Milli mála - 2017, Blaðsíða 149

MILLI MÁLA
Milli mála 7/2017 149
Karítas Hrundar Pálsdóttir
og Sigríður Sigurjónsdóttir
Háskóli Íslands
Tungumál tveggja eylanda
Að hvaða leyti er japanska
frábrugðin íslensku?
Eylöndin Ísland og Japan eru hvort sínu megin á hnettinum. Það kemur varla á óvart að menningarmunur er töluverður í þessum
tveimur löndum en hins vegar gæti komið á óvart hversu margt
löndin eiga um leið sameiginlegt. Í báðum löndum er mikil eld-
virkni, jarðhitasvæði og tíðir jarðskjálftar. Þjóðirnar eru báðar frekar
einsleitar og eiga það meðal annars sameiginlegt að vera vinnusamar1
og borða mikinn fisk. Þar sem tiltölulega fáir útlendingar hafa búið
á Íslandi og í Japan fram til þessa vekur í báðum löndum töluverða
athygli þegar útlendingar leggja stund á tungumálin. Eins eiga þjóð-
irnar sameiginlegt að telja tungumálin sín, íslensku og japönsku,
sérstaklega „erfið“ tungumál. Sú skoðun er jafnframt útbreidd meðal
þeirra sem leggja stund á málin. Tungumál eylandanna tveggja,
sem og málnotkun innfæddra, eru samt að mörgu leyti frábrugðin
hvort öðru. Hér verður gefið yfirlit yfir nokkra eiginleika íslensku og
japönsku til að skýra muninn. Fjallað verður um hljóðkerfi, stafróf,
formgerð, beygingu sagna, kurteisisform og tilbrigði í máli og orða-
forða.
Japanska er meðal þeirra tíu tungumála í heiminum sem hafa
flesta málnotendur.2 Meira en 128 milljónir manna tala japönsku,
1 OECD. (2017). OECD compendium of productivity indicators 2017, bls. 43. http://dx.doi.org/10.1787/
pdtvy-2017-en [Sótt 15. apríl 2018].
2 Katzner, K. The languages of the world, London: Routledge & Kegan Paul, 1986, bls. 219.