Iðjuþjálfinn - 2020, Blaðsíða 4

4Iðjuþjálfinn 1/2020
Nú er gengið í garð óvenjulegt haust svo ekki sé meira sagt. Síðustu
átta mánuði höfum við öll þurft að breyta daglegum venjum og
aðlaga okkur að íþyngjandi takmörkunum vegna kórónaveirunnar.
Heimsfaraldurinn hefur þegar haft gríðarlegar afleiðingar, ekki
einungis fyrir líf og heilsu fólks heldur einnig efnahagslegar
þrengingar með tilheyrandi neikvæðum áhrifum á einstaklinga og
samfélag. Ný heimsmynd sýnir okkur glöggt hversu brýnt það er að
innviðir samfélagsins standi styrkum stoðum, þar sem
velferðarþjónusta og stuðningur við fólk í viðkvæmri stöðu, hvort
heldur sem það er vegna líkamlegra, geðrænna eða félagslegra
erfiðleika er sýnileg og aðgengileg. Þetta á við um alla aldurshópa
og áherslan þarf að vera á forvarnir og snemmtæk inngrip.
Þeir veikleikar sem voru fyrir í kerfinu verða enn augljósari á
farsóttartímum. Má þar nefna mönnun í heilbrigðis- og
félagsþjónustu og aðgengi að þverfaglegri endurhæfingu í
nærumhverfi fólks. Hundruð eru að glíma við eftirköst COVID-19 og
þurfa á endurhæfingu að halda en sú þjónusta er víða takmörkuð
og ómarkviss. Hugmyndir um endurhæfingarteymi á vegum
heilsugæslunnar sem á að sinna þessum hópi hafa verið kynntar.
IÞÍ hefur komið skýrt á framfæri ábendingum um hversu brýnt það
er að iðjuþjálfi sé hluti af slíku teymi.
ÓGNIR OG TÆKIFÆRI
Þessi nýja heimsmynd dregur líka fram aðstöðumun og ójöfnuð í
samfélaginu. Sum geta unnið störf sín í fjarvinnu en önnur þurfa að
mæta á vinnustaðinn og eru í framlínustörfum. Iðjuþjálfar sem til
að mynda starfa á sjúkrahúsum, hjúkrunarheimilum eða við
heimaþjónustu hafa allir þurft að standa vaktina, viðhafa strangar
sóttvarnir og endurskipuleggja starfshætti sína til að halda uppi
nauðsynlegri og órofinni þjónustu. Að auki hafa iðjuþjálfar í þessari
stöðu verið í nokkurs konar sóttkví svo vikum skiptir, sem þýðir að
þeir eru í vinnunni og heima hjá sér og fara ekki út á meðal fólks.
Farsóttarþreyta gerir vart við sig hjá okkur öllum, félagsleg
einangrun og stoðkerfisvandi fer vaxandi. Margir vinna í fjarvinnu
og henni fylgir öðruvísi álag fyrir utan það hversu mismunandi
aðgengi fólk hefur að góðu plássi og tækni til að sinna störfum eða
námi alfarið frá eigin heimili. Rannsóknir benda til þess að það að
vinna heima auki álag á konur og geti ýtt undir félagslega einangrun
auk þess sem heimilisofbeldi eykst. Við skulum þó ekki gleyma því
að faraldurinn hefur líka þrýst okkur út í að finna lausnir og nýta
tæknina á jákvæðan hátt. Slíkt er vonandi komið til að vera enda
margir augljósir kostir við fjarfundi og fjarþjónustu af ýmsu tagi.
Þrátt fyrir að atvinnuleysi meðal háskólamenntaðra sé vaxandi þá
er það ekki þannig meðal iðjuþjálfa. Eftir fyrstu bylgju COVID-19
voru örfáir félagsmenn á atvinnuleysisskrá eða á hlutabótum.
Almennt séð virðist staðan heldur ekki leiða til minnkandi
eftirspurnar eftir iðjuþjálfum til starfa hjá hinu opinbera eða í þriðja
geiranum.
AF KJARAMÁLUM
Á vordögum undirritaði IÞÍ ásamt fleiri aðildarfélögum BHM
kjarasamninga við viðsemjendur á opinberum vinnumarkaði og
Samtök fyrirtækja í velferðarþjónustu eftir sögulega langar
kjaraviðræður. Launahækkanir eru hóflegar og í anda
lífskjarasamningsins á almennum markaði. Kjarasamningarnir
gilda til 31. mars 2023. Krónutöluhækkanir leiða til þess að lægstu
launin hækka mest. Samið var um vinnutímastyttingu með það að
leiðarljósi að bæta vinnustaðamenningu og nýtingu vinnutíma auk
þess að tryggja betur gagnkvæman sveigjanleika og stuðla þannig
að bættum lífskjörum og samræmingu vinnu og einkalífs. Forsenda
styttingar hjá dagvinnufólki er samtal um betri vinnutíma á hverjum
vinnustað fyrir sig, enda er um að ræða samvinnuverkefni
stjórnenda og starfsfólks. Útfærslan tekur mið af starfsemi og eðli
vinnunnar og getur því verið mismunandi. Stefnt er að því markmiði
að ná hámarksstyttingu eða 36 vinnustundum á viku. Gangi það
eftir, verða ákvæði um matar- og kaffitíma óvirk en vinnuveitendum
er engu að síður skylt að tryggja öllu starfsfólki neysluhlé. Vinna við
innleiðingu er í fullum gangi en misjafnt er hversu langt
vinnutímanefndir eru komnar í ferlinu. Útbúið hefur verið
fræðsluefni sem er aðgengilegt á vefsíðunni www.betrivinnutimi.is.
Félagsmenn eru eindregið hvattir til þess að kynna sér þetta
mikilvæga fræðsluefni. Í kjarasamningi við ríkið er einnig að finna
ákvæði sem hvetur stofnanir til að setja sér viðverustefnu og er það
af hinu góða.
RAFRÆN ÚTSKRIFT
Þann 13. júní síðast liðinn brautskráðust 28 kandídatar úr
iðjuþjálfunarfræði við Háskólann á Akureyri. Alls 15 nemar luku BS
gráðu samkvæmt nýju námskránni en 13 kandídatar 240 ECTS
eininga BS námi eftir eldri leiðinni. Við óskum þeim öllum innilega
til hamingju með áfangann og bjóðum nýja iðjuþjálfa velkomna í
félagið. Metaðsókn var í iðjuþjálfunarfræði nú í haust þar sem 60
nýnemar hófu nám og flestir stefna á starfsréttindanámið. Þetta er
einstaklega ánægjulegt því brýnt er að mennta fleiri iðjuþjálfa til
starfa í samfélaginu. Við iðjuþjálfunardeild HA starfar öflugur hópur
kennara og nú reynir á áframhaldandi stuðning og þátttöku
FORMANNSPISTILL
Þóra
KÆRU IÐJUÞJÁLFAR
OG AÐRIR LESENDUR