Víkurfréttir - 09.09.2020, Blaðsíða 26

Stöndum með íslenskri framleiðslu
Áskorun á dómsmálaráðherra, alþingismenn og sveitarstjórnarfólk.
Samtök íslenskra handverksbrugghúsa skora á dómsmálaráðherra að leggja frumvarp
um netverslun með áfengi fram á nýjan leik og tryggja íslenskum handverksbrugghúsum
rétt til að selja gestum sínum vörur á staðnum.
Íslensk handverksbrugghús eru
nú á þriðja tug talsins. Þau tryggja
um 200 manns störf í sinni heima-
byggð og skila tugum milljóna í
skatttekjur á ári. Brugghúsin fram-
leiða vandaðar og eftirsóttar ís-
lenskar vörur, draga til sín fjölda
íslenskra og erlendra gesta og eru
mikil lyftistöng fyrir lítil samfélög
í nærumhverfi sínu, sem nokkur
teljast til brothættra byggða.
Breytingar fyrir umhverfið,
neytendur og frumkvöðla-
fyrirtæki
Rekstrarumhverfi handverks-
brugghúsa á Íslandi er erfitt
vegna fámennis, verulega hárra
opinberra gjalda og íþyngjandi lög-
gjafar. Íslensk handverksbrugghús
mega samkvæmt gildandi lögum
hvorki selja gestum sínum vörur
til að taka út af framleiðslustað
né í öðrum verslunum en áfengis-
verslunum ríkisins. Starfsemi
ÁTVR hentar þörfum lítilla brugg-
húsa um margt illa, enda gætu þau
sjálf sinnt hluta sölunnar betur og
komið vörunni ferskari á markað.
Þannig fengist hún nær framleiðslu
með minnkuðu fótspori og á hag-
kvæmari hátt, með tilheyrandi já-
kvæðum áhrifum fyrir neytendur,
umhverfið og afkomu brugghús-
anna.
Erlendir aðilar mega nú selja ís-
lenskum neytendum áfengi heim að
dyrum í netverslun án takmarkana.
Ef íslenskir framleiðendur vilja gera
slíkt hið sama þurfa þeir að flytja
vörur sínar til útlanda, til þess eins
að þær verði fluttar heim aftur af
erlendri netverslun með tilheyrandi
kolefnisspori. Ljóst er að um óeðli-
lega mismunun er að ræða.
Covid-19-faraldurinn hefur haft
mikil áhrif á rekstur íslenskra
brugghúsa og mun hafa enn meiri
áhrif í haust, samhliða hruni í ferða-
þjónustu. Lagalegt jafnræði á sviði
netverslunar og auknir möguleikar
handverksbrugghúsa til beinnar
sölu gætu því beinlínis orðið til þess
að bjarga fjölmörgum frumkvöðla-
fyrirtækjum og þar með tryggja
fjölda starfa um land allt og fram-
tíðarskatttekjur.
Aukin áhersla á forvarnir
Breytingar þessar fela ekki í sér
aukið aðgengi fólks undir lögaldri
að áfengi, enda yrði það einungis
selt á stöðum þar sem fólk á lög-
legum áfengiskaupaaldri má koma
saman. Þá styðja samtökin strangar
kröfur um eftirlit með aldri kaup-
enda. Í síðasta frumvarpi ráðherra
var gert ráð fyrir leyfissviptingu og
refsiábyrgð vegna ófullnægjandi
aldurseftirlits. Samtökin fagna
slíkum kröfum en benda á að engin
slík ákvæði gilda um erlendar net-
verslanir. Loks telja samtökin
mikilvægt að halda áfram öflugu
forvarnarstarfi, sem sinna má enn
betur ef tekjur af sölu áfengis í
netverslun renna í vasa íslenskra
skattgreiðenda, frekar en erlendra
fyrirtækja.
Samtökin skora því á ráðherra, al-
þingismenn og sveitarstjórnarfólk
að standa með íslenskum hand-
verksbrugghúsum og standa þannig
vörð um störf um land allt, vandaða
íslenska framleiðslu og íslenskar
skatttekjur.
Stjórn samtaka íslenskra hand-
verksbrugghúsa.
„Trendport er fatamarkaður þar sem fólk kaupir og selur notuð föt og fylgi-
hluti, svo sem veski, skó og ýmislegt skart. Við erum bæði með barna- og
fullorðinsbása, þannig að hvort heldur sem þú ert að leita að fötum á þig
eða börnin þá eru allar líkur á því að þú getir gert góð kaup,“ segir Þórlaug
Jónatansdóttir, eigandi og framkvæmdastjóri Trendport ehf., sem nýverið
opnaði við Hafnargötu 60 í Keflavík.
— Hvernig kom þetta til?
Hugmyndin kviknaði þegar ég var
að fara í gegnum skápana síðastliðið
haust og fannst ég þurfa að losa mig
við eitthvað af þeim fötum sem ég
var ekki mikið að nota. Ég hafði auð-
vitað oft gefið í rauða krossinn en ég
var með föt sem voru kannski ekki
kominn á þann stað að gefa þau. Þá
fór ég að skoða þessa fatamarkaði.
Þá þurfti að fara til Reykjavíkur og
einnig var löng bið eftir að fá leigðan
bás auk þess sem það er vesen að
þurfa að keyra 80 km fram og til
baka til að sjá um básinn. Þannig
komst ég að þeirri niðurstöðu að það
hlyti að vera markaður fyrir þessa
þjónustu á Suðurnesjunum.
Nú geta Suðurnesjamenn stokkið
til og verslað þegar þeir sjá eitthvað til
sölu inni á Trendport – til sölu gúpp-
unni á Facebook sem þau langar í. Því
það er stór hluti af svona markaði að
það eru sífellt að koma „nýjar“ vörur í
básana og því þarf oft að vera snöggur
til að ná henni.
— Hvernig voru viðtökurnar?
Þetta fór alveg langt fram úr okkar
björtustu vonum og kom okkur
skemmtilega á óvart. Við vissum ekki
alveg við hverju mætti búast með því
að opna fatamarkað í miðjum júlí í
miðjum Covid faraldri, þegar útsölur
eru í hámarki og allir í ferðalögum.
En það var bæði mikill áhugi á því að
leigja bása og svo hefur verið stans-
laus sala frá því að opnuðum. Það
sýnir sig líka að flottar vörur, sérstak-
lega merkjavara stoppar ekki lengi og
selst á góðu verði, bæðir fyrir selj-
endur og kaupendur.
— En hvernig virkar þetta?
Trendport er eins einfalt og hugsast
getur fyrir bæði viðskiptavini og þá
sem vilja selja notaðar flíkur. Þú
leigir hjá okkur bás, skráir fötin sem
þú vilt selja inn á innri vefinn okkar
ásamt því að ákveða verðin þín
sjálfur. Eftir það færðu afhent strika-
merki sem þú festir við hverja flík
og hengir upp á básinn, en innifalið
í básaleigunni eru herðatré, stærðar-
merkingar og þjófavarnir. Svo getur
þú farið heim og fylgst með sölunni
heima á innra kerfinu hjá okkur. Við
stöndum í raun vaktina fyrir þig og
seljum vörurnar fyrir þig.
— Er þetta umhverfisvænt?
Það sem heillaði mig líka var hug-
myndin um að endurnýta. Það er
nóg til af fatabúðum með ný föt. Og
með aukinni verslun landans við
netverslanir erlendis, þar sem fólk
kaupir föt sem það getur ekki mátað
og þarf í raun að giska á stærðirnar,
þá stuðlar það að enn frekari
fatasóun en hefur verið undanfarið.
Með því að kaupa og selja notuð föt
og fylgihluti eignast þau annað líf.
Það dregur úr mengun og bætir þar
af leiðandi umhverfið og stuðlar að
betri heimi. Svo er ekki verra að geta
fengið smá pening fyrir í leiðinni.
Hér er hægt að selja af sér það sem
maður notar ekki en týmir ekki að
henda eða gefa.“
Ég held við gerum okkur ekki
grein fyrir því að textílframleiðsla
stendur fyrir um 10% af kolefnis-
losun á heimsvísu. Það er meira en
frá farþegaflugi sem þó hefur verið
mikið í umræðunni.
Íslendingar eru orðnir mun með-
vitaðri um umhverfismálin, sóun
og endurnýtingu. Við þurfum að
tileinka okkur ný viðhorf, og með
því að nýta fötin betur þá drögum
við úr þessum áhrifum á umhverfið.
Þannig finnum við það hjá við-
skiptavinunum, bæði söluaðilum
sem og kaupendum að þessu fylgir
ákveðin vellíðan sem er gaman að
vera hluti af.
Annað líf fyrir föt og fylgihluti
Í samtökunum eru eftirfarandi rekstraraðilar:
Austri brugghús – Egilsstöðum
Álfur brugghús – Kópavogi
Belgingur, Hið austfirzka
bruggfjelag – Breiðdalsvík
Bjórsetur Íslands, brugghús –
Hólum í Hjaltadal
The Brothers Brewery – Vest-
mannaeyjum
Brugghús Steðja – Borgarbyggð
Bruggsmiðjan Kaldi – Árskógs-
strönd
Dokkan brugghús – Ísafirði
Flóki, Eimverk – Garðabæ
Gæðingur öl – Kópavogi
Húsavík öl – Húsavík
Jón ríki – Höfn í Hornafirði
Litla brugghúsið – Garði
Malbygg – Reykjavík
Og Natura - Hafnarfirði
RVK Brewing Co. – Reykjavík
Segull 67 – Siglufirði
Smiðjan brugghús – Vík í Mýrdal
Ægir brugghús – Reykjavík
Ölverk – Hveragerði
Ölvisholt – Flóahreppi
Öldur – Mosfellsbæ
26 // vÍKURFRÉTTiR á SUðURNESJUM Í 40 áR