Skólavarðan - 2017, Qupperneq 40

40 HAUST 2017
Hjördís Björg Andrésdóttir segir að
kennarastarfið hafi heillað sig í mörg ár áður
en hún hóf nám við Kennaraháskóla Íslands
í janúar árið 2009.
„Ég sótti um í Kennó árið 1987 og
komst inn en komst að því að ég væri
ófrísk og þá hætti ég við. Ég sótti um aftur
mörgum árum síðar og komst inn en fékk þá
tilboð um svo góða vinnu að ég hætti aftur
við.“
Hún vann lengi við skrifstofustörf en
ákvað að sækja um í þriðja sinn árið 2009
og fékk inngöngu. „Ég ætlaði að verða
stærðfræðikennari. Ég þekkti nokkrar konur
sem voru þá í textíldeild Kennaraháskólans
og þær voru að ýta á mig að prófa að taka
eitt námskeið í textíl.
Ég lét til leiðast og endaði á því að
útskrifast sem textílkennari árið 2011 og sé
alls ekki eftir því. Þetta er það skemmtileg-
asta sem ég hef unnið við.“
Hún segir að það hafi verið handverkið
sem heillaði sig þegar hún ákvað að fara
í textíldeildina, sem og að fá að skapa og
hanna. Hjördís á þrjú börn og saumaði
sérstaklega mikið á tvö eldri börnin sem eru
nú á þrítugsaldri en hún segir að efni hafi
verið orðin miklu dýrari þegar yngsta barnið
fæddist. Fyrsta barnabarnið er nýkomið í
heiminn og hún hefur að undanförnu prjón-
að mikið á nýjasta fjölskyldumeðliminn.
Sauma- og prjónaskapur var því alls ekkert
nýr fyrir henni þegar hún ákvað að hætta
við að verða stærðfræðikennari og verða í
staðinn textílkennari.
Þæfing og litun á efni 
Hjördís þekkir muninn á þeirri handavinnu-
kennslu sem var í boði á 8. áratug síðustu
aldar þegar hún var sjálf í grunnskóla og
þeirri textílkennslu sem tók við. Hún segir
að þetta sé svo vítt svið og margt sem komi
inn í textílinn, því ekki sé einungis einblínt
á að nemendur saumi, prjóni og hekli þó
svo að það sé aðalkennslan; hún segir
meðal annars að nú sé minna um fíngerðan
útsaum og vandaðan frágang en áður og
meira um til dæmis þæfingu á ull, fatalitun,
stenslun á efni og fatasaum.
„Þetta er alls ekki sama handavinnu-
kennsla og var til dæmis á sjöunda áratugn-
um þegar saumaðir voru handavinnupokar
með útsaumi eins og krosssaumi og aftur-
sting. Þetta er gjörólíkt. Ég held líka að
þetta sé ólíkt eftir skólum. Við endurvinnum
til dæmis úr gömlum efnum; og ekki bara
efnum því við notum til dæmis kaffipoka.
Þetta er svo gríðarleg vídd og ég er alltaf
að læra eitthvað nýtt sem ég lærði ekki í
Kennaraháskólanum.
Ég byrjaði að kenna textílmennt 2013
og í vettvangsnáminu sá ég að mikil breyting
hafði átt sér stað í handavinnukennslu síðan
ég var í skóla. Þá voru drengir í smíði og
stúlkur í handavinnu. Í dag eru bæði kynin
í textílmennt og smíði. Ég fór til dæmis
ekki í handavinnukennslu í skóla fyrr en
12 ára og fyrsta verkefnið var að sauma
út í java pennaveski og sauma vélsaum
ásamt því að prjóna vettlinga. Þetta þótti
MINNA UM
FÍNGERÐAN
ÚTSAUM EN ÁÐUR
Hjördís Björg Andrésdóttir, textílkennari í Réttarholts-
skóla, þekkir muninn á þeirri handavinnukennslu sem var
í boði á 8. áratug síðustu aldar þegar hún var í grunnskóla
og svo þeirri textílkennslu sem fram fer í dag. Svava
Jónsdóttir heimsótti Hjördísi í Réttarholtsskóla.
Hjördís Björg Andrésdóttir. „Það er svolítið
mikið um litun í dag og endurvinnslu; ég held að
nýjungarnar séu að endurvinna – nota gömul föt.
Ég kenni allavega endurvinnslu í minni kennslu.“