Læknablaðið - nóv. 2018, Blaðsíða 35

LÆKNAblaðið 2018/104 515
58.aðalfundur Alþjóðalækna-félagsins þar sem hátt í 60 læknafélög áttu fulltrúa.
„Við Íslendingar höfum enga stefnu mótun
um líknarmeðferð,“ segir Arna Einars­
dóttir læknir sem hélt erindi á öðrum degi
siðfræðiráðstefnunnar samhliða aðalfundi
Alþjóðalæknafélagsins. Umræðuefnið var
siðfræði líknarmeðferðar og mikilvægi
samtalsins um meðferðarmarkmið. Auk
Örnu töluðu Kirsty Boyd, Joseph Heyman,
Cecil Wilson og Chukwuma C. Oraegbun­
an.
„Það starf sem hefur verið unnið er í
raun grasrótarstarf og miðað við það erum
við komin ótrúlega langt. Okkur finnst
hins vegar vanta stefnumótun frá yfirvöld­
um; þjóðaráætlun sem er nauðsynlegt,“
segir Arna í samtali við Læknablaðið. Gera
þyrfti greinarmun á sérhæfðri líknar­
meðferð, sem veitt er fyrir allra erfiðustu
tilfellin, og svo almennri líknarmeðferð
sem eigi að vera á færi allra heilbrigðis­
starfsmanna.
„Allir læknar ættu að hafa vald á
almennri líknarmeðferð og erlendis er
þróunin í þessa átt, að færa hana út í
heilsugæsluna og tryggja einnig þannig að
einstaklingar sem glíma við lífsógnandi
sjúkdóma fái þjónustuna þar sem þeir
búa.“
Arna segir að áður hafi líknarmeðferð
eingöngu verið hugsuð sem lífslokameð­
ferð. „En nú horfum við til þess að veita
líknarmeðferð um leið og fólk greinist
með alvarlega, lífsógnandi sjúkdóma og
veitum þá meðferð
samhliða öðrum,
lífslengjandi með­
ferðum eins og til
að mynda krabba­
meinslyfjameðferð.
Við fylgjum þessum
sjúklingum til lengri
tíma, því eins og við
vitum lifa sjúklingar
orðið lengur með
sjúkdóma sína og
einkenni þeirra,“
segir hún.
„Krabbameins­
sjúklingar hafa
hingað til verið
stærsti hópurinn,
en staðreyndin er sú
að mun fleiri þurfa
á slíkri meðferð að
halda. Til að mynda þeir sem glíma við
langvinna hjartasjúkdóma og lungnasjúk­
dóma. Það er því augljóst að sérfræðingar í
líknarmeðferð munu ekki geta sinnt öllum
þessum sjúklingum,“ segir Arna.
Spurð hvort hún sjái fram á slíka þjóð­
aráætlun, svarar hún játandi. „Það þarf
eingöngu að setjast niður og vinna hana.“
Arna segir okkur Íslendinga standa
frekar framarlega þegar komi að sérhæfðri
líknarmeðferð. „Við þurfum hins vegar
að breiða út mikilvægi þess að tala við
sjúklinga um meðferðarmarkmið. Við
eigum mjög langt í land þar. Þjálfa þarf
heilbrigðisstarfsfólk til að ræða þetta og
við þurfum auk þess að sjá samfélagsvit­
undarvakningu. Við þurfum að þora að
tala um veikindi og dauða,“ segir hún.
„Samtalið verður alltaf erfitt, það fer
ekki frá okkur, en það er margrannsakað
að það bætir lífsgæði, sjúklingnum og fjöl­
skyldunni líður betur. Auk þess sem það
kemur í veg fyrir óþarfa inngrip og sjúkra­
húsinnlagnir. Ég tel samtalið því vera sið­
ferðilega skyldu okkar lækna.“
Kallar eftir stefnumótun fyrir
almenna líknarmeðferð
Arna Einarsdóttir segir lækna oft óttast
erfið samtöl en öllum líði betur þegar
meðferðarmarkmið hafi verið rædd
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Arna Dögg Einarsdóttir læknir á líknardeild í pontu á siðfræðiþinginu.