Fjarðarfréttir - 01.12.1985, Blaðsíða 50

50
FJARÐARFRÉTTIR
Ásta Jónsdóttir — Ferðaþankar
ilulissat — nýr vinabær
staða. Siglingin tók tvo sólarhringa,
auðvitað með viðdvöl á hverjum
stað. Það var stórkostlegt að fá
tækifæri til að heimsækja þessar
afskekktu byggðir sem hver um sig
er ekki fjölmennari en um 100 íbú-
ar. Líf fólksins á þessum stöðum
stendur og fellur með því hvernig
veiðist. Lifnaðarhættirnir hafa lítið
breyst í áratugi. Það hvarflar ósjálf-
rátt að manni þegar heimsótt eru
byggðarlög sem þessi, að úti í hin-
um stóra heimi eru leikkonur og
aðrir að kippa stoðum undan lífs-
afkomu og hamingju þessa fólks
með vanhugsuðum aðgerðum sín-
um. í hverri byggð er kirkja sem
oftast er einnig nýtt sem skóli og
samkomuhús. Okkur var alls staðar
tekið af hlýju og gestrisni og gefið
það besta sem hvert þorp hefur upp
á að bjóða. Fengum við m.a. að
smakka hert heilagfiski, loðnu í
ýmsum myndum og selkjöt sem allt
bragðaðist með ágætum, þrátt fyrir
ákveðna fordóma okkar.
Á fyrsta þjóðhátíðardegi Grænlendinga þann 21. júní var vina-
bæjartengslunum formlega komið á í sal bæjarstjórnar. Á myndinni
eru bæjarfulltrúar, starfsmenn bæjarins og íslensku gestirnir.
Ferðalangarnir á þjóðhátíðardaginn. Sjúkrahúsið í baksýn.
Á liðnu sumri var forseta bæjarstjórnar og bæjarstjóra boðið til Græn-
lands. Tilgangur ferðarinnar var að stofna til vinabæjarsambands milli
llulissat og Hafnarfjarðar og að kynnast að eigin raun lifnaðarháttum í
þessum nýja vinabæ okkar Hafnfirðinga. Ásta B. Jónsdóttir eiginkona
bæjarstjóra slóst með í förina. Að beiðni blaðsins ritaði hún eftirfarandi
grein um heimsóknina.
STAÐSETNING
Ilulissat eða Jakobshavn eins og
bærinn er nefndur á dönsku, er við
Diskóflóa og er með nyrstu byggð-
um á vesturströnd Grænlands.
Bærinn sjálfur er um 290 km fyrir
norðan heimskautsbaug. Sveitar-
félagið er víðáttumikið og er búið
þar á fimm stöðum. Samtals búa
þarna um 4500 manns, þar af rúml.
4000 í sjálfum bænum. Langt er á
milli byggðanna í sveitarfélaginu og
eru um 140 km frá syðstu byggðinni
til hinnar nyrstu. Að íbúafjölda er
Ilulissat þriðja stærsta sveitarfé-
lagið á Grænlandi.
SAMGÖNGUR
Ekki er hægt að segja að sam-
göngur séu greiðar á milli íslands
og þessa næsta granna okkar í
vestri. Við þurfum að fara fyrst til
Kaupmannahafnar. Þaðan er flog-
ið til Syðri-Straumfjarðar, sem er
herstöð og millilandaflugvöllur
Grænlendinga. Þaðan er klukku-
stundar flug til Ilulissat. Á flugvell-
inum tók bæjarstjórnin á móti
okkur. Flugvöllur þessi var opnað-
ur í september 1984 og markar
tímamót í samgöngumálum Iluliss-
at. Áður hafði einungis verið þar
þyrluflugvöllur.
SÉRSTÆÐ NÁTTÚRA
Það sem mesta athygli vakti við
komuna var stillt og fagurt veður,
berangurslegt landslag og ísinn úti
fyrir. Veðráttan á þessum slóðum er
stöðug, snjór og frost að vetrinum,
en sólríkir og lygnir sumarmánuðir.
Gróðurinn minnti okkur á íslensk-
an heiðagróður. Lyng og klappir
eru mest áberandi en grastoppux
sjást varla. Ilulissat stendur rétt við
mynni ísafjarðar, en í botni fjarðar-
ins eru mestu skriðjöklar Græn-
lands og út fjörðinn reka stöðugt
tignarlegar breiður af stórum borg-
arísjökum, sem brakar og brestur í.
ísinn setur því mikinn svip á um-
hverfið, lokar hann höfninni allt
upp í fjóra mánuði á veturna.
ATVINNUMÁL
íbúarnir hafa í gegnum aldirnar
aðlagað sig þessum erfiðu skilyrð-
um og lært að nýta sér það, sem
land þeirra hefur upp á að bjóða.
Vegna gróðurleysis er enginn land-
búnaður stundaður, um 95% íbú-
anna hafa atvinnu af veiðum og
fiskvinnslu. Þá mánuði sem ekki er
hægt að róa fara fiskimennirnir á
hundasleðum út á fjörðinn og veiða
heilagfiski gegnum vakir á ísnum.
Til veiðanna nota þeir langa línu og
liggja við þar til þeir hafa fyllt
sleðana, en á þeim flytja þeir aflann
heim. Með þessari veiði tekst að
halda uppi atvinnu allt árið í frysti-
húsum bæjarins, sem eru tvö. í
bænum er mikill fjöldi smábáta og
veiða þeir fyrst og fremst rækju, en
einnig heilagfiski.
FLEIRI HUNDAR EN ÍBÚAR
Við rákum strax augun í aragrúa
hunda í bænum, enda kom í ljós að
þeir eru yfir 5000 og því fleiri en
íbúarnir. Flestar fjölskyldur eiga
hundaeiki og hundasleða. Þrátt
fyrir aukna tækni og vélsleðaeign
treysta Ilulissatbúar enn nær ein-
göngu á hundasleðana til veiða og
ferðalaga að vetri til.
21. JÚNÍ — MERKUR DAGUR
Við vorum svo heppin að vera í
Ilulissat þann 21. júní en þá var
einmitt fyrsti þjóðhátíðardagur
Grænlendinga og nýi fáninn þeirra
var dreginn að hún í fyrsta sinn.
Þann sama dag var vinabæjarsam-
skiptum milli Ilulissat og Hafnar-
fjarðar formlega komið á við at-
höfn í Ráðhúsinu. Að athöfn lok-
inni var boðið til miðdegisverðar í
einu af þremur hótelum bæjarins.
Borð svignuðu þar sem oftar undan
herlegum veislumat, slíkum að
ekkert gaf eftir mat á fínustu veit-
ingahúsum annars staðar. Þeir
reyndust m.a. meistarar í að útbúa
góða fiskrétti. Það vakti undrun
okkar hversu fjölbreytni var mikil í
mat þarna norðurfrá og í verslun-
um var talsvert vöruúrval.
HEIMSÓKN í AFSKEKKTAR
BYGGÐIR
Samgöngur við útbyggðirnar
fjórar, sem tilheyra Ilulissat, er á
sumrin með bátum, en yfir vetrar-
mánuðina þegar sjór er frosinn er
treyst á hundasleðana. Þar sem við
vorum þarna þegar sól er hæst á
lofti var siglt með okkur til þessara