Morgunblaðið - 15.10.2020, Blaðsíða 44

44 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. OKTÓBER 2020
✝ Jónas Bjarna-son fæddist 2.
maí 1925 í Kálfárdal
í Bólstaðarhlíð-
arhreppi í A-
Húnavatnssýslu.
Hann lést á Hrafn-
istu í Laugarási 30.
september 2020.
Foreldrar hans voru
Bjarni Jónsson, f.
10. júlí 1890, d. 23.
júní 1963, ættaður
úr Skagafirði, og Ríkey Gests-
dóttir, f. 11. sept. 1890, d. 29.
ágúst 1983, ættuð af Ströndum.
Systkini hans: Hulda Aradóttir,
f. 15. júlí 1914, eiginmaður Stef-
án Sveinsson; Þorbjörn, f. 17.
jan. 1916; Kristín, f. 3. febr.
1917, fyrri eiginmaður Guð-
mundur Ögmundsson, d. 1946,
síðari eiginmaður Björn Jóns-
son; Þorbjörg Guðrún, f. 22. júní
1919, eiginmaður Björn Jóhann
Jóhannesson; Ingólfur, f. 15.
mars 1921, eiginkona Guðrún
Þórunn Steingrímsdóttir; Stein-
unn, f. 27. júní 1923, eiginmaður
Ólafur Jóhannesson (þau skildu),
sambýlismaður Sveinbjörn H.
Jóhannsson; og Bjarni Hólm f.
24. jan. 1927, eiginkona Inga
Hansdóttir Wium, d. 1996, sam-
býliskona Kristjana Guðmunda
Jónsdóttir. Þau eru öll látin
hans var Eva María Jónsdóttir
miðaldafræðingur, dætur þeirra
eru a) Matthildur, b) Júlía, c)
Sigrún.
Jónas stundaði nám í héraðs-
skólanum í Reykholti 1941-43,
vann í Bretavinnunni og ók
sendibíl fyrir Kiddabúð, uns
hann gerðist lögreglumaður í
Reykjavík 1949. Hann stundaði
nám í Lögregluskólanum 1950-
51 og sótti árið 1966 námskeið í
slysarannsóknum og meðferð
slasaðra hjá dönsku björg-
unarþjónustunni í Tinglev. Í
kjölfarið kenndi hann á fjölda
námskeiða um skyndihjálp inn-
an lögreglunnar og utan. Frá
1960 starfaði hann við slysa-
rannsóknir og síðar við rann-
sóknir afbrota í Rannsóknarlög-
reglu ríkisins (RLR). Eftir
starfslok 1989 tók hann í nokkur
ár næturvaktir hjá RLR við
síma- og fjarskiptaþjónustu.
Þau Guðrún hófu byggingu
einbýlishúss árið 1952 í Bakka-
gerði 3 í Smáíbúðahverfi og
bjuggu þar í nærri hálfa öld en
fluttust síðan í Gerðhamra 32 og
að síðustu í Hæðargarð 35.
Útför Jónasar fer fram frá
Bústaðakirkju í dag, 15. október
2020, klukkan 13.
Streymt verður frá athöfn-
inni:
https://youtu.be/YkjMojT7fyQ
Virkan hlekk á slóð má nálg-
ast á:
https://www.mbl.is/andlat
nema Bjarni Hólm.
Jónas kvæntist
4. nóv. 1950 Guð-
rúnu Guðmunds-
dóttur, f. 26. okt.
1928, d. 28. júlí
2019. Börn þeirra:
1) Lilja, hjúkr-
unarfræðingur, f.
28. febr. 1951,
maki Stefán Atli
Halldórsson,
rekstrarhagfræð-
ingur, dætur þeirra eru a) Ásta
Björg, maki Bergur Már Bern-
burg, synir þeirra Óliver og
Benjamín; b) Sólveig, maki
Kjartan Ingvarsson, börn þeirra
Kári, Hekla og Lóa Bryndís; c)
Hildur Kristín. 2) drengur,
óskírður, f. 5. sept. 1954, d. 14.
sept. 1954. 3) Gunnar Örn, bíla-
smiður, f. 14. okt. 1958. 4) Sig-
rún, lífeindafræðingur, f. 10.
okt. 1961, maki hennar var
Georg Guðni Hauksson listmál-
ari, d. 2011, börn þeirra eru a)
Elísabet Hugrún, sambýlis-
maður Ted Karlsson; b) Guðrún
Gígja, sambýlismaður Magnús
Júlíusson, dóttir þeirra Helga
Soffía; c) Tómas Kolbeinn, sam-
býliskona Guðrún Sara Örnólfs-
dóttir; d) Hrafnkell Tumi, e) Jón
Guðni. 5) Óskar, kvikmyndaleik-
stjóri, f. 30. júní 1963, eiginkona
Eftir að mamma dó fyrir rúmu
ári flutti pabbi sig yfir á Hrafnistu
í Laugarnesi. Þar kynntumst við
systkinin enn einni hliðinni á hon-
um. Þó að tilveran þarna hafi verið
í einfaldari kantinum, þá var pabbi
alltaf tilbúinn og meðvitaður um
að láta hlutina ganga upp. Að
finna nýja fleti á breyttri stöðu -
aðlaga sig að öðrum aðstæðum,
rannsaka og kanna umhverfið.
Maður gat átt það til að finna
pabba í litlum ævintýraleiðöngr-
um á hjólastólnum hér og þar í
húsinu. Með blik í augum - augum
sem þó sáu ekki mikið annað en
móðu.
Það var ekki fyrr en líkamlegir
veikleikar náðu yfirhöndinni að
pabbi ákvað að segja þetta gott.
Og það virtist líka vera meðvituð
ákvörðun. Fyrir nokkrum vikum
sagði hann við mig að það væri
kominn tími til að fara í svefninn.
Ég spurði hvort hann ætlaði að
fara að sofa um miðjan dag. Þá
svaraði hann að hann vildi ein-
faldlega fara að sjá fyrir endann
á þessu. Og svo tók við ferli þar
sem hann bjó sig undir að sofna
svefninum langa. Hann fór jafn-
vel að velta því fyrir sér hvort
eitthvað tæki við hinum megin.
Það var eins og hann væri
spenntur að fá að vita það, að
komast á nýjan stað og upplifa ný
ævintýri.
Einmitt það einkenndi líf
pabba, hann var svo áhugasamur
um allt mögulegt, víðförull og
fróðleiksfús. Og við systkinin
nutum góðs af því. Hann var
áreiðanlega eins og margir fjöl-
skyldufeður - sérstaklega í þá
daga - alltaf í vinnunni. En ég
man ekki betur en hann hafi ver-
ið mikið til staðar og sinnt okkur
börnunum af alúð og látið sig
okkur varða. Og auk þess mátt-
um við alltaf heimsækja hann í
vinnuna sem var auðvitað ákaflega
spennandi. Hann tók okkur með í
veiðitúra og útilegur … sem
reyndar breyttust síðan oft í veiði-
túra.
Það má segja að óslökkvandi
áhugi hans á náttúrunni hafi fund-
ið sér einhvers konar farveg í
veiðimennskunni.
Pabbi fæddist og ólst upp á af-
skekktum slóðum í Austur-Húna-
vatnssýslu. Í torfhúsinu hjá ömmu
og afa var hvorki rafmagn né renn-
andi vatn, en hann minntist þess-
ara ára sem hamingjuríks tíma. Að
það hafi ekki verið fyrr en hann fór
í skóla í Svartárdal sem hann
kynntist köldum húsakynnum.
Við þessar aðstæður lærði fólk
að bjarga sér og finna út úr hlut-
unum sjálft. Sú útsjónarsemi
fylgdi pabba alla tíð, hann naut
þess að takast á við smíðar og alls
konar uppfinningar. Ef mamma
lagði fyrir hann flókin viðfangs-
efni, þá leysti hann yfirleitt úr
þeim.
Sem dæmi má nefna að þegar
mamma og pabbi fluttu í Gerð-
hamrana á efri árum, þá lét hann
sér ekki nægja að búa til litla tjörn
í garðinum, heldur útbjó hann
tjörnina þannig að silungar gátu
hafst þar við. Og fyrst það var
komin tjörn þá þurfti auðvitað að
græja gosbrunn. Og vitaskuld
skoppaði lítil hvít borðtenniskúla
ofan á gosbrunninum - eins og
punkturinn yfir i-inu.
Þessu ríkulega og fjölbreytta
æviskeiði er nú lokið - en minn-
ingin er sterk, sterkari en mann
hefði grunað - og hún mun lifa með
okkur um ókomna tíð.
Við söknum þín, pabbi, en við
treystum því líka að þið mamma
séuð sameinuð á góðum stað.
Að gera nýjar og spennandi
uppgötvanir.
Óskar Jónasson.
Jónas tengdafaðir minn hefur
lokið langri og farsælli lífsgöngu.
Ég var honum samferða í rúm 50
ár frá því er við Lilja hófum til-
hugalífið. Reyndar vissi ég af hon-
um mun lengur því að Halldór fað-
ir minn var samtíða honum í
lögreglunni í tæp 16 ár til 1965 og
Jónas, sem hafði um skeið öku-
kennslu að aukastarfi, kenndi Sig-
rúnu móður minni á bíl.
Jónas var vel gerður maður til
sálar og líkama. Hann var einkar
fær í mannlegum samskiptum,
naut virðingar samferðamanna,
þar á meðal margra þeirra brota-
manna sem hann þurfti að yfir-
heyra. Hann var mjög barngóður,
skemmtilegur og uppátækjasam-
ur í samskiptum við dætur mínar
og barnabörn. Hann var handlag-
inn og viljugur að hjálpa til, enda
var gjarnan viðkvæði dætra
minna þegar hlutir biluðu eða
brotnuðu: „Afi getur lagað.“ Hann
var hraustur og hafði unun af úti-
vist og ferðalögum, stundaði veið-
ar til matar og til að útrýma mink
og ref og fékkst einnig við dún- og
eggjatekju. Það segir sitt um virð-
inguna sem hann naut, að ýmsir
bændur sem bönnuðu skotveiði í
landi sínu undanskildu Jónas frá
slíku banni.
Segja má að löng ganga hafi
verið snar þáttur lífi hans frá
barnæsku. Frá æskuheimilinu í
Kálfárdal þurfti oft að ganga sex
kílómetra hvora leið í og úr skóla
og fara yfir tvær ár á leiðinni. Þeg-
ar hann hóf nám í Héraðsskólan-
um í Reykholti gekk hann að
heiman frá sér á Bollastöðum í
Blöndudal, um 200 km leið. Í veið-
um, einkum á rjúpu, gekk hann oft
heilu dagana og virtist ekkert
finna fyrir því. Án efa hefur hreyf-
ingin átt sinn þátt í að styrkja
heilsu hans og veita honum þetta
langa líf, rúm 95 ár.
Jónas var fjölhæfur maður.
Hann hefði án efa getað stundað
háskólanám og orðið vísindamað-
ur, ef fjárhagur fjölskyldunnar
hefði leyft. Fróðleiksáhugi hans,
vilji og hugvitssemi við að leita
nýrra lausna báru vitni skýrri
hugsun. Hann útbjó ýmis áhöld til
að auðvelda sér veiðiskapinn, inn-
réttaði húsbíla, smíðaði fellihýsi –
og þegar vantaði myndir á veggi
heimilisins dreif hann sig á kvöld-
námskeið og málaði þrjú falleg
málverk.
Jónas fæddist og átti bernsku-
ár í torfbæ í afdal. Eins og gjarnan
tíðkaðist í kotbúskap fátækra fjöl-
skyldna voru sum systkinin send í
vist á aðra bæi sem matvinnungar.
Hann þurfti því snemma að læra
að bjarga sér og leggja lið við bú-
skap og alla tíð síðan einkenndi
vinnusemi hann. Meðfram lög-
reglustörfum sinnti hann ýmsum
aukastörfum og byggði sjálfur
fyrsta einbýlishús sitt að mestu og
sá um viðbætur og viðhald meðan
sjón hans leyfði.
Síðasta áratuginn var hann
blindur, en var þó áfram áhuga-
samur um fréttir og samfélags-
mál, hlustaði á útvarp og hljóð-
bækur og spjallaði við gesti og í
síma. Minni hans gaf aldrei eftir
og ógleymanlegt verður mér og
Lilju þegar hann, blindur maður-
inn, sagði okkur til vegar í bílferð
og lýsti landslaginu sem fyrir
augu okkar hjóna bar. Ljúft er að
geyma minninguna frá liðnu
sumri er hann lagðist í grasið í
Heiðmörkinni og naut sólar í blíð-
viðri, innilega glaður yfir þessum
lífsgæðum. Ég er líka innilega
glaður yfir þeim lífsgæðum að
hafa átt þennan frábæra tengda-
föður.
Stefán Halldórsson.
Við systurnar eigum allar ynd-
islegar minningar um afa Jónas.
Betri afa væri eiginlega ekki hægt
að hugsa sér. Hann virtist kunna
allt og geta allt og svo var hann
svo laginn í að halda í grínið og
prakkaraskapinn meðfram því að
reyna alltaf að kenna okkur eitt-
hvað nýtt. Hann var lögga sem elti
uppi bófa, uppfinningamaður sem
gat smíðað hvað sem var og rækt-
að vínber í gróðurhúsinu, og æv-
intýramaður sem var alltaf til í að
segja sögur. En umfram allt var
afi þó hlýr. Þau amma tóku alltaf á
móti okkur af heilum hug og opnu
hjarta. Gáfu sér tíma til að sitja og
spjalla, segja sögur og vera til
staðar.
Eftir sitja ótal minningar um
afa sem gat skapað ævintýri í alls
konar aðstæðum. Til dæmis sil-
ungsveiðin og mikilvægi þess að
læra að slægja fisk, róa bát og
dorga í gegnum vök. Allar elsk-
uðum við heimasmíðaða húsbíllinn
sem var ævintýralegur, jafnt á
ferðalögum um landið eða í
dúkkuleik í innkeyrslunni. Vinnu-
herbergið hans var líka kafli út af
fyrir sig. Það var fullt af byssum
og skrítnum hlutum sem hann
hafði sankað að sér í gegnum æv-
ina. Og svo voru það öll dýrin! Í
bílskúrnum voru oft lifandi yrð-
lingar í búri, í tjörninni í garðinum
syntu silungar og stundum veiddi
afi líka mýs sem við fengum að
hafa sem gæludýr í heimasmíðuðu
búri (ótrúlegt hvernig þær sluppu
þó alltaf, okkur grunar að afi hafi
vitað eitthvað aðeins meira en við
um það mál). Meira að segja í út-
löndum tók veiðimaðurinn við sér.
Til að mynda þegar afi veiddi frosk
sem gæludýr fyrir okkur í saklaus-
um göngutúr um skóglendi Amer-
íku og mamma þurfti að láta sokk-
inn sinn undir froskaveiðar.
Afi var skýr fram að síðustu
heimsóknunum. Stundum mundi
hann hluti betur en við og lumaði
oft á einhverjum skemmtilegum
sögum sem við höfðum ekki heyrt
áður. Nú voru það langafabörnin
sem fengu að skríða upp í kjöltu
hans og upplifa sögustund um Pét-
ur kanínu eða að takast á við
bóndabeygjuna góðu – já eða jafn-
vel hjólastólarall ef þau skorti við-
fangsefni á elliheimilinu
Öllum yndislegu minningunum
sem rifjast upp nú á kveðjustund
fylgir svo mikið þakklæti fyrir að
hafa átt þessi góðu hjón sem
ömmu og afa. Við munum sakna
þín, elsku afi. Þú varst yndisleg
manneskja sem glæddi líf okkar
allra.
Ásta Björg, Sólveig
og Hildur.
Það voru ómetanleg forréttindi
að fá að taka þátt í heimi afa Jón-
asar, þar sem raunveruleikinn var
jafn ævintýralegur og þær ótal
sögur sem hann sagði okkur
barnabörnunum. Hann sagði vel
frá og sá spaugilegu hliðina á hlut-
unum. Hjá honum var alltaf rými
fyrir prakkarastrik og hrekkja-
brögð, hvort sem þau voru af hans
hálfu eða annarra. Hann hafði
gaman af okkur barnabörnunum
og gaf okkur mikinn tíma og þol-
inmæði.
Afi var handlaginn og miklaði
hlutina ekki fyrir sér. Hann byggði
sitt eigið hús ungur, smíðaði hús-
gögn og málverkin í stofunni mál-
aði hann sjálfur með listilegu
handbragði. Mér fannst hann geta
gert við allt. Þegar ég var barn
brotnaði ljósapera á heimilinu og
ég taldi það ekki vera neitt mál, afi
gæti örugglega gert við hana.
Sjálfur hafði hann þó fæðst í
torfbæ og alist upp án rafmagns.
Þegar það var lagt rafmagn í ná-
grannabæinn mætti afi á svæðið til
að líta undrið augum. Í stofunni
var rafmagnsljósapera í loftinu, en
einn á bænum sagði afa að það
virkaði jafnvel ef hann stingi ljósa-
perunni upp í sig og fingri í per-
ustæðið. Afi rankaði við sér
skömmu síðar og varð sem betur
fer ekki meint af en var skamm-
aður fyrir að hafa brotið peruna.
Afi var bæði lögga og veiðimað-
ur. Hann eltist við glæpona á
vinnutíma en í frítíma við minka og
gæsir, þorska og silunga. Hann
seig í björg eftir eggjum og safnaði
æðardún til að geta gefið æðar-
dúnssængur í fermingargjafir.
Eitt það skemmtilegasta var þeg-
ar hann fór á ref og tók yrðlinga
með sér heim svo við krakkarnir
gætum fengið að leika við þá. Það
var fátt notalegra en að hafa lítinn
yrðling inni í úlpunni en kannski
minna vinsælt að koma heim lykt-
andi eins og refur.
Að vera í pössun hjá afa Jónasi
og ömmu Guðrúnu var ævintýri út
af fyrir sig. Á heimili þeirra í Gerð-
hömrum hafði afi byggt gróður-
hús, stútfullt af grænmeti, ávöxt-
um og suðrænum plöntum. Fyrir
utan var matjurtagarður og tjörn
sem stundum voru í silungar sem
hægt var að veiða í kvöldmatinn.
Einnig var oft farið á Reynisvatn
að veiða. Á sumrin var róið út á
vatnið á bátnum hans afa en á vet-
urna boraði hann gat á ísinn og svo
sátum við og dorguðum þar til eitt-
hvað beit á. Fengurinn var svo tek-
inn með heim til ömmu Guðrúnar
sem galdraði fram veislu.
Það var erfitt fyrir afa að missa
ömmu fyrir ári og síðasta árið
dvaldi hann á Hrafnistu. Vegna
ástandsins var því miður ekki
hægt að koma jafnoft í heimsókn
og löngun var til en þegar tækifæri
Jónas Bjarnason HINSTA KVEÐJA
Kveðja til vinar, Jónasar
Bjarnasonar.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
En orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(Úr Hávamálum)
Erlendur Sveinsson.
Okkar ástkæri
MAGNÚS JÓHANNSSON,
Hafnarstræti 16, Akureyri,
lést 7. október á Sjúkrahúsinu á Akureyri.
Útför hans fer fram frá Akureyrarkirkju
föstudaginn 16. október klukkan 10.30.
Í ljósi aðstæðna verða einungis nánustu aðstandendur
viðstaddir en streymt verður frá athöfninni á facebooksíðunni
Jarðarfarir í Akureyrarkirkju; beinar útsendingar.
Elín Björg Jóhannsdóttir Sævar Sæmundsson
Ingunn Þóra Jóhannsdóttir Skúli Eggert Sigurz
Björn Jóhannsson Sigrún Harðardóttir
Jóhann Gunnar Jóhannsson Ragna Ósk Ragnarsdóttir
Ásta Hrönn Jóhannsdóttir Gísli Agnar Bjarnason
Sólveig Jóhannsdóttir Þröstur Vatnsdal Axelsson
Margrét Alfreðsdóttir
og frændsystkini
Elsku faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
HÖRÐUR BERGMANN,
kennari og rithöfundur,
lést á Landspítalanum 10. október.
Útförin verður frá Fossvogskirkju
þriðjudaginn 20. október klukkan 15.
Vegna aðstæðna verða aðeins nánustu aðstandendur
viðstaddir. Streymt verður frá útförinni í facebookhópnum
Útför – Hörður Bergmann á eftirfarandi slóð:
https://www.facebook.com/groups/967438233742990
Halldóra Björk Bergmann
Atli Bergmann Unnur Elísabet Ingimarsdóttir
Jóhanna Bergmann
Helga Lilja Bergmann
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir,
amma og langamma,
HJÖRDÍS DÜRR,
lést á Hjúkrunarheimilinu Mörk 8. október.
Sérstakar þakkir fær starfsfólk Sólheima
á Mörk fyrir einstaka umönnun og alúð.
Jarðarför fer fram frá Bústaðakirkju fimmtudaginn 22. október
klukkan 13. Vegna fjöldatakmarkana biðjum við þá sem sjá sér
fært að vera viðstaddir athöfnina að hafa fyrst samband við
Guðrúnu. Athöfninni verður streymt, sjá uppl. hjá Bústaðakirkju.
Ólafur F. Bjarnason
Hinrik Gústaf Ólafsson Marianne B. Olafsson
Guðrún Ólafsdóttir Jón Steingrímsson
Gunnar Bjarni Ólafsson
og barnabörn
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi
og langafi,
EINAR INGVI ÞORLÁKSSON,
fv. kaupmaður í versluninni Vísi,
Blönduósi,
sem lést á HSN Blönduósi 7. október,
verður jarðsunginn frá Blönduóskirkju laugardaginn 17. október
klukkan 15. Þeim sem vilja minnast hans er bent á
Hollvinasamtök HSN, Blönduósi. Í ljósi aðstæðna verður að
takmarka fjölda viðstaddra. Athöfninni verður streymt á slóðinni
https://youtu.be/HGXsWa80qXw
Arndís Þorvaldsdóttir
Einar Einarsson Hafdís Ævarsdóttir
Margrét Einarsdóttir Jón Sigurðsson
Gróa María Einarsdóttir Guðmundur R.S. Kemp
barnabörn og langafabörn