Læknablaðið - nóv. 2018, Blaðsíða 30

510 LÆKNAblaðið 2018/104
og sameining sjúkrahúsanna. Um alda­
mótin féllst Læknafélagið á sameiningu
Borgarspítala og Landspítala gegn því að
spítalinn yrði undir einu þaki. Það var
skýrt orðað í yfirlýsingu læknafélaganna,“
segir hann.
„Þessi sameining var ekki vel teiknuð
upp af heilbrigðisstjórninni. Það varð til
hírarkí á nýja sjúkrahúsinu, sem við töld­
um í andstöðu við lög. Tíminn okkar fór
í að reyna að viðhalda stjórnendastöðum
læknanna á þessu nýja sjúkrahúsi og
stöðu þeirra sem yfirlækna. Þegar ég horfi
til baka var stjórnartíð mín endalaus átök
við yfirstjórn sjúkrahússins í þágu lækna.
Við töldum rangt staðið að uppbyggingu
stjórnar spítalans,“ segir Sigurbjörn. „Þetta
var áratugur búrókratanna. Þeir voru að
taka yfir sjúkrahúsþjónustuna.“
Linuðu áhrif hrunsins á lækna
Birna Jónsdóttir, röntgenlæknir og for­
maður félagsins á árunum 2007 til 2011,
segir hrunið fyrir áratug hafa yfirskyggt
allt annað í störfum félagsins. „Á þessum
árum fór allur kraftur í að standa vörð um
hagsmuni lækna. Alls staðar kreppti að.
Við vörðum öllum kröftum og baráttu­
þreki í þetta áfall þjóðarinnar. Ekkert ann­
að mál komst í hálfkvisti við þetta.“
Birna segir hrunið hafa haft mikil áhrif
á lækna. „Mjög fljótlega varð ljóst að lækn­
ar fóru að draga lappirnar að flytja heim.
Læknaskortur blasti við. Allt frá október
2008, já og alltaf, fór mikill tími í sam­
skipti við ríkisvaldið,“ segir Birna. „Verja
lækna fyrir niðurskurðarhnífnum, aðgerð­
um stjórnvalda og öllum þeim áhrifum
sem hrunið hafði. Eitt af hlutverkum
félagsins er að vinna í öllu því sem er til
framdráttar heilsu landsmanna í víðasta
skilningi og það er meðal annars gert
með samskiptum okkar við Alþingi og
ráðuneyti. Við vorum ekki aðeins að verja
lækna heldur íslensku þjóðina. Það fór
geysilega mikil vinna í þetta.“ Birna segist
ánægð með framlagið en verkefnið hafi
verið ærið, meðal annars rýrnuðu eignir
félagsins mikið.
„Ég hafði verið formaður í slétt ár þegar
hrunið verður. Ég hafði ekki, fyrr en ég
fór að vinna sem formaður, gert mér grein
fyrir hversu mikill tími fer í að gefa álit á
lögum og reglum og framgangi heilbrigð­
isþjónustunnar. Það kristallaðist mjög vel
þarna.“
Spurð hvort hlustað sé á það sem fé­
lagið hafi að segja svarar Birna: „Það er
hlustað á okkur og að einhverju leyti er
tekið mark á okkur. Klárlega,“ segir Birna.
Undir það tekur Þorbjörn og bætir við að
Alþingi geri það frekar en ráðuneyti mála­
flokksins. „Maður áttar sig á leikreglunum
og vinnuframlaginu þegar mætt er á völl­
inn,“ bætir Birna við.
Kjaramálin kjarni ára Þorbjörns
Þorbjörn Jónsson, sérfræðingur í ónæm­
isfræði, stýrði Læknafélaginu á árunum
2011­2017. Hann segir að stærstu málin
í hans tíð hafi verið kjaramálin. „Þegar
kjarasamningar renna út í ársbyrjun 2014
voru kjör sjúkrahúslækna orðin frekar bág.
Það var virkileg þörf á að bæta úr því og
það fer af stað þessi harðvítuga deila við
ríkið sem endaði með því í október 2014 að
læknar sem unnu fyrir hið opinbera fóru í
verkfall,“ segir Þorbjörn.
„Við höfðum almenning með okkur,
sem við áttum ekki von á í upphafi. Að­
stæðurnar voru þannig að þessi stemning
skapaðist og við fórum í allsherjarverkfall;
þótt aðeins hluti lækna væri í verkfalli á
hverjum tíma.“ Þorbjörn segir að verk­
fallsaðgerðir hafa verið settar upp á mjög
ábyrgan hátt í þetta fyrsta sinn sem lækn­
ar fóru í allsherjarverkfall.
„Ég held að það sé óhætt að segja að
læknar fengu umtalsverða kauphækkun
sem virkilega munaði um. Þetta er það
sem ég er stoltastur af á mínum ferli.“
Spurður hverju hann þakki þennan
árangur stendur ekki á svari. „Samstaða
lækna. Ekki aðeins höfðum við ákveðinn
velvilja hjá stærstum hluta almennings
heldur sýndu allir hópar lækna, hvort sem
þeir unnu fyrir ríkið eða sjálfstætt, sam­
stöðu.“
Þorbjörn nefnir einnig skipulags­
breytingar. „Aðildarfélög læknafélagsins
eru nú fjögur en voru miklu fleiri. Núna
er horft til þess hvaðan læknarnir þiggja
laun; hvort þeir séu á vegum ríkisins,
með eigin rekstur, séu heimilislæknar eða
unglæknar. Þá færðum við formannskosn­
inguna í nútímalegra form. Áður kusu
70 aðalfundarfulltrúar en núna hafa allir
1000 læknar félagsins kosningarétt. Ég
vona að tíminn leiði í ljós að þetta hafi
verið góð breyting.“
Reynir og nútíminn
Reynir Arngrímsson sér ekki langt aftur
litið í baksýnisspeglinn á formannstíð
sinni. Hann hefur aðeins gegnt starfinu
í tæpt ár, en eitt stærsta mál líðandi er
vinnuaðstaða lækna. Nýr spítali er þar
á meðal. „Þessi bygging við Hringbraut
verður byggð. Það er alveg ljóst, en hún er
ekkert í samræmi við það sem farið var af
Formenn Lí síðustu áratugi: Reynir frá 2017, Sigurbjörn 1999-2007, Þorbjörn 2011-2017, Guðmundur 1997-1999 og
Birna 2007-2011.