Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1999, Qupperneq 26

/
Sigurður Jón Olafsson formaður Stómasamtakanna:
Reglur Tryggingastofnunar
um kostnað á stómavörum
Sigurður Jón
Olafsson
1. september 1998 gengu í gildi
nýjar reglur Tryggingastofnun-
unar ríkisins um styrki til kaupa
á stómavörum. Þær hafa haft í för
með sér að öryrkjar, ellilífeyrisþegar
og börn meðal
stómaþega þurfa
að fara að greiða
hluta af þessum
vörum en höfðu
fram að því verið
undanþeginöllum
slíkum álögum.
En áður en þessar
reglur verða út-
listaðar nánar er
"""■ rétt að víkja fáein-
um orðum að því hvað það er að vera
stómaþegi fyrir þá sem ekki þekkja
til.
Hvað er stómaþegi?
Stómaþegi er sá sem lent hefur í
uppskurði vegna meinsemda í ristli,
aðallega vegna bólgusjúkdóms eða
krabbameins, og hefur þurft að græða
á stómíu sem er op á kviðnum þar sem
úrgangurinn kemur úr og fer í poka.
Það fer eftir aðstæðum hvort þarf að
fjarlægja allan ristilinn eða að hluta.
Þeir sem misst hafa allan ristilinn eru
með það sem kallað er garnastóma
(ilíóstómía) en þeir
sem hafa misst hann
að hluta eru með
istilstóma (kóló-
stómía). Svo er
einnig hópur fólks
sem er með þvag-
stóma (úróstómíu) en
það eru þeir sem þurft
hefur að fjarlægja
þvagleiðara hjá og
hafa í staðinn op á
kviðnum þar sem
þvagið fer í poka.
Erfitt er að henda
reiður á fjölda stóma-
þega svo öruggt sé.
Gera má þó ráð fyrir
að þeir sem eru með
✓
Alögur á öryrkja og
ellilífeyrisþega
varanlega stómíu séu á bilinu 250 -
270. Auk þess eru alltaf einhverjir
sem eru með stómíu tímabilsbundið
og því má ætla að þeir séu nálægt 300.
2/3 stómaþega eru lífeyrisþegar, þ.e.
ellilífeyrisþegar og öryrkjar. Fyrr-
nefndi hópurinn er vafalítið stærri.
Öryrkjar meðal stómaþega eru það að
öllu jöfnu ekki vegna stómíunnar
heldur af öðrum líkamlegum ástæð-
um. Stómasamtök Islands hafa verið
starfandi frá árinu 1980 og voru þau
stofnuð til að gæta hagsmuna stóma-
þega. Félagar í samtökunum eru um
150. Samtökin eru aðili að Krabba-
meinsfélagi Islands og hafa aðsetur í
húsnæði þess að Skógarhlíð 8. Þar
eru félagsfundir haldnir, þrisvar til
fjórum sinnum á ári, auk þorrablóts.
Stómasamtökin gefa út fréttabréf sem
kemur út 5 - 6 sinnum á ári og er því
dreift m.a. á allar heilsugæslustöðvar
landsins.
Hvað fela nýj'u
reglurnar í sér?
Frá því Stómasamtökin voru
stofnuð og allt til ársins 1993 greiddi
Merki Stómasamtakanna.
Tryggingastofnun alfarið allar þær
vörur sem stómaþegar þurftu á að
halda.
1. mars 1993 gengu í gildi reglur
sem kváðu á um að stómaþegar
skyldu greiða 10% af þessum vörum
en þó voru öryrkjar, ellilífeyrisþegar
og böm 16 ára og yngri undanþegin
þessari tíund.
Það er svo á s.l. ári sem Trygginga-
stofnun tekur þessar reglur til endur-
skoðunar.
Þeim er breytt á þann veg að tíund-
in er felld úr gildi en í þess stað greiðir
Tryggingastofnun með hverjum vöru-
flokki af pokum og plötum upp að
ákveðnu marki. Það sem umfram er
greiðir stómaþeginn sjálfur. Þessi
regla gildir fyrir alla stómaþega.
Þessar nýju reglur hafa komið
fjarska misjafnlega niður á stóma-
þegum. Sumir stómaþegar nota vörur
sem eru undir þessu greiðslumarki
Tryggingastofnunar en aðrir lenda í
því að greiða þennan mun sem er á
milli greiðslumarks Tryggingastofn-
unar og raunverulegs verðs. Sámunur
er afar misjafn. Hann getur verið frá
fáeinum þúsundum upp í 60 þús.kr. á
ári!
Þeir sem nota dýrari vörumar eru
að öllu jöfnu ellilífeyrisþegar og
öryrkjar og þar af
leiðandi fara þeir
langverst út úr þess-
um reglum.
Við í Stómasam-
tökunum höfum alltaf
lagt áherslu á að pokar
og plötur séu lífsnauð-
synjar, vörur sem við
getum alls ekki verið
án. Aðrar vömr, s.s.
grisjur, kítti, lykteyð-
andi efni o.þ.h. má líta
á sem hjálpargögn en
flestar þeirra greiðir
Tryggingastofnun að
fullu.
Það er gjarnan tal-
að um samsettan
26