Bændablaðið - 07.05.2020, Blaðsíða 14

Bændablaðið | Fimmtudagur 7. maí 202014
HLUNNINDI&VEIÐI
FRÉTTIR
Matarstígur Helga magra, verk-
efni sem stofnað var til í byrjun
mars, hefur biðlað til sveitunga
sinna í Eyjafjarðarsveit um að
kortleggja möguleika á því að
rækta matjurtir á komandi sumri
í tengslum við bændamarkaði sem
Matarstígurinn hyggst efna til
reglulega. Unnið er af kappi við
að koma upp Matarstígnum en
verkefnið mun m.a. standa fyrir
bændamörkuðum í sumar.
Karl Jónsson, verkefnastjóri
Matarstígsins, segir að verið sé
að kanna meðal landeigenda í
Eyjafjarðarsveit hvort þeir hafi
land aflögu til að rækta á grænmeti
og hafi áhuga fyrir slíkri ræktun.
Eins kemur til greina að lána land
til þeirra sem áhuga hafa á ræktun.
„Við teljum að auka megi mat­
vælaframleiðslu í sveitinni allnokk­
uð með þessu móti, auk þess sem
þetta gæti gefið smá aur í aðra hönd
fyrir viðkomandi. Matarstígurinn
opnar tækifæri til að koma uppsker­
unni í verð og tækifæri til að glæða
samfélagið lífi,“ segir Karl. Að auki
sé möguleiki á að selja afurðir til
veitingahúsa og jafnvel að fram­
leiða sérstaklega fyrir þá matjurtir
sem þeir óska eftir. Bendir Karl á
að nú sé ekki úr vegi að dusta rykið
af vannýttum gróðurhúsum og hefja
þar ræktun á nytjajurtum og berj­
um jafnvel og nýta bændamarkaðina
sem söluvettvang.
Þá má nefna að sveitarstjórn
Eyjafjarðarsveitar hefur samþykkt
að útbúa matjurtagarða fyrir íbúa
sveitarfélagsins nú á komandi sumri.
Garðarnir verða í landi Grísarár
norðan Bakkatraðar. Hver reitur
verður um það bil 15m2 og leigan
nemur 4 þúsund krónum fyrir hvern
reit á árinu 2020. Kostnaður sveitar­
félagsins verður um 100 þúsund
krónur.
Tíu komnir á skrá
Alls eru nú tíu aðilar á skrá hjá
Matarstígnum, einkum matvæla­
framleiðendur og kaffi/gistihús.
„Ég geri ráð fyrir að þegar líður
að því að við bjóðum upp á fyrsta
bændamarkaðinn muni örframleið­
endur sjá tækifæri á að skrá sig
til leiks og vera með,“ segir Karl.
Skólaeldhús Hrafnagilsskóla verður
til afnota fyrir örframleiðendur til að
framleiða sínar vörur en sú aðstaða
hefur starfsleyfi heilbrigðiseftirlits.
Eftir sem áður þurfa örframleiðend­
ur að hafa starfsleyfi en þurfa ekki
að koma sér upp löglegri aðstöðu
sjálfir. Matarstígurinn mun síðan
hafa söluleyfi fyrir markaðina „og
því er þetta lágmarksfyrirhöfn fyrir
örframleiðendur að taka þátt,“ segir
Karl.
Hringferð í boði
Karl segir að viðræður standi yfir
við ferðaskipuleggjendur á svæð­
inu um að bjóða upp á hringferð um
Matarstíginn og þá með vistvænu
farartæki, t.d. rafbíl.
„Það yrði verkefni sem hent­
aði slíkum bílum vel og ætti þátt
í jákvæðri ímyndaruppbyggingu
Matarstígsins. Sú ferð væri
eina opinbera hringferðin inn á
Matarstíginn þ.e. sem hefði nafn
hans og merki í sinni markaðssetn­
ingu,“ segir Karl. Ferðaskrifstofur
sem þjónusta skemmtiferðaskip hafa
líka áhuga á því að bjóða slíka ferð
til sölu árið 2021.
Styrkur frá Matarauði
Matarstígurinn fékk nýverið 5
milljón króna styrk frá Matarauði
Íslands sem opnar á nýja mörguleika
varðandi markaðssetningu og starf­
semi Matarstígsins. Karl segir að
unnið sé að ýmsum verkefnum,
m.a. hafi verið haft samband við
Heilbrigðiseftirlit og MAST varð­
andi leyfisvinnustofu þar sem fólk
getur komið og fengið aðstoð við að
sækja um leyfi. Vel hafi verið tekið
í hugmyndina sem verður fram­
kvæmd þegar þeim takmörkunum
sem nú gilda vegna heimsfaraldurs,
Covid 19 lýkur.
Styrkurinn gerir Matarstígnum
líka kleift að vinna að markaðs­ og
hönnunarmálum með fagfólki og
voru það Kapall markaðsráðgjöf
í Reykjavík og DuoDot grafísk
hönnun á Akureyri sem mynda
markaðs­ og hönnunarteymið ásamt
verkefnastjóra Matarstígsins. Unnið
er með persónuna Helga magra en
marga skemmtilega vinkla er hægt
að fá á verkefnið með því.
Vistvæn dreifileið
Þá nefnir Karl að verið sé að
kanna möguleika á framkvæmd
verkefnisins Vistvæn dreifileið sem
snýst um vistvæna dreifingu matvæla
á milli aðila í Eyjafjarðarsveit og frá
framleiðendum þar til kaupenda utan
sveitar.
„Við erum að þróa þetta verk­
efni núna og hugmyndin er sú að
vistvæn bifreið, líklega rafbíll, muni
verða nýttur til að sækja vörur frá
matvæla framleiðendum í sveitinni
og koma til skila til kaupenda. Hann
kæmi þá í stað einkabíla sem hver
og einn væri að aka um sveitina til
að sækja og senda vörur.
Karl segir að einnig sé fyrir hendi
áhugi á að bjóða kvenfélögum sveit­
arinnar aðgang að Matarstígnum
fyrir sína góðgerðarstarfsemi og gæti
þá mögulega verið í formi fjáröflun­
ar á vettvangi bændamarkaðanna.
„Kvenfélög eru hornsteinn góð­
gerðarstarfs í hverju samfélagi og
eru þekkt fyrir bakkelsi og kruðerí
og það væri gaman að geta lagt þeim
til vettvang til að sinna góðgerðar­
málunum,“ segir hann.
Förum eftir öllum reglum
Forsvarsmenn Matarstígsins fóru
yfir starfsáætlun sína varðandi
sumarið með tilliti til Covid 19
faraldursins og segir Karl að eins
og staðan er nú verði hægt að
halda áætlun varðandi bændamark­
aði, pop­up viðburði, Matarhátíð
Helga magra í ágúst og Local Food
sýninguna í Hofi í október, nema
bakslag komi í baráttunni.
„Við munum að sjálfsögðu hlíta
öllum reglum sem í gildi eru á okkar
viðburðum,“ segir Karl. /MÞÞ
Matarstígur Helga magra í Eyjafjarðarsveit:
Biðlar til sveitunga að auka
grænmetisræktun
– Stefnt að reglulegum bændamörkuðum í sumar en farið að öllum reglum
Matarstígur Helga magra hyggst efna til bændamarkaðar reglulega í sumar. Biðla aðstandendur Matarstígsins nú
til Eyfirðinga um að rækta matjurtir sem boðnar yrðu til sölu á markaðnum. Myndir / MÞÞ
Karl Jónsson, verkefnastjóri Matar-
stígs Helga magra.
Markmið fyrirhugaðra breytinga á aðalskipulagi er að auka framboð íbúða-
lóða í sveitarfélaginu og þá sérstaklega sjávarlóða með dreifbýlisyfirbragði.
Breyting á aðalskipulagi Hörgársveitar:
Sjávarlóðir verða í boði
í landi Glæsibæjar
Breyting hefur verið gerð á aðal-
skipulagi Hörgársveitar sem
gildir til ársins 2024 hvað varðar
land notkun í landi Glæsibæjar í
Hörgár sveit, þar sem gert er ráð
fyrir að skilgreina íbúðabyggð þar
sem nú er skógræktar- og land-
græðslusvæði og landbúnaðar-
svæði.
Glæsibæjarkirkja mun einnig
fá skilgreindan og stækkaðan reit
frá núverandi afmörkun í samráði
við safnaðarstjórn og Biskupsstofu
vegna mögulegrar stækkunar
kirkjugarðs, bílastæða og tengdrar
starfsemi. Aðalskipulagsbreytingin
tekur til hluta jarðarinnar neðan
vegar 816, samtals um 13 hektarar.
Deiliskipulag verður unnið samhliða
aðalskipulagi og verða báðar tillögur
auglýstar samtímis.
Aukið framboð íbúðarlóða
í sveitarfélaginu
Markmið fyrirhugaðra breytinga á
aðalskipulagi er að auka framboð
íbúðarlóða í sveitarfélaginu og þá
sérstaklega sjávarlóða með dreifbýl­
isyfirbragði. Miðað er við að koma
fyrir um 18 lóðum á svæði sem skil­
greint verður íbúðabyggð. Gengið
er út frá blandaðri en lágreistri
fjölskylduvænni dreifbýlisíbúða­
byggð með lágu nýtingarhlutfalli,
góðu rými á milli húsa, útsýni, ör­
yggi, einstakri aðstöðu til útivistar
s.s. opnum rýmum, leiksvæðum,
gönguleiðum, siglingum og sjó­
böðum.
Nyrst á svæðinu er gömul mal­
arnáma og er áætlað að nýta efni úr
henni til vegagerðar og annarra fram­
kvæmda við lóðir á skipulagssvæð­
inu og því þarf að skilgreina nýtt
efnistökusvæði í landi Glæsibæjar.
Markmiðið er einnig að loka því
svæði eftir að framkvæmdum lýkur
og ganga frá námunni þannig að
prýði verði af. Þá verður reitur
fyrir Glæsibæjarkirkju S­2 stækk­
aður vegna mögulegrar stækkunar
kirkjugarðs, bílastæða og tengdrar
starfsemi.
Markmið sveitarstjórnar er að fyr­
irhugaðar skipulagsbreytingar skuli
ekki þrengja að búrekstri á landbún­
aðarlandi umhverfis skipulagssvæð­
ið, og ef til hagsmunaárekstra komi
milli landbúnaðar og starfsemi á
skipulagssvæðinu muni sveitarfé­
lagið ekki leggja íþyngjandi kvaðir
á búrekstur í því sambandi.
Búið að planta í
143 hektara lands
Hefðbundinn landbúnaður hefur að
mestu lagst af en nú er þar stundaður
hrossabúskapur auk smávægilegrar
sauðfjárræktar á jörðinni. Litlar
forsendur eru fyrir frekari landbún­
aði sökum skógræktar, en í gildi er
samningur við Norðurlandsskóga
um skógrækt á allt að 243 hekturum
af landi. Plantað hefur verið í um
143 hektara lands ofan vegar og um
35 hektara neðan vegar. Skógrækt
ofan vegar hefur gengið vel og þar
er kominn myndarlegur skógur
með mjög góða útivistarmöguleika
sem áætlanir gera ráð fyrir að efla
enn frekar. Norðurlandsskógar
eru tilbúnir til að fella neðri hluta
jarðarinnar, neðan vegar nr. 816, út
úr samningi á þessum forsendum.
Samningur við skógræktina gerir
auk þess ráð fyrir því að landeig­
andi geti tekið hluta/heild undan
samningi við skógræktina gegn
endurgreiðslu þess stofnkostnaðar
sem skógræktin lagði til í upphafi.
Fjögur íbúðasvæði skilgreind
í sveitarfélaginu
Íbúum í Hörgársveit hefur fjölgað
nokkuð ört síðastliðin tvö ár. Í
byrjun árs 2018 voru íbúar sveitar­
félagsins 580 en í lok árs 2018 voru
þeir 613 talsins. Í aðalskipulagi
eru skilgreind fjögur íbúðasvæði
í sveitarfélaginu, í þéttbýlisstöð­
unum á Hjalteyri og Lónsbakka sem
fyrir eru og einnig íbúðasvæði við
Blómsturvelli og í landi Glæsibæjar.
Á Lónsbakkasvæðinu er áhersla lögð
á þéttari byggð og minni íbúðalóðir
og á Hjalteyri er áhersla á sértæka
uppbyggingingu sem samræmist
eldri byggð auk frístundabyggðar.
Stærri íbúðalóðir verða svo í landi
Glæsibæjar en engin áform eru enn
sem komið er með uppbyggingu
íbúða á svæðinu við Blómsturvelli
í fyrirsjáanlegri framtíð. /MÞÞ
Frá garðyrkjustöðinni á Grísará í Eyjafjarðarsveit. Mynd / HKr.
Lely Center Ísland
Reykjavík: Krókháls 5f – Sími 414 0000 – www.vbl.is
Akureyri: Óðinsnes 2 – Sími 464 8600
STÝRISENDAR í flestar
gerðir dráttarvéla