Morgunblaðið - 14.09.2019, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. SEPTEMBER 2019
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Skipulags-og sam-gönguráð
Reykjavíkur
hefur samþykkt
að lengja gjald-
skyldu í bíla-
stæðum þar sem „vinsæl-
ast“ er að leggja til
klukkan átta á kvöldin og
taka um leið upp gjald-
skyldu á sunnudögum.
Þetta er enn ein aðgerð-
in til þess að sauma að
þeim, sem kjósa að fara
ferða sinna akandi.
Núverandi meirihluti í
höfuðborginni hefur und-
anfarin ár lagt metnað
sinn í að þrengja að um-
ferð. Ekkert er gert til
þess að laga helstu flösku-
hálsa í umferðinni. Einu
gildir þótt bent sé á að
umferðartafirnar valdi
talsverðum og fullkomlega
óþörfum kostnaði í við-
skiptalífinu og steli dýr-
mætum tíma frá almenn-
ingi.
Ekki virðist heldur
skipta máli að með því að
stuðla markvisst að
umferðarhnútum leggur
meirihlutinn sitt af mörk-
um til að dýpka kolefn-
isfótspor borgarbúa og
annarra þeirra, sem hætta
sér í umferðina á götum
höfuðborgarinnar á há-
annatímum þegar hún er
hvað þyngst.
Þrátt fyrir að mun lengri
tíma taki að komast milli
staða en áður í einkabíl
hefur það ekki leitt til þess
að fólk flykkist í Strætó.
Þó hefur miklu fé verið
varið í að efla almennings-
samgöngur og hefði það án
vafa nýst betur í að greiða
fyrir umferðinni. Við því á
að bregðast með því að
ausa svimandi upphæðum í
borgarlínu þótt reynslan
gefi fulla ástæðu til að ótt-
ast að þar verði almannafé
hent út um gluggann.
Ekki er langt síðan tekin
var upp gjaldskylda á
laugardögum. Nú á að
bæta sunnudögum við. Um
leið á að teygja gjald-
skyldu fram á kvöld. Það
er full ástæða til þess að
velta fyrir sér að hverjum
þessi gjaldskylda beinist.
Staðreyndin er sú að fólk
sem býr utan miðbæjarins
er farið að veigra sér við
að koma þangað.
Kaupmenn og veitinga-
húsaeigendur í miðbænum
hafa kvartað
undan því að
borgin taki geð-
þóttaákvarðanir
til dæmis um
lokanir fyrir
umferð og hafi
hagsmuni þeirra að engu.
Ætli umfangsmikið samráð
hafi verið haft um þessa
ákvörðun? Það er full
ástæða til að efa það.
Fyrirtækjunum í mið-
bænum fylgir sá drif-
kraftur, sem þarf til að
hann iði af lífi. Um þessar
mundir hefur hægt á í við-
sktipalífinu og margir veit-
ingastaðir berjast í bökk-
um. Ákvörðun á borð við
þessa er helst til þess fall-
in að fæla fólk frá því að
fara í miðbæinn. Veit-
ingamenn og verslunareig-
endur þurfa ekki á því að
halda.
Þessi ákvörðun er einnig
birtingarmynd þeirrar ár-
áttu að þurfa sífellt að
seilast í vasa almennings.
Eitt af yfirlýstum mark-
miðum með henni er aukn-
ar tekjur. Meirihlutinn í
borginni leitast við að
skrúfa alla gjaldtöku og
álögur upp í topp. Útsvar
er í leyfilegu hámarki.
Fasteignagjöld hækka
langt umfram verðbólgu
vegna þess að þau eru lát-
in fylgja fasteignamati. Nú
bætist þessi aukna gjald-
taka við og þess er ugg-
laust ekki langt að bíða að
bætt verði við gjald-
skyldum svæðum í borg-
inni.
Þessari ákvörðun var
reyndar ekki tekið alveg
möglunarlaust. Eins og
fram kom í frétt mbl.is um
málið lét Ásgerður Jóna
Flosadóttir, áheyrnar-
fulltrúi Flokks fólksins,
bóka að breytingarnar
snerust um að „gera bíla-
fólki eins erfitt fyrir og
hægt sé“ að komast á bíln-
um í bæinn.
„Afleiðingar munu ekki
láta standa á sér, æ fleiri
Íslendingar, íbúar út-
hverfa, munu hætta að
leggja leið sína í bæinn.
Þetta eru harkalegar að-
gerðir á meðan ekki er
boðið upp á strætó sem
fýsilegan kost,“ sagði í
bókuninni.
En meirihlutanum er
slétt sama um rök og held-
ur áfram sókn sinni gegn
borgarbúum.
Nú á að rukka fyrir
bílastæði til kl. átta
á kvöldin og á
sunnudögum }
Mælirinn fullur
Þ
ingflokkur Framsóknar gengur
bjartsýnn til verka á þessu hausti
með samvinnu og samfélagslega
ábyrgð að leiðarljósi. Flokkurinn
hefur sett fjölmörg verkefni á odd-
inn sem mörg hver snúa að bættum hag fjöl-
skyldna og skilvirkari þjónustu við þær. Hrað-
ar þjóðfélagsbreytingar skapa fjölskyldum
stöðugar áskoranir sem mikilvægt er að mæta
af festu.
Félags- og barnamálaráðherra vinnur að
umbótum á fæðingarorlofskerfinu til að auka
rétt foreldra með lengingu orlofs, hækkun á
mánaðarlegum hámarksgreiðslum og endur-
skoðun á forsendum greiðslna. Á árinu 2021
mun samanlagður réttur foreldra til fæðingar-
orlofs lengjast úr níu í tólf mánuði. Þá munu
framlög til barnabóta aukast á næsta ári þegar
skerðingarmörk hækka sem þýðir að fleiri njóta barna-
bóta.
Nú stendur yfir víðtæk endurskoðun á málefnum barna
með aðkomu þverpólitískrar þingmannanefndar, sem und-
irrituð leiðir, og munu fyrstu frumvörpin úr þeirri vinnu
koma til þingsins í vetur. Vinnan gengur m.a. út á að
tryggja betri samfellu í núverandi þjónustu og brjóta nið-
ur múra milli kerfa. Markmiðið er að fyrirbyggja vanda og
tryggja að fullnægjandi þjónusta sé fyrir hendi þegar
hennar er þörf, óháð efnahag. Börn eiga ekki að bíða árum
saman eftir þjónustu sem skipt getur sköpun fyrir þeirra
framtíð.
Heilbrigðisstefna var samþykkt á síðasta
þingi en hún á rætur í þingsályktun Fram-
sóknar frá árinu 2016. Það eru sjálfsögð mann-
réttindi að allar fjölskyldur eigi jafnan aðgang
að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag, stöðu eða
búsetu. Þá heldur vinna við róttækar breyt-
ingar í húsnæðismálum áfram og nú með sér-
stakri áherslu á köld svæði á landsbyggðinni.
Heildstæðar aðgerðir mennta- og menning-
armálaráðherra hafa skilað sér í stóraukinni
aðsókn að kennaranámi sem undirbyggir enn
öflugra menntakerfi til framtíðar. Í haust verð-
ur lagt fram frumvarp sem mun umbylta lána-
umhverfi námsmanna. Breytingarnar fela í sér
meiri stuðning og jafnræði til náms með 30%
niðurfellingu á lánum ásamt sérstökum stuðn-
ingi við barnafólk. Þessar tímamótabreytingar
verða þær mestu sem gerðar hafa verið á
Lánasjóði íslenskra námsmanna í 30 ár. Í vetur mun ráð-
herra einnig leggja fram heildstæða menntastefnu til árs-
ins 2030 fyrir Alþingi. Framúrskarandi menntun er lykil-
forsenda þess að Ísland geti mætt áskorunum fram-
tíðarinnar og skapað ný tækifæri til að efla samfélagið. Á
Íslandi eiga allir að hafa jafnan aðgang að framúrskarandi
menntun, því allir geta lært og allir skipta máli.
Víðtæk samvinna er nú sem áður lykillinn að árangri.
Þar liggur grunnurinn að farsælu samfélagi.
lineikanna@althingi.is
Líneik Anna
Sævarsdóttir
Pistill
Fjölskyldan í forgrunni
Höfundur er þingmaður Framsóknarflokksins.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
SVIÐSLJÓS
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Yfirlit um þau þingmál semríkisstjórnin hyggst flytjaá 150. löggjafarþingi varlagt fram á miðvikudaginn
samhliða flutningi stefnuræðu for-
sætisráðherra, ásamt áætlun um hve-
nær málum verður útbýtt.
Í þingmálaskrá kemur fram að
ríkisstjórnin hyggst leggja fram 205
mál á nýhöfnu þingi. Þar af eru 170
frumvörp, 27 mál eru í formi þings-
ályktunartillagna og mun utanríkis-
ráðherra bera fram 16 þeirra. Átta
skýrslur verða fluttar, þar af þrjár af
forsætisráðherra. Nokkur þessara
þingmála hafa þegar verið talsvert til
umræðu, m.a. fjölmiðlafrumvarp
mennta- og menningarmálaráðherra
og samgönguáætlun samgöngu- og
sveitarstjórnarráðherra.
Á þingmálaskrá forsætisráð-
herra eru sjö frumvörp. Meðal þeirra
eru frumvarp um að óheimilt verði að
láta uppljóstrara sæta óréttlátri með-
ferð á borð við uppsögn eða kjara-
skerðingu. Annað frumvarp forsætis-
ráðherra felur í sér að leyfi fyrir
nýtingu jarðefna verði felld undir
leyfisveitingarhlutverk sveitarfélaga.
Þá er á skrá forsætisráðherra frum-
varp um sanngirnisbætur fyrir fötluð
börn sem voru vistuð á stofnunum.
Mannanafnalög verði rýmkuð
Dómsmálaráðherra ætlar að
leggja fram 20 frumvörp. Eitt felur í
sér að endurupptökunefnd verði lögð
niður og í staðinn komi sérdómstóll.
Meðal efnis annarra frumvarpa er að
lögfest verði heimild foreldra til að
semja um skipta búsetu barna sinna,
að Þjóðskrá gefi út ný nafnskírteini
sem væru ferðaskilríki á Schengen-
svæðinu og rýmkun á mannanafna-
lögum.
Ferðamála-, iðnaðar- og nýsköp-
unarráðherra leggur fram 24 frum-
vörp. Í september leggur ráðherra
fram frumvarp sem banna á inn-
heimtu gjalda af neytendalánum sem
eru umfram lögbundið hámark. Ann-
að septemberfrumvarp ráðherrans
felur í sér breytingar á lögum um
fjárfestingu erlendra aðila í atvinnu-
rekstri hér á landi.
Á málaskrá félags- og barna-
málaráðherra eru 23 frumvörp. Núna
í september leggur hann fram frum-
varp um hlutverk nýrrar Húsnæðis-
og mannvirkjastofnunar. Í næsta
mánuði hyggst hann leggja fram
frumvarp sem felur í sér breytingu á
lögum um skerðingu á ferðafrelsi
fatlaðs fólks og í nóvember leggur
hann fram frumvarp um lengingu
fæðingarorlofs.
Breytingar á tollalögum
Fjármála- og efnahagsráðherra
ætlar að leggja fram 39 frumvörp.
Breyting á tollalögum, auknar heim-
ildir fólks til að nýta séreignar-
sparnað til íbúðakaupa, ýmsar
breytingar á virðisaukaskatti og á
tryggingargjaldi eru meðal efnis
þeirra.
Heilbrigðisráðherra mun leggja
fram 10 frumvörp, m.a. endurflytja
frumvarp um neyslurými fyrir neyt-
endur vímuefna. Þá leggur ráð-
herrann fram frumvarp um lög sem
eiga að skilgreina betur valdsvið for-
stjóra heilbrigðisstofnana, ný lyfja-
lög og einföldun á skipulagi sjúkra-
trygginga.
Mennta- og menningarmála-
ráðherra leggur fram sjö frumvörp.
Ætla má, af umræðu undanfarið, að
endurflutt frumvarp sem styður við
rekstur einkarekinna fjölmiðla og
leggja á fram núna í mánuðinum
verði býsna umdeilt og líklega verða
skiptar skoðanir um frumvarp um
stuðningssjóð íslenskra námsmanna.
Samgöngu- og sveitarstjórnar-
ráðherra leggur fram 15 frumvörp,
eitt þeirra er um breytingar á tekju-
stofnum sveitarfélaganna í október.
Í nóvember leggur hann fram frum-
varp sem auka á frelsi á leigubíla-
markaðnum og annað sem mun
heimila ráðherra að fela einkaaðilum
framkvæmdir og viðhald á þjóð-
vegum. Einnig leggur hann fram
þrjár þingsályktunartillögur; ein
þeirra er um samgönguáætlun til
2034.
Fiskveiðar og plast
Breytt úthlutun tollkvóta og
breytingar á lögum um innflutning
og sóttkví dýra eru meðal efnis
þeirra níu frumvarpa sem sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðherra
hyggst leggja fram. Búast má við því
að breytingar á lögum um fiskveiði-
stjórn verði umdeildar og sömuleiðis
skýrsla um eflingu matvælaöryggis
og bætta samkeppnisstöðu inn-
lendrar matvælaframleiðslu.
Meðal 12 frumvarpa umhverfis-
og auðlindaráðherra er frumvarp
um alþjóðlegar skuldbindingar Ís-
lands um losun gróðurhúsaloftteg-
unda, heildarendurskoðun laga um
vernd og veiðar villtra fugla og spen-
dýra og stofnun þjóðgarðs á miðhá-
lendinu. Þá mun ráðherra leggja
fram frumvarp þar sem markaðs-
setning tiltekinna plastvara verður
gerð óheimil.
Utanríkisráðherra leggur fram
fjögur frumvarp, m.a. eitt í sept-
ember um nauðsynlegar breytingar
á lögum vegna útgöngu Bretlands úr
ESB. Þá leggur utanríkisráðherra
fram 16 þingsályktunartillögur sem
flestar eru um staðfestingar á
ákvörðunum EES.
Í inngangi þingmálaskráar-
innar er tekið fram að vera kunni að
fleiri mál verði flutt og að atvik geti
hindrað flutning mála. Því er ólíklegt
að öll þessi mál komist á dagskrá
150. löggjafarþings.
Morgunblaðið/Eggert
Alþingi Fjöldi mála er á dagskrá ríkisstjórnarinnar á þessu þingi.
170 frumvörp, 27 til-
lögur og átta skýrslur