Bændablaðið - 09.05.2018, Qupperneq 6

6 Bændablaðið | Miðvikudagur 9. maí 2018
Bændablaðið kemur út 24 sinnum á ári. Því er dreift ókeypis á yfir 400 stöðum
á landinu og á öll lögbýli landsins.
Lesendur geta einnig gerst áskrifendur að blaðinu og fengið það sent heim í pósti
gegn greiðslu. Árgangurinn kostar þá kr. 10.500 með vsk. (innheimt í tvennu lagi).
Ársáskrift fyrir eldri borgara kostar 5.250 með vsk.
Heimilisfang: Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294–2279
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands. − Málgagn bænda og landsbyggðar −
SKOÐUN
Sem betur fer eru flestir ökumenn
löghlýðnir og fara eftir settum reglum,
jafnt í borg, bæjum og sveitum landsins.
Innan um hina heiðvirðu ökumenn
eru samt allt of margir skussar sem
setja sjálfan sig og aðra vegfarendur í
stórhættu á hverjum einasta degi.
Auðvitað ætti ekki að þurfa að beita
refsingum til að fá fólk til að haga sér
skynsamlega í umferðinni, en reynslan
sýnir því miður að það er nauðsynlegt. Þann
fyrsta maí síðastliðinn öðlaðist gildi ný
reglugerð með viðauka þar sem verulega
er hert á sektarákvæðum og upphæðir
hækkaðar til muna.
Flestir hafa orðið varir við umræðu um
47. gr. a. um notkun farsíma án handfrjáls
búnaðar við akstur vélknúins ökutækis.
Sekt við slíku broti hækkaði úr 5.000 í
40.000 krónur. Það er þó aragrúi annarra
sektarákvæða sem hækkuðu einnig sem
vert væri fyrir allan almenning og þar með
verktaka og bændur að skoða líka. Þar má
t.d. benda á 78. grein um rekstur búfjár:
1. mgr.: Búfé rekið á vegi í þéttbýli án
leyfis lögreglustjóra 20.000.
2. mgr.: Of fáir gæslumenn við rekstur
búfjár í dreifbýli 20.000.
3. mgr.: Búfé ekki vikið fljótt og
greiðlega úr vegi annarrar umferðar 20.000.
Bændur ekki síður en verktakar mættu
líka hafa í huga að við broti á reglum um
hleðslu, frágang og merkingu á farmi geta
verið töluverðar sektir, allt eftir eðli brots.
Þær eru frá 20 til 160.000 krónum.
Í 86. grein er ákvæði er varðar vegavinnu
og virðast ansi oft brotin án þess að nokkuð
sé aðhafst, en þar segir:
Merkingar þegar röskun á vegi vegna
vegavinnu eða af öðrum ástæðum veldur
hættu. Ófullnægjandi merking 20.000
–40.000. Reyndar mættu veghaldarar
líka alveg taka þetta til sín, því oft eru
umferðarmerkingar ekki eins og best verður
á kosið.
Fjölmörg ákvæði varða alla ökumenn
hvar sem er í umferðinni. Þó vetur eigi nú
að vera liðinn, þá er leti og trassaskapur
ökumanna ekki litinn hýru auga af
löggjafanum og reglugerðarsmiðum. Ef
letin er að drepa menn á frostmorgni og
fólk að flýta sér á leið í vinnu og nennir ekki
að skafa hélu af rúðum, þá getur það kostað
viðkomandi 20.000 krónur. Leti af þessu
tagi getur nefnilega af augljósum ástæðum
skapað stórhættu í umferðinni.
Þá eru það ákvæði um ljósanotkun
sem hafa verið tekin allt of miklum
vettlingatökum til þessa. Trassaskapur,
leti og hreint hugsunarleysi í þeim efnum
getur nefnilega valdið stórhættu og hefur
margítrekað valdið stórtjóni og slysum á
fólki.
Í 31. grein reglugerðar er tekið á merkjum
og merkjagjöf og þar er að sjálfsögðu líka
átt við stefnuljós. Nenni menn ekki að gefa
stefnuljós, þá getur það kostað viðkomandi
20.000 krónur. Ef menn kunna hins vegar
ekki að nota slíkan ljósabúnað ætti auðvitað
að svipta viðkomandi ökuréttindum.
Samkvæmt umferðarlögum á alltaf að
nota full ökuljós í akstri, allan sólarhringinn.
Þar dugar ekki sjálfvirk kveiking á ljósum
sem fylgir flestum nýjum bílum í dag
og kveikja bara „led“ ljós að framan og
oft engin ljós á afturhluta ökutækis. Í 1.
málsgrein 32. gr. reglugerðar segir að ef
ökuljós eru eigi tendruð í dagsbirtu, þá er
sektarákvæðið 20.000 krónur.
2. mgr.: Ökuljós eigi tendruð þegar birta
er ófullnægjandi 20.000.
3.–8. mgr.: Óheimil eða röng notkun
ljósa 20.000.
Þegar menn stöðva bifreið, t.d. úti í
vegkanti, þá ber að nota stöðuljós. Í 33.
grein segir að ef stöðuljós eru eigi tendruð,
þá er sektin 20.000 krónur. /HKr.
Virðum reglur
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Þorlákshöfn (áður Elliðahöfn) er bær í Sveitarfélaginu Ölfusi í Árnessýslu. Árið 2015 voru um 1.700 manns með skráða búsetu í bænum, en þann
1. janúar síðastliðinn voru skráðir íbúar 1.651. Í apríl 1937 keypti Kaupfélag Árnesinga með aðstoð Egils Thorarensens jörðina Elliðahöfn sem
fyrir því að koma upp hafnaraðstöðu á þessu svæði. Hagur Þorlákshafnar vænkaðist töluvert eftir að ákveðið var á fundi í Selfossbíói, þann 10.
að gengið hafði verið frá kaupum á þeim og 1951 voru 14 manns með skráða búsetu í Þorlákshöfn. Mynd / HKr.
Þann 1. maí tók gildi nýr viðskiptasamning-
ur á milli Íslands og Evrópusambandsins, oft
nefndur tollasamningur. Ísland er nú orðið það
land í veröldinni sem leggur tolla á hvað fæstar
vörur yfirleitt. Ríkisstjórn áranna 2013–2016
afnam einhliða alla tolla nema á matvörum,
án þess að nokkuð kæmi þar á móti. Nær 90%
af tollskránni ber engan toll yfirleitt, sama
hvaðan vörurnar koma, og enginn gagnkvæmur
aðgangur er tryggður á móti. Þessi tala er 26%
í Evrópusambandinu. Sama ríkisstjórn undir-
ritaði framangreindan samning haustið 2015.
Tollfrjáls innflutningur frá ESB-löndum
Á árunum eftir hrun voru miklir möguleikar
fólgnir í auknum útflutningi á skyri og
lambakjöti á Evrópumarkað. Framleiðendur í
þeim greinum vildu freista þess að fá aukinn
markaðsaðgang. ESB verndar nefnilega sína
framleiðslu með tollum og er ekki með neinar
fyrirætlanir um að hætta því. Vonir stóðu til að
í þessum samningi yrði tekið tillit til stærðar
markaða – þannig að samið væri um tollfrelsi
fyrir sambærilega markaðshlutdeild beggja
vegna. Svo varð aldeilis ekki. Samningurinn
fellir niður tolla á unnum matvælum frá
ESB. Það eru um 75% af þeim tollnúmerum
sem almennt bera toll. Tollar lækka á 8%
til viðbótar. Að öllu þessu virtu verður
samningurinn til þess að flytja má rúm 97%
af tollskránni hingað frá ESB tollfrjálst og tæpt
1% til viðbótar á lægri tollum. Þá standa eftir
tæp 2% á fullum tollum. Það er öll tollverndin
sem íslensk matvælaframleiðsla nýtur eftir
gildistöku samningsins.
Fimmföldun innflutningskvóta frá ESB
En ekki nóg með það. Í samningnum er til
viðbótar kveðið á um tollfrjálsa kvóta – innan
þeirra tveggja prósenta sem bera toll. Kvótar
sem ESB fær að flytja hingað fimmfaldast
þegar samningurinn hefur tekið gildi að fullu
í ársbyrjun 2021. Tollfrjálsir kvótar Íslands
þrefaldast á sama tíma.
Rislitlar mótvægisaðgerðir
Eftir að samningurinn var undirritaður stofn-
setti þáverandi landbúnaðarráðherra vinnu-
hóp til að skoða hvernig mætti koma til móts
við fyrirsjáanleg áhrif hans á landbúnað. Sá
hópur skilaði skýrslu með átta tillögum í júní
2016. Enn sem komið er hafa ráðherrann
og sporgöngufólk hans í ráðuneytinu komið
litlu í framkvæmd af þeim tillögum. Ekki
einu sinni þeirri að nýting á tollkvótum yrði
umreiknuð yfir í kjöt á beini eins og gert er í
ESB. Í þeim efnum skiptir máli að spila eftir
sömu leikreglum. ESB umreiknar beinlaust
kjöt yfir í heila skrokka í mörgum tilvikum.
Það er eðlilegt og sanngjarnt að nota sömu
stuðla hvort sem kjöt er flutt inn eða út úr
landinu.
Þá heimta sumir að hluti kvótanna verði
opnaður einhliða strax og vísa til umræðna á
Alþingi við afgreiðslu búvörusamninganna árið
2016. Það var vissulega rætt en það var líka rætt
að þá þyrfti að hraða opnun á okkar kvóta inn
á markaði ESB. Ekki hefur borið á því að það
hafi einu sinni verið reynt.
Tollvernd er til að jafna samkeppnisstöðu
milli landa, til dæmist vegna mismunandi fram-
leiðsluaðstæðna. Með tollvernd er jafnframt
leitast við að tryggja innlendan framleiðslu-
vilja. Hún er önnur tveggja meginstoða land-
búnaðarstefnunnar. Sumar búgreinar treysta
alfarið á hana, aðrar á beinan stuðning og enn
aðrar á blöndu beggja. Allt þetta hefur þýðingu
til að standa vörð um innlend störf, heilbrigða
búvöruframleiðslu án lyfja og hormóna og
byggð í landinu.
Íslenskum landbúnaði er ógnað
Takist hagsmunagæslumönnum inn-
flutningsaflanna að brjóta það litla sem eftir er
af tollvernd innlendra búvara er hætt við því að
búskapur dragist hratt saman á Íslandi. Nýliðið
Búnaðarþing tók svo djúpt í árinni að álykta um
að tollasamningum við ESB frá 2007 og 2015
yrði sagt upp með vísan til breyttra forsenda.
Bændur sætta sig einfaldlega ekki við að
innlendum landbúnaði sé ógnað með þessum
hætti.
Við endurskoðun búvörusamninganna á næsta
ári þarf að ræða stöðu og virkni tollverndar í heild.
Þar munu bændur krefjast þess að ríkisstjórn
Íslands og Alþingi taki stöðu með innlendri
matvælaframleiðslu með því að styrkja tollvernd
íslensks landbúnaðar.
Sindri Sigurgeirsson
formaður Bændasamtaka Íslands
sindri@bondi.is
Sanngjörn samkeppni?
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 − Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is – Blaðamenn: Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson
smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is – Auglýsingastjóri: Guðrún Hulda Pálsdóttir ghp@bondi.is – Sími: 563 0303 – Netfang auglýsinga: augl@bondi.is − Vefur blaðsins:
www.bbl.is − Netfang blaðsins: (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is
Frágangur fyrir prentun: Anna Kristín Ólafsdóttir – Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Dreifing: Landsprent og Íslandspóstur. ISSN 1025-5621