Fjölrit RALA - 20.03.1980, Síða 40

36
MOSAÞEMBA MEÐ GRÖSUM.
(Austurhlíð í Skaftártungu/ V.-Skaft.)
Tilraunin stóð árin 1969-1975 eða í sjö ár, og var uppskera mæld öll
árin nema 1969. Gróðurfar var metið fimm fyrstu árin. Tilraunaskipulag var
samkvæmt flokki II (sjá bls. 13).
Tilraunin var í um 160 m hæð á sléttum þurrum móa. Mosi er ríkjandi
gróður, og er hlutur hans í þekju rúm 70%. Af öðrum tegundum ber mest á
grösum (um 10%), þursaskeggi, móasefi og möðrum (sjá nánar bls. 19).
Mosaþemban, sem tilraunin stendur á, er ófrjó. Uppskera í óábornu reit-
unum var að jafnaði 1.1 hestburður á hektara og litlar sveiflur milli ára,
nema þurrkasumarið 1974, en þá féll uppskeran niður í 0.6 hestburði á hektara.
Uppskera jókst fremur lítið við áburðinn fyrstu árin og allmiklar sveifl-
ur voru milli ára. Uppskera var ekki mæld fyrsta árið, en annað árið var upp-
skeruaukinn aðeins um 6 hestburðir miðað við áburðarskammtinn 85N-38P. Á þeim
reitum, sem borið var á árlega (100N-44P) komst uppskeruaukinn í 33 og 27
hestburði árin 1972 og 73, en féll niður í 8 hestburði 1974. Eins var um þá
reiti, sem borið var á annað hvert ár (85N-38P). Á þeim varð uppskeruaukinrf
mestur 15 og 13 hestburðir 1972 og 73, en féll niður í 5 hestburði 1974; þó
var borið á reitina það ár. Talsverður uppskeruauki fékkst fyrir stærri fos-
fórskammtinn (31P-44P).
Eftiirverkun tveggja ára áburðargjafar (85N-38P) var ekki langvinn. Á
þriðja ári var gróðurfar að mestu leyti komið í sitt fyrra horf, og á fjórða
ári voru áhrif áburðarins ekki merkjanleg i uppskeru.
Við áburðinn jókst hlutdeild grasa á fyrsta ári úr 10% í um 40% og öðru
ári í um 65%. Eftir að megin gróðurfarsbreytingarnar eru um garð gengnar, en
það virðist ekki vera fyrr en á fjórða ári, má reikna með, að hlutdeild grasa
verði um 80-90%, ef borið er á árlega, en um 65%,ef borið er á annað hvert ár.
Hlutdeild hálfgrasa og blómjurta jókst nokkuð við áburðinn, einkum í upphafi,
en slíkt er algengt, þar sem æðri gróður er gisinn.
í heild má segja, að þessi landgerð sé ekki sérlega góður valkostur til
áburðardreifingar. Uppskeruhæfni landsins er lengi að byggjast upp, og miklar
sveiflur koma frrfm eftir árferði. Eftirverkun áburðarins er lítil.
Áhrif mismunandi áburðarliða á uppskeru í tilrauninni eru sýnd í töflu
5 bls. 21.
Á næstu síðum eru línurit, sem sýna uppskeru og gróðurfar. LÍnumar,
sem sýna áhrif áburðargjafar annað hvert ár og eftirverkun tveggja ára áburðar-
gjafar, eru byggðar á meðaltali allra áburðarliða. Meðaláburðarskammtur var
85N-38P á hektara. LÍnan, sem sýnir áhrif árlegar áburðargjafar, byggir á sama
meðaltali fyrstu tvö árin, en síðan á áburðarliðnum 100N-44P á hektara.