Bændablaðið - 24.08.2017, Blaðsíða 8

Bændablaðið - 24.08.2017, Blaðsíða 8
8 Allt bendir til góðrar berjasprettu á Norðurlandi ef ekki gerir frost næstu vikurnar. Sprettan sunn- an- og vestanlands er minni. Að Völlum í Svarfaðardal er berjum pakkað til sölu og búin til úr þeim sulta, saft og vín. Bjarni Óskarsson á Völlum í Svarfaðardal, sem oftast er kenndur við veitingahúsið Nings, hefur um nokkurra ára skeið ræktað ber auk þess sem hann kaupir villt ber og pakkar þeim og selur til verslana. Lítur vel út „Berjasprettan lítur ágætlega út fyrir norðan og við erum byrjuð að pakka og senda ber til verslana. Þetta eru bæði krækiber og aðalbláber og sprettan hefur verið góð til þessa.“ Bjarni segir erfitt að segja hvern- ig sprettan komi til með að vera í ár miðað við undangengin ár. „Hún byrjaði vel og það komu prýðisgóð ber en svo þarf ekki nema eitt næt- urfrost til að eyðileggja allt. Maður veit því aldrei hvernig staðan er fyrr en á endanum. Þetta lítur ágætlega út eins og er. Það eru líka að koma sólber á runnana á sólberjaakrinum hér á Völlum.“ Minna af berjum sunnan- og vestanlands „Ég hef heyrt að það sé minna af berjum sunnan- og vestanlands en hér fyrir norðan. Berin fyrir sunn- an geta líka verið seinna á ferðinni vegna rigninga og svo er örugglega hægt að finna góð berjalönd fyrir vestan án þess að ég viti það fyrir víst.“ Verslar með ber Bjarni kaupir mikið af berjum af fólki sem tínir þau og er magnið nokkur hundruð kíló eða í tonnum talið á ári eftir framboði. „Duglegasta fólkið sem safnar berjum og selur okkur eru taílenskar konur sem búa á Dalvík, það eru helst þær sem nenna að tína og það eru þær sem sjá mér fyrir mest af berjum. Markaður fyrir ber er góður og að mínu mati eigum við að nýta ber mun meira en við gerum í dag.“ Auk þess að selja ber í verslanir vinnur Bjarni ber í sultur og saft sem hann selur í versluninni að Völlum. Í versluninni er einnig hægt að fá reykta osta, bleikju, lax og makríl. „Ég bý líka til berjavín til eigin nota og til að bjóða gestum.“ /VH Lýðheilsa: Mítlar hafa ekki fundist í búrhænum á Íslandi í marga áratugi Skordýraeitrið fipronil hefur nú fundist í eggjum í 15 ríkjum Evrópusambandsins og í Hong Kong. Efnið hefur verið notað til að drepa mítla og lýs á hænum en notkun þess er stranglega bönnuð í matvælaiðnaði. Mítlar hafa ekki fundist í búrhænum á Íslandi í marga áratugi. Þorsteinn Sigmundsson, formað- ur félags eggjabænda og eggjabóndi í Elliðahvammi, segir að vandamál með mítla hafi ekki verið vanda- mál í hænsna- eða eggframleiðslu á Íslandi í marga áratugi. „Ekki í búrhænum sem eru aldar innanhúss. Þorsteinn segir að erlendis finnist mítlar helst í hænum sem fá að ganga úti enda smitist hænurnar utandyra. „Þetta er nýmóðins vandamál sem tengist lausagöngu á hænum eða það sem kallast Free range hænur. Mítlar og lýs þekkt ust á hænum á Íslandi í gamla daga þegar þær voru hýstar í fjósinu og gengu lausar og lifðu á fjóshaugnum.“ Samkvæmt upplýsingum frá Hildi Traustadóttur hjá Félagi eggja- bænda hefur hún ekki upplýsingar um að mítillinn sem um ræðir hafi fundist í hænum á Íslandi. „Enda eggjahús á Íslandi lokuð og fuglinn verndaður inni í þeim og því litlar líkur á að slík óværa komist inn í húsin.“ Mast skoðar innfluttar eggjaafurðir Í tilkynningu á vef Matvæla- stofnunar segir að heil egg á mark- aði hérlendis séu af íslenskum uppruna. Unnar eggjaafurðir, til dæmis gerilsneyddar eggjarauður, eggjahvítur og eggjaduft eru fluttar til landsins og samkvæmt athugun Matvælastofnunar eru þær upprunn- ar í Bretlandi, Danmörku, Hollandi og Þýskalandi. Búið að innkalla milljónir eggja Eggin sem um ræðir koma aðallega frá Hollandi. Eftir að upp komst um notkun Fipronil á eggjabúum í Hollandi fyrr í sumar létu yfirvöld í Þýskalandi og víðar í Evrópu eyða milljónum eggja frá Hollandi. Á annað hundrað eggjabúum í Hollandi hefur verið lokað vegna málsins. Samkvæmt Alþjóða heil brigðis- málastofnuninni, WHO, telst fiprol- in til mjög hættulegra efna sem geta við inntöku valdið alvarlegum skemmdum á lifur, skjaldkirtli og nýrum svo dæmi séu tekin. Smituð egg finnast víða í Evrópu Við rannsókn málsins, sem er rann- sakað sem glæpamál, hefur eggja- búum í, auk Hollands, verið lokað í Belgíu, Þýskalandi og Frakklandi og vitað er að egg frá þessum lönd- um hafa verið seld til Bretlandseyja, Svíþjóðar, Austurríkis, Írlands, Ítalíu, Lúxemborgar, Póllands, Rúmeníu, Slóveníu, Slóvakíu, Danmerkur og Sviss. Efnið hefur einnig fundist í eggjum í Hong Kong sem hafa verið flutt inn frá Hollandi. Tveir handteknir Lögreglan í Hollandi, í samvinnu við lögregluna í Belgíu, hafa handtek- ið tvo menn í tengslum við málið. Þeir eru grunaðir um að hafa seld hænsnaaflúsunarefni sem var bland- að með fipronil til eggjabænda með og án þeirra vitneskju. Talið er að efnið hafi verið notað árum saman til að drepa mítla í hænum þrátt fyrir að notkun þess sé stranglega bönnuð í matvælaframleiðslu. /VH Nýtt kjötmatskerfi fyrir nautgripakjöt – Gott fyrir þá sem skila inn betri gripum í slátrun Nýtt kjötmatskerfi fyrir nautgripakjöt tók gildi í júlí síðastliðnum og er það veruleg frábrugðið því kerfi sem hefur verið í gildi í allmörg ár. Með nýju kjötmatskerfi verður holdfyllingarflokkunin mun ítarlegri og mun því gagnast þeim bændum sem skila inn betri gripum til slátrunar. Óli Þór Hilmarsson, starfsmaður Matís, hafði umsjón með gerð fræðslubæklings um nýja kerfið sem heitir EUROP-nautakjötsmat. Hann segir að nýja kerfið sé í megindráttum sambærilegt við kjötmat kinda, en þó með ítarlegri sundurgreiningu þar sem „+“ og „–“ eru við hvern matsflokk. Í kindakjötinu eru holdfyllingarflokkarnir E, U, R, O og P en í nautgripamatinu verða þeir P-, P, P+, O-, O, O+ og svo framvegis. Í kindakjötsmatinu hefur aðeins einn undirflokkur verið notaður en það er fituflokkurinn 3+. Sem sagt mun ítarlegri flokkun í þeim flokkum sem nýtast í nautgripamatinu. Ástæðan er sú að minna hefur verið um ræktun nautakjöts til kjötframleiðslu en í kindakjötinu. Segja má að ræktun kindakjöts sé alfarið kjötframleiðsla, en mestmegnis mjólkurframleiðsla í nautgriparæktuninni og því flokkast þeir gripir mun neðar á EUROP matsskalanum. Til að fá góða sundurgreiningu flokka þá er matskerfið nýtt eins og kostur er,“ segir Óli Þór. Gagnast best þeim sem skila inn betri gripum til slátrunar Nýja kjötmatskerfið er unnið í samvinnu Matís og Matvælastofnunar. Einar Kári Magnússon, fagsviðsstjóri kjötmats hjá Matvælastofnun, segir að málið hafi haft talsverðan aðdraganda en sé nú loksins komið til framkvæmda. „Í skýrslu starfshóps um eflingu nautakjötsframleiðslu, sem skilað var til ráðherra atvinnuvega og nýsköpunar sumarið 2013, var mælt með upptöku á EUROP mati. Í framhaldinu fól atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið MAST að gera áætlun um innleiðingu á kerfinu ásamt samráðshópi hagsmunaaðila. Annmarkar eldra íslenska kjötmatsins eru helst hvað holdfyllingarflokkar eru fáir og lítil sundurgreining á efri enda skalans í holdfyllingu. Þar af leiðandi er mikill breytileiki í holdfyllingu innan hvers flokks. Um 85 prósent af öllum ungneytum fara í sama holdfyllingarflokk (UNI) samkvæmt eldra mati. Norðmenn hafa notast við kerfið í um 20 ár og hefur ábatinn af kerfisbreytingunum þar verið umtalsverður, mjög mikill hjá holdanautabændum en einnig hefur flokkun nautgripakjöts almennt batnað. Það má því segja að kerfið gagnist þeim helst sem skila betri gripunum til slátrunar. Vonir standa líka til þess að þetta hvetji menn almennt til að skila inn betri gripum til slátrunar. Þá eru einnig bundnar vonir við að kerfið geti verið grunnur að eflingu holdanautaræktunar á landinu – þar sem kjötmatsupplýsingarnar verði nýttar í ræktunarstarfi,“ segir Einar Kári. Nýja kjötmatsbæklinginn má nálgast í gegnum vef Landsambands kúabænda, naut.is. /smh FRÉTTIR Berjahorfur: Góð berjaspretta á Norðurlandi Endurgreiða áleggið ef börnin klára ekki Nú hefur Nortura í Noregi hrundið af stað nestisátaki í til- efni af skólabyrjun sem kallast nestistrygging Gilde. Herferðin snýst um það að ef foreldrar finna afgang af áleggi sem merkt er Gilde í nestisboxum barna sinna þá geta þeir haft samband við neytendaþjónustu fyrirtækis- ins og fengið endurgreiðslu fyrir áleggskaupunum. Tryggingin gildir fyrir öll álegg frá Gilde, kjötálegg og kæfur. Forsvarsmenn fyrirtæk- isins segja að þar sem þeir fram- leiði svo mörg vörumerki í áleggi af bestu mögulegu gæðum eru þeir öruggir um að næstum öll börn klári úr nestisboxum þar sem þeirra vörur eru á brauðsneiðunum. Herferðin verður keyrð í um mánuð í öllum fjölmiðlum í Noregi en inn í hana fléttast einnig boðskapur um að henda minna af mat. /ehg
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.