Morgunblaðið - 30.11.2019, Side 24

24 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. NÓVEMBER 2019
Lopapeysa
í sveitina
Verið velkomin í nýja og glæsilega
verslun okkar okkar á Laugavegi 4-6
Álafossvegi 23, Laugavegi 4-6, alafoss.is
Þessi eina sanna sem verður bara betri
eftir því sem þú nota hana meira.
Skúli Halldórsson
sh@mbl.is
Aðildarríki Atlantshafsbandalagsins
í Evrópu hafa aukið fjárveitingar til
varnarmála á hverju ári síðustu fjög-
ur ár. Jens Stoltenberg, fram-
kvæmdastjóri bandalagsins, greindi
frá þessu í gær, en fundur leiðtoga
aðildarríkjanna verður haldinn í
næstu viku.
Donald Trump Bandaríkjaforseti
hefur ítrekað sakað aðrar banda-
lagsþjóðir um að verja ekki nægu fé
til varnarmála. Bandaríkin hafi þess
vegna þurft að axla þær byrðar til að
tryggja öryggi í álfunni.
Emmanuel Macron, forseti
Frakklands, sagði í viðtali sem tíma-
ritið The Economist birti fyrr í mán-
uðinum að aðildarríki Atlantshafs-
bandalagsins stæðu nú frammi fyrir
„heiladauða NATO“.
Gaf hann til kynna að evrópsku
aðildarríkin gætu ekki lengur reitt
sig á það að Bandaríkin kæmu þeim
til varnar ef ráðist yrði á þau.
Ekki bara til að þóknast Trump
Innan bandalagsins er óttast að
þessi óánægja forsetanna tveggja
muni skyggja á fundinn. Til að sýna
fram á að enn sé til staðar ríkur
samstarfsvilji í bandalaginu benti
Stoltenberg á að evrópsku aðildar-
ríkin og Kanada myndu auka útgjöld
til varnarmála um 4,6 prósent á
þessu ári.
Haldi þessi þróun áfram muni þau
verja 2% af árlegri vergri lands-
framleiðslu til varnarmála árið 2024.
Aðeins níu ríki hafa þó þegar náð
þessu markmiði, og stjórnvöld í
Þýskalandi viðurkenna að þau muni
ekki ná því að óbreyttu.
Sagði Angela Merkel Þýskalands-
kanslari í vikunni að markmiðinu
yrði ekki náð fyrr en snemma á
fjórða áratug þessarar aldar.
„Trump forseti hefur rétt fyrir sér
hvað varðar mikilvægi þess að evr-
ópsk bandalagsríki og Kanada eyði
meira og hefur nokkrum sinnum
komið þeim skilaboðum áleiðis til
bandalagsþjóðanna,“ sagði Stolten-
berg á blaðamannafundi í gær.
Ríkin ættu þó ekki að verja meira
fé til varnarmála til þess eins að
þóknast forsetanum.
„Þau ættu að fjárfesta í vörnum
því við stöndum andspænis nýjum
áskorunum. Öryggisumhverfi okkar
er orðið hættulegra.“
Framkvæmdastjórinn benti enn
fremur á að önnur aðildarríki en
Bandaríkin hefðu aðallega skorið
niður fjárveitingar til varnarmála
fram til ársins 2014, þegar þau hétu
því að snúa við blaðinu og ná áð-
urnefndu 2% markmiði árið 2024.
Gagnrýndi Trump og Tyrkland
Í viðtalinu í The Economist full-
yrti Macron meðal annars að ekkert
samráð væri á milli Bandaríkjanna
og annarra aðildarríkja þegar mikil-
vægar ákvarðanir væru teknar í ör-
yggismálum. Hann skírskotaði með-
al annars til þeirrar ákvörðunar
Donalds Trumps Bandaríkjaforseta
að flytja bandaríska hermenn í Sýr-
landi frá landamærunum að Tyrk-
landi til að greiða fyrir innrás
Tyrkja á yfirráðasvæði Kúrda, sem
voru bandamenn Bandaríkjahers í
stríðinu gegn samtökunum Ríki ísl-
ams.
Gagnrýndi hann einnig þá ákvörð-
un Tyrkja, sem eiga aðild að NATO,
að hefja hernaðinn án þess að hafa
samráð við önnur ríki bandalagsins.
Á sama tíma hefur Stoltenberg
reynt að friða Trump með því að
gera mikið úr samningi sem NATO
gerði við bandaríska flugvélafram-
leiðandann Boeing á miðvikudag,
sem hljóðar upp á einn milljarð
bandaríkjadala til að endurnýja
AWACS-könnunarvélar bandalags-
ins.
Leiðtogar aðildarríkjanna, 29 tals-
ins, munu koma til fundar í Watford
nærri Lundúnum á þriðjudag og
miðvikudag í næstu viku.
Funda í skugga
ósættis forsetanna
 Trump og Macron verða í kastljósinu á NATO-fundinum
AFP
Fundur Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins, og
Emmanuel Macron, forseti Frakklands, funduðu í París fyrr í vikunni.
Donald Trump Bandaríkjaforseti
heimsótti Afganistan í fyrsta sinn á
fimmtudag, þar sem hann færði
þakkargjörðarkveðjur til banda-
rískra hermanna og tilkynnti að
hann hefði hafið að nýju friðar-
viðræður við talibana.
Flugvél forsetans lenti óvænt við
Bagram-flugherstöðina rétt fyrir ut-
an höfuðborgina Kabúl um klukkan
20.30 að staðartíma, eftir að hafa tek-
ið á loft frá Flórída í skjóli myrkurs.
Hann hefur lengið viljað draga úr
herafla landsins í Afganistan og tjáði
forsetanum Ashraf Ghani á fundi
þeirra á fimmtudag að friðarviðræð-
ur væru hafnar að nýju, en upp úr
þeim slitnaði fyrir nær þremur mán-
uðum. Þá sagðist hann vongóður um
að samningar myndu nást.
Dró heimboðið til baka
„Talibanarnir vilja gera samning
og við erum að funda með þeim og
segja að það verði að vera vopnahlé.
Þeir vildu ekki vopnahlé en nú vilja
þeir vopnahlé,“ sagði forsetinn. „Ég
held að þetta muni líklega takast
þannig.“
Í september virtist sem stjórnvöld
í Washington væru nálægt því að
landa samningi við talibana um að
feta saman slóðina að friði, þegar for-
setinn bauð fulltrúum talibana til
samningaviðræðna í Camp David í
Maryland, áður en hann svo dró boð-
ið til baka.
„Við erum að sigra eins og við höf-
um ekki gert í langan tíma,“ sagði
Trump við þá 1.500 hermenn sem
saman voru komnir til að hlýða á for-
setann í flugskýli herstöðvarinnar.
Hann sagðist vilja hernaðarsigur í
Afganistan, en að árangur myndi
ekki nást nema með pólitískri lausn í
samráði við fólkið í landinu.
Friðarviðræður
hafnar að nýju
 Trump heimsótti
óvænt bandaríska
hermenn í Afganistan
AFP
Heimsókn Forsetinn ávarpaði her-
menn í flugskýli herstöðvarinnar.
Tveir almennir borgarar létust og
margir eru særðir eftir að maður hóf
stunguárás nærri London Bridge í
Lundúnum eftir hádegi í gær. Lög-
reglan skaut manninn til bana, en
hann klæddist vesti sem líkjast átti
sjálfsmorðssprengjuvesti sam-
kvæmt upplýsingum frá lögreglu.
Yfirvöld hafa lýst því yfir að ódæðið
hafi verið hryðjuverk.
Myndefni sem fólk hefur dreift á
samfélagsmiðlum sýnir nokkra
borgara í átökum við mann sem ligg-
ur á jörðinni við norðurenda brúar-
innar, áður en vopnaðir lögreglu-
menn koma á svæðið og draga
borgarana frá manninum.
Við það virðist sem maðurinn, sem
var svartklæddur, reyni að rísa á
fætur. Lögreglumennirnir skjóta
hann þá tveimur skotum. Hann lést á
vettvangi.
Var líklega einn að verki
Talið er að maðurinn hafi verið
einn að verki. Boris Johnson for-
sætisráðherra Bretlands kom á
framfæri þökkum til þeirra hug-
rökku borgara sem börðust gegn
árásarmanninum og bætti við að
hver sem væri viðriðinn árásina yrði
eltur uppi og fengi makleg mála-
gjöld. Borgarstjóri Lundúna, Sadiq
Khan, sagði síðar að ekki stæði leit
yfir að öðrum árásarmanni.
Þar sem fyrstu fregnir gáfu til
kynna að maðurinn hefði sprengju í
fórum sínum var víðfeðmt svæði girt
af í miðborg Lundúna, til að útiloka
að almenningi stæði frekari hætta af
árásinni.
Átta létust þegar hryðjuverka-
menn létu til skarar skríða á sömu
brú í júní árið 2017. Þá keyrðu þeir
sendiferðabíl inn í mannþvögur á
brúnni áður en þeir stukku út og
hófu að stinga fólk með hnífum. Lög-
reglan skaut þá alla þrjá til bana, en
þeir reyndust einnig klæðast gervi-
sjálfsmorðssprengjuvestum.
AFP
Viðbúnaður Vopnaðir lögreglumenn skutu manninn til bana á vettvangi.
Tveir látnir eft-
ir stunguárás
AFP
Brú Hægra megin á myndinni ligg-
ur maðurinn umkringdur lögreglu.
 Árásarmaðurinn skotinn til bana