Fjölrit RALA - 15.02.1995, Page 28

26
1. kafli
stöngulfjöldi nái hámarki á miðri ævi plöntunnar en fari síðan eitthvað minnkandi er
hún tekur að eldast. Taka verður fram að það sem hér hefur verið sagt á við um
plöntur sem flestar vaxa, stakar utan breiðu, án mikillar samkeppni við aðrar
lúpínuplöntur. Við vistfræðirannsóknir á lúpínu, sunnanlands og norðan, sumarið
1993 var reynt að ákvarða stöngulfjölda planta í gömlum breiðum. Reyndist hann
vera mjög breytilegur milli staða eða 7-41 stöngull að meðaltali. Meðalhæð
plantnanna var hins vegar á bilinu 49-118 cm. Stærstar voru plöntur í breiðum á
Kvískerjum í Öræfum og í Hrísey á Eyjafirði, en minnstar á Ytrafjalli í Aðaldal og á
Húsavík (Borgþór Magnússon og Bjarni Diðrik Sigurðsson, óbirt gögn). Líklegt er að
stærð einstakra plantna ráðist bæði af veðurfarsskilyrðum og þéttleika plantnanna í
breiðunum.
Ekki er vitað hversu gamlar alaskalúpínur geta orðið. Þó eru þekkt dæmi þar sem
þær hafa verið ræktaðar í blómabeðum um töluverðan tíma. Eitt slíkt er frá Flúðum í
Hrunamannahreppi. Þar var nokkrum lúpínuplöntum plantað í blómabeð fyrir 27
árum (1968). Sama ár var lúpínuplöntum einnig plantað í moldir og grasfræi sáð sem
myndaði þéttan svörð og kom í veg fyrir frekari útbreiðslu lúpínunnar. í dag eru
plönturnar enn á sömu stöðum og mjög trúlega er þar um sömu einstaklinga að ræða,
þó ekki verði það fullsannað (Anna Björk Matthíasdóttir, munnlegar upplýsingar).
Það má því ætla að við góðar aðstæður geti alaskalúpínan náð 20-30 ára aldri. Eins
og áður var getið er talið að Lupinus latifolius, sem er náskyld alaskalúpínunni, hafi 8-
15 ára æviskeið (Braatne 1989; Halvorson 1989). Trjálúpínan L. arboreus er hins
vegar talin lifa innan við 10 ár í sínu náttúrlega umhverfi (Pitelka 1977), en á
námahaugum í Bretlandi virðast einstaklingar lifa í aðeins 5-6 ár (Palaniappan o.fl.,
1979). Tegundin L. lepidus hefur einnig fremur stutt æviskeið og lýkur lífsferli
sínum á 3-5 ámm (Braatne 1989).
Ævilengd plantnanna hlýtur að hafa afgerandi áhrif á hve lengi tegundin er til
staðar á tilteknu svæði. Ef spímnar- og uppvaxtarskilyrði versna fyrir ungplöntur við
gróðurframvindu í breiðunum getur lúpínan horfið úr landi við það að gömlu
plönturnar ljúka æviskeiði sínu. Haldist hins vegar áfram hagstæð spírunar- og
uppvaxtarskilyrði í breiðunum ættu fræplöntur lúpínunnar að geta fyllt í skörðin eftir
gömlu plönturnar. Ætti lúpínan að viðhaldast meðan það ástand varir.
Uppskera í Iúpínubreiðum
Alaskalúpína er uppskerumikil planta. í sjö til átta ára gamalli breiðu á Korpu var
uppskera í ágústlok milli 700 og 800 g þv. nr2 sumurin 1987 og 1988 (1. mynd). í
Múlakoti í Fljótshlíð reyndist uppskera lúpínu í um 40 ára gamalli breiðu vera enn
meiri í byrjun september 1993, eða að meðaltali um 990 g þv. nr2 . Að auki var
uppskera af öðrum blómplöntum í breiðunni 200 g m-2. Annars virðist algengt að
uppskera í lúpínubreiðum sé á bilinu 300-700 g þv. nr2 í sumarlok (Borgþór