Bændablaðið - 13.12.2018, Qupperneq 21

Bændablaðið - 13.12.2018, Qupperneq 21
Bændablaðið | Fimmtudagur 13. desember 2018 21 hitabeltinu mögulega verið að losa 40 tonn á hektara á ári á meðan mómýrar séu að losa frá 2,5 til 20 tonn á hektara allt eftir gerð mýra. Losun þurrkaðra mýra í mesta lagi 3,9 milljón tonn en ekki 10,3 Samkvæmt athugasemdum Þorsteins og Guðna eru íslensku framræstu mýrarnar ekki 420.000 hektarar heldur 160.000 hektarar. Þær eru því ekki að losa að losa 10,3 milljónir tonna CO2 ígildis út í andrúmsloftið á ári samkvæmt evrópskum stöðlum, heldur 3,9 milljónir tonna. Rauntalan miðað við eðli jarðvegs þar sem skurðir hafa verið grafnir getur svo hæglega verið mun lægri en þetta auk þess ef kolefnisinnihald mýrarjarðvegs er mun lægra en áður hefur verið miðað við. Ef tölur Háskóla Sameinuðu þjóðanna frá 2008 væru notaðar þá væru menn að tala um að losun íslensku mýranna gæti verið á bilinu 400.000 til 3,2 milljónir tonn á ári en ekki 10,3 milljónir tonna eins og haldið hefur verið fram. Þrátt fyrir þetta eru uppi áform um að leggja milljónatugi og jafnvel milljarða króna af opinberu fé til að moka ofan í skurði og endurheimta mýrar sem menn vita bara hreint ekki hvað eru að losa mikið af CO2. Ef öll talnaspekin í loftslagsumræðunni er í takt við þetta er væntanlega ekki við góðu að búast. Stærstu mengunarvaldarnir eru fyrir utan sviga Árlega skilar Umhverfisstofnun „Landsskýrslu“ um losun gróður- húsa lofttegunda (National Inventory Report) til Evrópusambandsins og loftslags samnings Sameinuðu þjóðanna (United Nation Framework Convention on Climate Change - UNFCCC) í samræmi við skuldbindingar Íslands í loftslagsmálum. Losunarbókhald Íslands með gróður húsa lofttegundir er bókhald um bæði losun gróðurhúsa lofttegunda og bindingu kolefnis úr andrúmslofti og er unnið í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar. Losuninni er skipt niður í flokka eftir því hver uppspretta losunarinnar er, orka, iðnaðarferlar og efnanotkun, landbúnaður, úrgangur og landnotkun, breytt landnotkun og skógrækt eða Landuse, landuse change and forestry - LULUCF. Athygli vekur að losun sem frá landnotkun og skógrækt [LULUCF] fellur ekki undir skuldbindingar Íslands í loftslagsmálum. Binding kolefnis úr andrúmslofti sem á sér stað t.d. við skógrækt eða endurheimt votlendis er talin fram undir flokknum LULUCF sem flækir málið en Umhverfisstofnun segir samt að Ísland geti talið sér þá bindingu til tekna á móti losun gróðurhúsalofttegunda í öðrum flokkum. Umhverfisstofnun (UST) birtir á sinni heimasíðu upplýsingar um losunarígildi Íslands á CO2. Samkvæmt nýjustu rannsóknum virðist sumt í þessum gögnum alls ekki standast eins og varðandi áhrif af metangaslosun í landbúnaði. Helstu uppsprettur losunar á gróðurhúsalofttegundum sem falla ekki undir viðskiptakerfi ESB eru í orkugeiranum (vegasamgöngum og fiskiskipum), og í landbúnaðinum (iðragerjun, nytjajarðvegi og meðhöndlun húsdýraáburðar). Opinberum tölum ber ekki saman Uppgjöri á losunarheimildum fyrir fyrsta viðskiptatímabil Kýótó- bókunarinnar, sem fyrir árin 2008– 2012 lauk í upphafi árs 2016. Heildarlosun Íslands á tímabilinu var rúmlega 23.356 kílótonn CO2 ígilda eða 23,3 milljónir tonna. Það þýðir að meðaltali tæplega 4,7 milljónir tonna af CO2 á ári fyrir utan tölur um losun frá landnotkun [LULUCF]. Það stemmir samt ekki við tölur Hagstofu Íslands um losun koltvísýrings í kílótonnum úr NIR skýrslu Umhverfisstofnunar og AEA bókhaldinu sem nær yfir rekstur íslenskra fyrirtækja og fólks sem hefur búsetu á Íslandi óháð landsvæði og munar þar 20-25%. Í gögnum Umhverfisstofnunar segir að árið 2016 hafi heildarlosun gróðurhúsalofttegunda 4.669 kílótonn af CO2-ígildi. (án losunar frá LULUCF), sem er 1,7% samdráttur í losun frá árinu 2015 og 28,5% aukning frá árinu 1990. Mest var losunin árið 2008 eða 5.269 kílótonn af CO2-ígildi. Þegar horft er á heildarlosun árið 2016, án LULUCF, má sjá að mest losun kemur frá iðnaðarferlum, næstmest frá orku, svo landbúnaði og minnst losun frá úrgangi. Frá árinu 1990 til 2015 hefur hlutfall losunar frá iðnaðarferlum aukist úr 26% til 42%, hlutfall losunar frá orku hefur minnkað úr 51% í 40% á sama tímabili. Ýktar tölur um skaðleg áhrif losunar metans frá landbúnaði Í gögnum Umhverfisstofnunar er sagt að hlýnunarmáttur metans CH4 sem eins og frá húsdýrum og kúamykju og öðru slíku vegi 25 falt meira en hlýnunarmáttur sambærilegs magns af koltvísýringi CO2. Samkvæmt nýjustu rannsóknum háskólans í Oxford standast fullyrðingar um hlýnunaráhrif metans alls ekki. Þessi margfeldistala er byggt á skýrslu sem gerð var eftir fyrstu meiri háttar umhverfisráðstefnu Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) sem fram fór 1990. Þar var reynt að með ígildi mismunandi lofttegunda í koltvísýringi og hlýnunarmátt þeirra í lofthjúpi jarðar. Reyndar hefur hlutfallstalan verið nokkuð á reiki. Ýmist er talað um að margfeldi hlýnunaráhrifa metans sé 21, 25, eða 28 (samkv. GWP100) og jafnvel 72 og 84 þegar talað er um stuðulinn GWP20. Í skýrslu sem ber heitið „A solution to the misrepresentations of CO2-equivalent emissions of short-lived climate pollutants under ambitious mitigation“ og var gefin var út 4. júní í sumar kemur fram að engin leið sé til sem meta þennan hlýnunarmátt á öruggan hátt. Þó er þarna bent á leiðir til að leiðrétta skekkjur í útreikningum. Þar þurfi að taka inn mjög mismunandi líftíma lofttegundanna í lofthjúpnum og því séu útreikningar um hlýnun lofthjúps að óbreyttu til 2030 sem m.a. er miðað við í Parísarsamkomulaginu rangir. Skekkjan geti verið 28-39% sem hlýnunin yrði minni ef t.d. væri tekið tillit til skammlífis metans í lofthjúpnum. Samkvæmt þessu þá eru skaðleg áhrif dýraeldis og landnotkunar á hlýnun lofthjúpsins alls ekki eins mikil og haldið hefur verið fram til þessa. Þetta getur skipt verulegu máli ef litið er á tölur Hagstofu Íslands sem segir að land bún aður á Íslandi hafi losað 14.466 kílótonn af metangasi árið 2016 en aðeins 4,6 kílótonn af koltví sýr ing. Áhrif metanlosunarinnar kunna að vera mun minni en sagt hefur verið. Refsiskattar settir á bíleigendur meðan aðrir fá frið Ef skoðaðar eru hástemmdar yfirlýsingar um að draga úr losun koltvísýrings út í andrúmsloftið, þá snýst umræðan á Íslandi og víðar um lönd nær alltaf um bíla. Samt skiptir stóraukin umferð skemmti- ferðaskipa um íslenska landhelgi og gríðarleg aukning í farþegaflugi til og frá landinu með milljónir farþega miklu meira máli. Mörgum stjórnmálamönnum virðist þykja það einfalt og heppilegt að beina baráttunni í loftslagsmálum gegn einkabílnum þó gögn sem opinberuð hafa verið á háttvirtu Alþingi sýni að bílar standa „einungis“ fyrir um 4% af losun gróðurhúsalofttegunda af mannavöldum. Þrátt fyrir þá vitneskju hefur verið tekin sú ákvörðun að skattleggja eigendur bíla með brunahreyfla með álagningu kolefnisgjalds. Þannig er íbúum landsins mismunað og þeim refsað sérstaklega sem geta ekki án þessa samgöngumáta verið. Þeir skattar munu enn hækka nú eftir áramótin rétt eins og eigendur þessara ökutækja beri alla ábyrgðina á loftmengun á Íslandi. Þegar að borga 80 milljarða í ríkissjóð ári Það virðist algjörlega gleymast að eigendur ökutækja sem ganga fyrir bensíni og dísilolíu og að hluta líka eigendur gasknúinna ökutækja, eru þegar að greiða í samanlögð gjöld af ökutækjum og eldsneyti um 80 milljarða í ríkissjóð á ári. Samt skal enn höggvið í sama knérunn. Í aðgerðaráætlun ríkisstjórnarinnar segir hreint út: „Kolefnisgjald verður áfram hækkað og almenningssamgöngur styrktar í samræmi við samgöngu- áætlun.“ Frökkum nóg boðið Í Frakklandi sauð upp úr á dögunum með heiftarlegum óeirðum vegna aukinnar skattlagningar á eldsneyti. Þessar óeirðir, sem kostuðu mörg mannslíf og mikið eignatjón, neyddu stjórnvöld á endanum til að draga álögur á eldsneyti til baka í byrjun síðustu viku. Óeirðirnar hafa síðan haldið áfram og hafa snúist um almennt skilningsleysi eða áhugaleysi stjórnmálamanna á kjörum þeirra sem verst standa í frönsku þjóðfélagi. Það virðist vera að myndast gjá milli stjórnmálanna og almennings víða um lönd. Ljósasta merki þess eru niðurstöður kosninga og uppgangur róttækra hreyfinga sem eru sífellt að koma ráðþrota stjórnmálamönnum á óvart. Líka verið að refsa þeim sem minnst mega sín Það virðist oft gleymast í allri þessari skattlagningarumræðu á eldsneyti að stór hluti þjóðarinnar í samfélagi nútímans getur ekki stundað vinnu eða daglegt líf án bifreiðanotkunar. Útilokað er að allur þessi fjöldi skipti umsvifalaust yfir í rafknúna bíla sem eru auk þess mun dýrari þrátt fyrir meðgjöf ríkisins. Með því að refsa þessu fólki og mismuna umfram aðra þegna landsins með stöðugt auknum sköttum, eru stjórnvöld um leið að refsa barnafólki, öldruðum og öryrkjum sem geta ekki án bíla verið. Aukin gjöld á eldsneyti leiða til aukinnar verðbólgu, hækkunar skulda þessara sömu hópa og aukinna erfiðleika þeirra til að komast af. Landsbyggðaskattur Varðandi landsbyggðarfólk hefur verið bent á að kolefnisgjaldið sé hreinn landsbyggðarskattur vegna þeirrar staðreyndar að hækkun skatta á eldsneyti hækkar flutningskostnað og vöruverð. Auk þess hækkar þetta kostnað þessa fólks sem, er tilneytt vegna skertrar þjónustu á landsbyggðinni til að sækja sér nauðsynlega þjónustu hjá sjúkrastofnunum og öðrum opinberum stofnunum sem flestar eru staðsettar í Reykjavík. Með illu skal illt út reka Sú trú virðist ríkjandi að hægt sé að stöðva með orkuskiptum á skömmum tíma allan akstur bensín- og dísilbíla. Því ferli skal flýtt með refsiskatti á bílnotendur. Engum virðist hins vegar koma til hugar að hægt sé að ná betri árangri með víðtækri samvinnu og án refsinga. Ekki er heldur látið duga að notkun bifreiða á Íslandi fylgi tækniþróun erlendis og bensín- og dísilknúnir bílar hverfi samfara því átakalaust af markaði. Ný tækni er til sem leysir málið Þó rafmagnsbílar hafi sér margt til ágætis, þá er ljóst að þeir munu ekki koma til með að leysa af hólmi sendi- og flutningabíla á allra næstu árum. Þar mun dísilvélin áfram verða ráðandi, en það eru líka komnar fram lausnir til að gera slík ökutæki harla umhverfisvæn. Kraftvélar kynntu gasknúinn IVECO sendibíl á dögunum. Vélarnar í þessum bílum eru að grunni til sömu vélarnar og eru í dísilknúnu bílunum. Sama gerð af bíl er því líka til með dísilvél. Þeir kynntu líka sams konar rafknúna sendibíla fyrr á þessu ári. Munurinn á þessum ökutækjum er sá, að þrátt fyrir mikla meðgjöf frá ríkinu er rafmagnsbíllinn um tvöfalt dýrari og hann getur einungis borið innan við helming af þeim flutningi sem gasknúnu og dísilknúnu bræður hans geta. Þeir hafa heldur enga dráttargetu. Gasknúnu bílarnir eru mjög hljóðlátir, bera sama magn og dísilbílarnir og komast mjög langt á hverri áfyllingu. Eyða auk þess minna eldsneyti á hvern ekinn kílómetra en dísilbílar. Gera meira en að standast ströngustu mengunarkröfur Euro 6 og losa allt að 95% minna CO2 en dísilbílarnir. Skila engri brennisteinsmengun eða sótögnum út í andrúmsloftið. Þeir eru mun ódýrari í rekstri og eru aðeins ódýrari í innkaupum en dísilknúnu bílarnir. Þarna er verk að vinna fyrir íslenska stjórnmálamenn. Með því að ýta undir framleiðslu á metangasi í sveitumm landsins væri hægt að stórauka sjálfbærni landbúnaðar og landsins alls. Stefnt að lausn umferðavanda með enn meiri refsingum Það er þó ekki bara með kolefnisgjöldum sem vilji er til að beita refsivendinum af fullri hörku. Sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu hafa óskað eftir að fá leyfi til þess að innheimta „mengunar- og tafagjöld vegna bílaumferðar“. Er það sagt vegna þess að umferð hefur aukist ár frá ári undanfarin ár. Það er engu líkara en refsióðir stjórnmálamenn séu að ganga af göflunum af hatri út í bifreiðaeigendur. Það sérkennilega við þessa kröfu er að í höfuðborginni hafa menn látið undir höfuð leggjast í fjölda ára að nota fjármuni frá ríkinu til að fara í nauðsynlegar úrbætur á gatnakerfinu. Þær eru samt lykillinn að því að liðka fyrir umferð, m.a. vegna stóraukinna umsvifa og fjölgunar íbúða í vesturhluta Reykjavíkur. Fyrir þau mistök að draga lappirnar við að laga gatnakerfið að breyttum aðstæðum, vilja menn nú refsa bíleigendum fyrir tafir sem borgaryfirvöld bera fulla ábyrgð á. 15 milljarða tap vegna umferðartafa og svo á að sekta vegfarendur Samtök iðnaðarins hafa látið reikna út tap þjóðfélagsins vegna tafa í umferðinni á höfuðborgarsvæðinu. Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri SI var með umfjöllun í Morgunblaðinu sl. fimmtudag. Þar kemur fram að þjóðhagslegur kostnaður umferðartafa á höfuðborgarsvæðinu í fyrra hafi verið yfir 15 milljarðar króna, þar af hafi atvinnulífið tapað um sex milljörðum vegna tapaðs vinnutíma og almenningur um níu milljörðum vegna tapaðs frítíma. Nú vilja borgaryfirvöld bæta um betur og sekta þá vegfarendur og vinnuveitendur sérstaklega sem verða að þola allt þetta tap. - Er ekki allt í lagi hjá þessu fólki? Þá kemur fram að samtökin áætla að 19 þúsund klukkustundum hafi verið sóað í umferðartafir á höfuðborgarsvæðinu á hverjum virkum degi árið 2017. Það gerir um sex milljónir klukkustunda á ári miðað við algengar forsendur um meðalfjölda farþega í bíl. Yfirfært á hvern borgarbúa jafngildir það því að þrír dagar hafi farið í umferðartafir á árinu. Í máli Sigurðar kemur fram að vegaframkvæmdir á höfuðborgar- svæðinu hafi verið í frosti frá árinu 2012 og að markmiðið hafi verið að tvöfalda hlut Strætó í umferðinni úr 4% í 8% á tímabilinu frá 2012 til 2022 en nú, sjö árum síðar, hafi hlutfallið hins vegar ekki breyst. Þrátt fyrir þetta sé áformað að verja 42 milljörðum til uppbyggingar borgarlínu til ársins 2033. Við erum komin með upp í kok af pólitíkinnni segja forsprakkar gulu vestanna sem mótmælt hafa kolefnissköttum og ýmsu öðru í Frakklandi að undanförnu. Á þessu súluriti Hagstofu Íslands sést að útilokað er að meðaltalslosum CO2
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88

x

Bændablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.