Bændablaðið - 24.08.2017, Blaðsíða 48

Bændablaðið - 24.08.2017, Blaðsíða 48
48 Bændablaðið | Fimmtudagur 24. ágúst 2017 Á FAGLEGUM NÓTUM Umhverfismál: Góður frágangur á rúlluplasti lykill að verðmætasköpun Árlega eru um 2000 tonn af heyrúlluplasti flutt til landsins. Plastrúllur prýða sveitir landsins frá slætti þar til heyið verður að fóðri fyrir búfé en þá þarf að huga að því hvað verður um heyrúlluplastið utan um það. Plastið tekur um 500 ár að eyðast í náttúrunni auk þess sem urðun plasts og brennsla heima á bæjum er þar að auki með öllu óheimil samkvæmt mengunarvarnarreglugerð. Endurvinnsla verður í senn besti og í raun eini raunhæfi kosturinn. Endurvinnsla krefst minni orku en frumvinnsla og kemur í veg fyrir sóun náttúruauðlinda, auk þess sem talsvert pláss sparast á urðunarstöðum. Rúlluplast er endurunnið Plast sem Íslenska gámafélagið safnar er flutt í flokkunarstöðvar félagsins. Þar er plastið pressað í bagga og flutt til endurvinnslu, ýmist á Íslandi eða erlendis. Sé plast hins vegar óhreint eða fullt af aðskotahlutum, er talsverð vinna unnin fyrir gýg og þá hefur fjárhagslegur ávinningur hæglega snúist upp í kostnað. Það er því hagur allra að ganga vel frá plastinu þannig að hægt sé að nýta það góða endurvinnsluhráefni sem plastið er. Flestir bændur standa sig vel í frágangi heyrúlluplasts en lengi má gott bæta. Fulltrúi Gámafélagsins tók hús á Haraldi Einarssyni bónda á Urriðafossi á Suðurlandi til að kynna sér hvernig Haraldur hagar frágangi á heyrúlluplasti. Hann býr á bænum ásamt konu sinni og tveimur börnum en þau eru mjólkurbændur. Að mati starfsmanna Íslenska gámafélagsins gengur Haraldur afar vel frá heyrúlluplastinu. Frágangur á rúlluplasti til endurvinnslu Við gjafir leggur Haraldur sig fram við að hreinsa hey af umbúðunum eins og kostur er og þjappa plastinu síðan saman í viðráðanlegar einingar. Við frágang þykir honum best að taka eitt plast og slétta úr því á sléttu yfirborði en það plast verður þá ysta lagið á plastbögglinum (skref 1). Því næst setur hann eitt plast inn í það fyrsta og sléttir úr því, tekur svo næsta og sléttir úr því og svo koll af kolli (skref 2). Á myndunum er notast við sjö plöst í heildina, þ.e. eitt plast í botninn og sex inn í hvert annað. Að þessu loknu tekur Haraldur í endann á ysta plastinu og rúllar öllum plöstunum saman upp í böggul (skref 3). Ágætt er að nota eigin líkamsþunga til að pressa plastið saman og losa um aukaloft (skref 4). Þá notar hann plaststrimil úr rúllubaggaplasti til að binda böggulinn saman því ekki má blanda saman mismunandi plasttegundum (skref 5). Loks er böggullinn tilbúinn til endurvinnslu. (skref 6). Einingarnar geymir hann svo á þurrum og skjólgóðum stað þar til viðurkennt sorphirðufyrirtæki sækir plastið og kemur því í endurvinnslu. Fjórar þumalfingursreglur Ekki er víst að þessi aðferð henti öllum. Margir kjósa til að mynda að safna plastinu saman í fiskikar þannig að plast er lagt í botninn, næstu plöstum er þjappað í karið og plast er bundið utan um böggulinn. Þá er ummál hans oft minnkað með þungum hlut sem er lagður ofan á plastið til að þjappa því saman. Hvaða aðferð sem verður fyrir valinu, eru þumalputtareglurnar við frágang heyrúlluplasts þessar: 1. Hrista sem mest af heyi úr plastinu og losa það við óhreinindi. Ef óhreinindi loða við vegna bleytu er gott að þurrka plastið í 1 til 2 daga og hrista það síðan aftur en þá ætti restin af heyinu og öðrum óhreinindum að losna frá. 2. Sjá til þess að plastið sé laust við aðskotahluti eins og baggabönd, snæri, net, steina, timbur og annað slíkt. Rúlluplast er almennt framleitt úr polyethylen plasti og skal ekki blandað saman við annars konar plast. Þess vegna mega baggabönd, net og annar plastúrgangur ekki fara með heyrúlluplastinu. 3. Þjappa plastinu saman í viðráðanlegar einingar og ekki of þungar 4. Geyma plastið á þurrum og skjólgóðum stað þar til það er sótt. Góður frágangur er lykillinn að endurvinnslu rúlluplastsins og þar með lykillinn að verðmætasköpun. Ef allt heyrúlluplast hér á landi kemst aftur inn í hringrásarhagkerfið, geta íslenskir bændur komið í veg fyrir frumvinnslu á 2000 tonnum af plasti á hverju ári. Það er því til mikils að vinna. Brynja Björg Halldórsdóttir, framkvæmdastjóri sölu- og markaðssviðs Íslenska gámafélagsins, Sigurður Ástgeirsson verkefnastjóri orkulausna hjá Íslenska gámafélaginu. Haraldur Einarsson, bóndi á Urriðafossi. Skref 1: Slétt úr fyrsta plastinu á sléttu undirlagi. Það plast verður ysta lagið í plastbögglinum. Myndir / Sigurður Ástgeirsson. Skref 2: Annað plast sett inn í ysta plastið og slétt úr, þriðja plastið inn í annað plastið og slétt úr og svo framvegis. Skref 3: Tekið í endann á ysta plastinu og öllum plöstunum rúllað saman í böggul. Skref 4: Eigin líkamsþungi notaður til að pressa plastið niður og losa um aukaloft. Skref 5: Bundið utan um böggulinn með plaststrimli úr heyrúlluplasti. Skref 6: Henda bögglinum upp á öxlina og koma honum á þurran og skjól- góðan stað þar til viðurkennt sorphirðufyrirtæki sækir plastið og kemur því í endurvinnslu. 1 2 3 4 5 6 Mynd / HKr.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.