Fjölrit RALA - 15.02.1995, Blaðsíða 18

16
1. kafli
Vöxtur stakra plantna á Keldnaholti
Aðferðir
Til mælinga var valinn hálfgróinn melur á Keldnaholti sem lúpína var að breiðast út á.
Fjörutíu plöntur voru valdar af handahófi og þær merktar. Þær voru af öllum stærðum
og ýmist inn í breiðu eða stakar utan breiðu. Lúpínu var fyrst plantað á Keldnaholti af
Ingólfi Davíðssyni í kringum 1970. Hún mun þó ekki hafa verið farin að deifast neitt
að ráði þegar ýmsar tilraunasáningar á lúpínu hófust þar á vegum Rala árið 1977
(Andrés Arnalds, munnlegar upplýsingar).
Fylgst var reglulega með breytingum á hæð, ummáli og fjölda stöngla sömu
plantna í tvö sumur. Mælingar voru gerðar: 26. maí, 3. júní, 22. júní, 13. júlí og 6.
ágúst árið 1987 og 1. júní, 21. júní, 11. júlí, 2. ágúst og 22. ágúst árið 1988. Einnig
var fjöldi skálpa talinn á nokkrum plöntum við lok athugunarinnar 1988. Töluverð
afföll urðu á plöntunum á athugunartímanum sökum vegalagningar yfir hluta
svæðisins og þess að merkingar töpuðust frá plöntum. Þar sem fylgst var með sömu
plöntunum yfir tvö vaxtartímabil var hægt að skoða ýmsa þætti í vexti þeirra sem ekki
komu í ljós við uppskerumælingamar.
Niðurstöður
Vaxtarferillinn var í meginatriðum eins yfir bæði vaxtartímabilin (8. mynd).
Plönturnar tóku út mest af hæðarvexti sínum fyrir 20 júní. Sumarið 1987 hækkuðu
plönturnar lítið eftir það, en 1988 héldu þær áfram að hækka út ágúst. Ummál jókst
nokkuð eftir því sem leið á vaxtartímann og á milli ára. Fjöldi stöngla virtist vera
ákveðinn í upphafi hvers vaxtartíma og breyttist lítið eftir það. Meðalstöngulfjöldi
plantnanna jókst um 30% á milli ára og ummál um tæp 10% miðað við mælingarnar
sem gerðar voru um 20. júní bæði árin. Á 9. mynd eru dregnar saman helstu
upplýsingar sem fengust um vaxtar- og þroskaferil lúpínunnar yftr sumarið.
Breytingar á fjölda stöngla voru skoðaðar með tilliti til stærðar hverrar plöntu (10.
mynd). f ljós kom að fjölgun stöngla milli ára var hlutfallslega mest hjá minnstu
plöntunum og úr henni dró með stærð þeirra. Út frá þessum upplýsingum og
niðurstöðum, sem fengist hafa úr rannsóknum á vexti lúpínu frá kímplöntustigi til 3.
árs (Borgþór Magnússon og Sigurður H. Magnússon, óbirt gögn), var reynt að draga
upp mynd af vexti og þroska lúpínuplantna á fyrri hluta æviskeiðs (11. mynd).