Fréttablaðið - 12.11.2016, Síða 28

og þú. Þetta er mitt líf. Ég þarf að
veiða til að lifa.“
Maður getur ekki breytt eða
stjórnað viðbrögðum fólks við
myndum af veiðimönnum að
störfum. En fólk verður að vita að
veiðimennirnir finna líka til þegar
ísbjörn fellur. En þeir veiða hann
ekki upp á sport. Þeir borða kjötið
og nýta skinnið og raunar allt á
skepnunni og eru fyllilega meðvit­
aðir um það hversu mikið má veiða
til þess að viðhalda jafnvægi í nátt­
úrunni. Þetta vita veiðimennirnir,
því þeir lifa í sátt við náttúruna og
hringrás hennar, ólíkt okkur sem til­
heyrum samfélaginu utan við þeirra
hring. Vandamálin sem steðja að
hvítabjörnum núna eiga sér orsakir
í mengun iðnaðarþjóðanna. Til að
mynda er talið að um einn þriðji
hluti af ísbjarnarstofninum á aust­
urströnd Grænlands sé úrkynjaður
sem lýsir sér þannig að hann fæðist í
hvorugkyni. Kynlaus með öllu. Þetta
er rakið til mengunar í hafinu sem
berst með straumum frá Síberíu
og víðar. Við lifum bara á því sem
er á jörðinni. Allt sem við borðum
kemur frá henni. Okkur hættir til
þess að gleyma því.“
Leikur að eldi
Ragnar ann sér lítillar hvíldar við að
mynda norðurslóðir. Hann er með
enn aðra bók í takinu um bráðnun
jökla þar sem myndirnar munu
sýna afleiðingarnar af hlýnun jarðar
á norðurslóðum. Hann segist þó
ekki endilega vera með einhverjar
ákveðnar væntingar til þess hverju
slík bók muni skila en hann sé þó
að minnsta kosti að reyna. „Ég hef
eiginlega engar væntingar. Ég hugsa
um ljósmyndina eins og tónlist.
Ef ég væri að semja lag til þess að
þóknast einhverjum þá væri það
ekki neitt. Maður verður að semja
það sem maður þarf að semja. Ef
ég væri að taka myndir til þess að
þóknast öðrum þá væri ég bara að
mynda sólsetur.
Jöklamyndirnar eru líka svo
abstrakt. Sprungur og jöklar út um
allt í mismunandi birtu. En á bak
við þessar myndir liggur illur grun­
ur því jöklarnir á Íslandi hverfa á
næstu 150 til 200 árum, jafnvel þótt
við slökkvum á rofanum núna. Auð­
vitað eru þrjátíu ár, þessi tími sem
ég hef verið að skoða þetta, eins og
brot úr augnabliki í heimssögunni.
En það er undarlegt að við skulum
leika okkur svona að eldinum eins
og við mannkynið erum alltaf að
gera. Við verðum að skilja eitthvað
eftir fyrir komandi kynslóðir og
Keith Richards því hann verður sá
eini sem verður eftir ef fram heldur
sem horfir.
Ég er að plana ferðir um Tsjúk­
otka, Alaska og Síberíu en ég þarf
að fara á öll þessi svæði til þess að
fá heildarmyndina. Ég þarf að ná
öllu þessu heimskautasvæði. Jökl­
arnir hér heima eru hluti af þessari
heildarmynd. Sólheimajökull hopar
hundrað metra á ári og þar geta
ferðamenn séð með eigin augum
hvað er að gerast. Mér finnst vera
að herða enn þá meira á þessum
breytingunum síðustu ár. Þetta er
miklu hraðara en þegar ég var lítill
strákur að mæla jöklana með Kví­
skerjabræðrum.“
Konungar og hetjur
Þegar Ragnar fór að vinna að And­
litum norðursins í nýrri og stækk­
aðri útgáfu segir hann að tækifæri
hafi opnast til að dýpka sögurnar
af fólkinu sem hann hefur tekið
myndir af undanfarna þrjá áratugi.
„Flestir Íslendingarnir í bókinni,
fólkið sem ég heimsótti út um allt
land, eru nú látnir. Margar þessar
byggðir hafa látið mikið á sjá, til
dæmis Strandirnar eða byggðirnar
á Vestfjörðum. En það sem mestu
skiptir er að hafa tekist að ná sögu
þeirra, myndum af lífi þeirra. Þann­
ig skynjar maður tímann og gang
hans. Það sama gerist á Grænlandi.
Byggðirnar á austurströndinni til
að mynda hafa farið í eyði ein af
annarri og raunar veit maður ekki
hver verður framtíð Austur­Græn­
lands. Þegar breytingar á loftslagi
og veðri bætast við verður æ tví­
sýnna um framhaldið þarna. En
maður verður að reyna að vona
og trúa. Flóttamannavandinn sem
heimurinn stendur frammi fyrir
í dag verður eins og dropi í hafið
miðað við það þegar það verður
orðið of heitt. Það gengur ekki að
láta eins og ekkert sé að gerast. Það
er fólk þarna á Grænlandi, þarna á
ísnum, og þetta eru heimkynni en
ekki auðn. Það er fullt af fólki sem
veit ekki að það er líf þarna því
Veiðimennirnir
eru eldklárir
í að lesa merki
náttúrunnar og
þeir Voru búnir
að átta sig á þVí
að það Var
eitthVað að
gerast, að það
Var eitthVað að
í náttúrunni.
en það er
undarlegt að
Við skulum
leika okkur
sVona að
eldinum eins
og Við mann-
kynið erum
alltaf að
gera.
Myndir af mannlífi og náttúru úr bókinni Andlit norðursins eftir Ragnar Axelsson. MyndiR/RAX
Ísland er á jaðri heimskautasvæðisins en jöklar landsins
munu hverfa á næstu 150-200 árum. Mynd/RAX
↣
1 2 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 L A U G A r D A G U r28 h e L G i n ∙ F r É T T A b L A ð i ð