Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2020, Blaðsíða 47

Í skýrslunni er sýnt fram á mikilvægi hjúkrunarfræðinga
og hjúkrunar í heiminum. Upplýsingar sem þar koma fram
styðja við mikilvægi þess að ríkin fjárfesti í hjúkrun til að
styrkja grunnheilsugæslu, ná alþjóðlegri umfjöllun um heil-
brigðismál og framförum í átt að heimsmarkmiðum Sam-
einuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun.
Stöðugur skortur á hjúkrunarfræð-
ingum og hækkandi aldur stéttarinnar
er áhyggjuefni
Þrátt fyrir merki um framfarir í heilbrigðismálum víða um
heim bendir skýrslan einnig á lykilatriði sem vert er að hafa
áhyggjur af. Sérstaklega þarf að huga að ýmsum fátækum
löndum í Afríku, Suðaustur-Asíu og fyrir botni Miðjarðarhafs.
Þeim löndum þarf að leggja lið til að auka megi þátt hjúkr-
unarfræðinga í eflingu hjúkrunar- og heilbrigðisþjónustunnar
til að bæta heilsu og vellíðan íbúanna. Auk þess þarf að gæta
að atriðum sem valdið geta erfiðleikum hjá ríkari þjóðum heims
ef ekkert er að gert. Má þar nefna stöðugan skort á hjúkrunar-
fræðingum til starfa, hækkaðan aldur hjúkrunarstéttarinnar
og óhóflegt traust á alþjóðlegan hreyfanleika hjúkrunarfræð-
inga. Slíkur hreyfanleiki getur bæði ógnað árangri í þeim
löndum sem valda og verða fyrir slíkum spekileka.
2020 er tileinkað hjúkrunarfræð-
ingum og ljósmæðrum
Árið 2020 er tileinkað hjúkrunarfræðingum og ljósmæðrum.
Af því tilefni hvetja WHO og ICN stjórnvöld um allan heim
að nýta sér þær upplýsingar sem fram koma í skýrslunni um
stöðu hjúkrunar og hjúkrunarfræðinga í heiminum til að knýja
fram og efla framfarir til ársins 2030 með því að skuldbinda
sig til að:
fjárfesta í menntun hjúkrunarfræðinga um allan heim með því
að efla nám í hjúkrunarfræði svo hægt sé að uppfylla alþjóðlegar
kröfur, innlenda eftirspurn og þekkingar- og tækniþróun innan
heilbrigðis- og félagsþjónustunnar og skapa fleiri störf fyrir
hjúkrunarfræðinga fyrir 2030, sérstaklega í fátækari löndum
heims, til að vega á móti áætluðum skorti á hjúkrunarfræð-
ingum og jafna dreifingu þeirra um allan heim, efla forustu
hjúkrunarfræðinga, bæði núverandi leiðtoga og framtíðarleið-
toga, til að tryggja að hjúkrunarfræðingar taki þátt í og hafi áhrif
á mótun og ákvarðanatöku í heilbrigðismálum og stuðli þannig
að skilvirkni heilbrigðis- og félagsþjónustunnar.
Allar þjóðir geta tekið þátt og stutt þessa áætlun innan eigin
ríkja. Fjárfestingar þurfa að koma til svo unnt verði að fram-
kvæma þessa nauðsynlegu þætti sem að ofan greinir. Ef það
gengur eftir má ná fram mælanlegum árangri í bættri heilsu
milljóna manna um allan heim, skapa atvinnutækifæri, sér-
staklega fyrir konur og ungt fólk, og auka lífsgæði og öryggi á
heimsvísu.
Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna
um sjálfbæra þróun til ársins 2030
Heimsmarkmiðin eru flokkur markmiða og undirmarkmiða
sem taka til alls heimsins og ber ríkjum að ná þeim fyrir 2030.
Öll aðildarríki Sameinuðu þjóðanna (SÞ) hafa innleitt nýju
markmiðin 17 og 169 undirmarkmið þeirra, að einhverju leyti.
Ísland er þar meðtalið. 
Í skýrslunni er lögð áhersla á mikilvægi hjúkrunarfræðinga
sem þátttakenda í heimsmarkmiðum SÞ um sjálfbæra þróun
og hvernig þeir geta unnið að því að hún nái til allra þjóð -
félagsþegna landanna. Þar segir að fjárfesting í hjúkrunarfræð-
ingum muni ekki aðeins stuðla að heilsutengdum mark miðum
sjálfbærrar þróunar, þ.e. heilsu og vellíðan (heilsumark mið 3)
heldur stuðlar hún einnig að markmiðum um sjálfbæra þróun
í menntun (heilsumarkmið 4), jafnrétti kynjanna (heilsu-
markmið 5) og aukinni atvinnu og hagvexti (heilsumarkmið 8).
Skýrslan um stöðu hjúkrunar 2020 áréttar á afgerandi hátt
mikilvægi framlags hjúkrunarfræðinga til umræðunnar um
alþjóðlega heilbrigðisþjónustu og önnur innlend og alþjóðleg
heilbrigðismarkmið. Hjúkrunarfræðingar eru fjölmennasta
heilbrigðisstéttin. Fjöldi þeirra í heiminum öllum var um 28
milljónir árið 2018. Mikilvægt er hverju landi að nýta þann
mannauð sem í hjúkrunarfræðingum býr. Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunin mælir með því að öll lönd nýti sér sérfræði -
þekkingu hjúkrunarfræðinga við gerð og framkvæmd heil -
brigðisstefnu sinnar.
Í skýrslunni má finna 10 ráð um hvernig hægt er að lyfta
hjúkrun á hærra svið á heimsvísu. Fyrir utan að mennta fleiri
hjúkrunarfræðinga, skapa fleiri störf og efla leiðtogahæfni
kemur fram í skýrslunni að bæta þurfi starfsumhverfi hjúkr-
unarfræðinga og launakjör. Við Íslendingar skulum grípa þetta
tækifæri og skuldbinda okkur til aðgerða sem hefjast á því að
fjárfesta vel í menntun, störfum og forystu hjúkrunarfræðinga.
að fjárfesta í hjúkrunarfræðingum
tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 96. árg. 2020 47
Í skýrslunni má finna 10 ráð um hvernig hægt
er að lyfta hjúkrun á hærra svið á heimsvísu.
Fyrir utan að mennta fleiri hjúkrunarfræðinga,
skapa fleiri störf og efla leiðtogahæfni kemur
fram í skýrslunni að bæta þurfi starfsumhverfi
hjúkrunarfræðinga og launakjör.