Bændablaðið - 20.09.2018, Page 1

4
Kynna landbúnað
á nýstárlegan hátt
38
18. tölublað 2018 ▯ Fimmtudagur 20. september ▯ Blað nr. 523 ▯ 24. árg. ▯ Upplag 32.000 ▯ Vefur: bbl.is
Fjármálafrumvarpið og aðgerðir til að efla kolefnisbindingu:
Aukin framlög til skógræktar og landgræðslu
skapa mikil tækifæri fyrir bændur
Samkvæmt hugmyndum ríkis-
stjórnarinnar á aukin skógrækt og
landgræðsla að leika veigamikið
hlutverk á aðgerðum til að auka
kolefnisbindingu hér á landi á
næstu árum og áratugum.
Í tilkynningu frá Stjórnarráði
Íslands kemur fram að markmiðið
með áætluninni sé að draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda og stuðla að
aukinni kolefnisbindingu þannig að
Ísland geti staðið við markmið sín
í loftslagsmálum. Alls verður 6,8
milljörðum króna varið til sérstakra
aðgerða í loftslagsmálum á næstu
fimm árum.
Í svari Skógræktarinnar við
fyrirspurn Bændablaðsins um hvernig
aðgerðaáætlunin líti við þeim segir:
„Við hjá Skógræktinni fögnum
auðvitað þessari nýju áætlun enda
höfum við talað fyrir því árum
saman að skógrækt yrði aukin á ný,
meðal annars til að auka bindingu
landsins. Framlög ríkisins til
skógræktarverkefna voru skorin
niður um helming eftir hrun en
meðan flest annað sem skorið var
niður hefur jafnað sig aftur hafa
skógræktarframlögin staðið í stað
og heldur rýrnað þó með hækkandi
verðlagi.
Nú hillir undir breytta tíma og við
finnum strax fyrir miklum spenningi
hjá skógræktarfólki, meðal annars
skógarbændum og bændum sem
ekki hafa stundað skógrækt til þessa.
Margir hafa hringt í okkur og viljað
velta fyrir sér möguleikunum sem
þessi nýja staða gefur. Samkvæmt
áætluninni má gera ráð fyrir að hægt
verði að spýta verulega í lófana árið
2020 í bændaskógræktinni.“
Tækifæri fyrir bændur
Skógræktin segir að vænst sé aukins
samstarfs Skógræktarinnar við
Landgræðslu ríkisins.
„Þegar er starfandi hópur
forystufólks þessara tveggja
stofnana sem leggur línurnar um
samstarfið og nú er gullið tækifæri
til að samræma aðgerðir og nýta til
skógræktar svæði sem hafa verið
grædd upp. Með samstarfinu verður
betur hægt að skipuleggja skógrækt,
landgræðslu og endurheimt
votlendis með hliðsjón af því hvar
loftslagsávinningurinn er mestur í
hverju tilviki.
Þarna sjáum við líka mikil
tækifæri fyrir bændur og vonandi
verða kolefnisverkefni til þess að
styrkja stöðu bænda og byggðar
í sveitum landsins. Bændur eru
ræktunarfólk og hafa þekkingu
og tæki sem þörf er á til þessara
verkefna. Skógræktin vonar
að þetta verði til þess að fjölga
atvinnutækifærum til sveita og ef
til vill geta kolefnisverkefni gert
einhverjum bændum kleift að
búa áfram sem sjá sér ekki lengur
fært að halda áfram hefðbundnum
búskap eða vilja minnka við sig.
Fyrir skógrækt í landinu er mjög
mikilvægt að sterk byggð verði
áfram í sveitum landsins. Þörf er fyrir
vinnuaflið bæði við landbótastarfið
sjálft og í framtíðinni við að hirða
um og nytja skóginn. Svo verður
landið auðvitað betur fallið til hvers
kyns landbúnaðar ef það er vel gróið
og nýtur skjólsins og gróskunnar
sem skóginum fylgir.“
Efla þarf trjáplönturæktina
„Fyrir Skógræktina sem stofnun þýða
þessi auknu framlög að ráðast þarf
í talsverða naflaskoðun. Vafalaust
verða ýmis skógræktarverkefni
endurskoðuð og þegar hafa komið
upp vangaveltur um tegundaval,
þéttleika gróðursetninga og fleira
sem kynni að breytast þegar
meginmarkmið skógræktar er
kolefnisbinding. Þetta þýðir þó
ekki að hætt verði að rækta skóga
til timburnytja í framtíðinni. Þetta
þarf að flétta saman eins og unnt er.
Svo þarf líka að rækta
trjáplönturnar, bæði þær tegundir
sem sáð er fyrir eins og lerki, furu,
greni og birki en líka tegundir sem
ræktaðar eru upp af stiklingum
eins og ösp og víðitegundir. Við
þurfum fræ og þessa dagana er
einmitt verið að hvetja starfsfólk
Skógræktarinnar til að fara út og
tína fræ til að við eigum nóg í aukna
ræktun. Áhyggjuefnið er hins vegar
að gróðrarstöðvum sem sérhæfa sig í
trjáplönturækt hefur fækkað. Nú þarf
að örva þá atvinnugrein á ný. Þar
er hlutverk stjórnvalda mikilvægt,
að tryggja fullvissu um að staðið
verði við aukninguna svo að
gróðrarstöðvar fáist til að fjárfesta til
komandi ára í mannvirkjum, búnaði
og mannafla sem kann til verka.“
Áhersla á gjöfular tegundir
„Heyrst hefur að lögð verði áhersla
á birkirækt í þessu nýja verkefni og
gagnrýnisraddir hafa heyrst um að
það sé ekki skynsamleg ráðstöfun
enda bindi birkið ekki mikið. Þetta
er á misskilningi byggt. Auðvitað
verður megináherslan lögð á sem
mesta bindingu og hvað varðar
skógrækt verður án efa leitast við
að rækta tegundir sem binda mikið.
Þau verkefni fara fram á láglendi,
meðal annars á löndum bænda en
einnig á löndum í eigu ríkisins
og á löndum sem Landgræðslan
hefur þegar breytt úr auðnum í
gróið land.
En mikilvægt er líka að efla
gróðurvistkerfin ofar í landinu og
þar vonum við að hægt verði að
láta birkið breiðast út af sjálfu sér
með þeirri hugmyndafræði sem
notuð er í Hekluskógum. Þá er birki
gróðursett í bletti eða „eyjar“ og
reynt að efla landið í kring þannig
að birkið geti dreifst í það. Þetta er
mjög mikilvægt að gera á gosbeltinu
því land sem gróið er kjarri eða
skógi þolir miklu betur áföll vegna
öskufalls í stórgosum en land
sem einungis er vaxið lággróðri.
Í þessum efnum er samstarf
stofnana eins og Skógræktarinnar,
Landgræðslunnar og fleiri
mikilvægt en einnig samstarf við
bændur og aðra landeigendur.“ /VH
Systurnar Guðrún Eik (t.v.) og Soffía Náttsól Sveinsdætur frá Selfossi kíktu við í Reykjaréttir um síðustu helgi með níu mánaða son Soffíu sem heitir Emmanúel Sveinn Víkingsson. Þar var margt
um manninn og glatt á hjalla eins og í öðrum réttum sem fé er smalað í á þessu hausti. Sjá nánar svipmyndir úr réttum á innsíðum. Mynd / Magnús Hlynur Hreiðarsson.
Örsláturhús
myndu örva
nýsköpun
Íslenskir kúabændur
verði samstiga
við endurskoðun
búvörusamninga
24–25