laga
ýmis legt,“ segir Telma og spyr:
„Hvað get ég gert í mínu til
þess að bæði hvetja til hugarfars­
breytingar og líka, meðan á verk­
efninu stendur, að bæta engu við
þetta ástand og gera það verra?“
Að sögn Telmu er stuttmynd
hennar jafnframt ákveðin áskor­
un til stjórnvalda um að grípa til
stærri aðgerða en þau hafa verið
að gera, til dæmis með því að
setja ekki alla ábyrgð á einstak­
linginn, að hennar sögn. „Mér
finnst of mikil áhersla lögð á að
við – neytendur – eigum að breyta
þessu, en það er ekki svo einfalt.
Þetta þarf að byrja á stærri skala,
að mínu mati, og ég vil leggja mitt
af mörkum til þess að koma þeim
skilaboðum á framfæri – að gera
fólk reitt,“ segir hún.
„Með kvikmyndagerð ættum
við að endurnýta meira. Það er
endalaust til af notuðum fötum
og það á ekki að þurfa að kaupa
alltaf allt nýtt eða sauma. Ef við
þurfum ekki á einhverju að halda,
þá þurfum við ekki á því að halda.
Það er allt svo tvístrað. Flestir
einstaklingar eru í sínu horni og
þá verður vandamálið svo óyfir­
stíganlegt. Þess vegna held ég að
stærri reglugerðir séu frekar svar­
ið frekar en að bíða eftir að allir
ákveði að verða sjúklega um­
hverfisvænir og flottir. Eins mikið
og mig langar að trúa því, þá sé ég
það ekki alveg gerast.“
Gagnslaus í heimsenda
Á vefsíðunni Green Filmmaking
má finna ýmsar leiðir til að stuðla
að umhverfisvænni kvikmynda­
gerð. Vefurinn sérhæfir sig í alls
konar ábendingum og lausnum
sem snúa að helstu sviðum verk­
ferla, frá forvinnslu til listrænn­
ar hönnunar, matar á tökustað
og tæknivinnslu, svo dæmi séu
nefnd.
„Eitt af því sem mér finnst vera
sniðugt er að kvikmyndir og af­
þreyingarefni er mikill skóli. Það
er mikið ábyrgðarstarf að bera
eitthvað á borð fyrir fólk. Við
pikkum upp alls konar hluti sem
við sjáum í sjónvarpsþáttum og
öðru og lærum af því. Og því oftar
sem við sjáum það, því eðlilegra
verður það,“ segir Telma og nefn­
ir Free the Nipple­baráttuna sem
dæmi.
„Við þurfum bara að sjá brjóst
og þá hættir þetta að vera svona
mikið mál. Sama held ég að eigi
við um fjölnota poka, plastleysi
og eldsneyti sem sparar. Ef við
þræðum það meira í sögurnar
sem við erum að segja og sýnum
hvað þetta er eðlilegur og auð­
veldur hlutur í rauninni, þá vakna
einhverjir kannski og sjá hvað það
er lítið mál að tileinka sér það.“
Telma segist vera haldin
minniháttar heimsendaþrá­
hyggju, sem á að hluta til rætur
að rekja til frétta jafnt sem lofts­
lagsmála. „Ég er vita gagnslaus
í heimsenda,“ segir hún. „Ég er
Skorar á stjórnvöld
með nýju verkefni
Telma Huld stuðlar að grænni kvikmyndagerð - Segir gagnrýnina nauðsynlega
„Ég er vita
gagnslaus í
heimsenda“
Tómas Valgeirsson
tomas@dv.is