Börn og menning - 01.02.1997, Page 9

BÖRN 06 MENN|N6
Bcirnamenníng
Sum sannindi falla ekki í fymsku, til dæmis þau
gamalkunnu orð: hvað ungur nemur sér gamall
temur. Það sem menn upplifa og læra í bernsku er
veganesti til allrar framtíðar. Þjóðin býr í bráð og
lengd að öllu því sem er gert til að koma börnum til
þroska - fyrr en varir hafa bömin vaxið úr grasi og
tekið við af okkur og þá verður það hugarfar og
verðmætamat sem þau tileinkuðu sér ung það sem
ræður okkar för.
Þegar litið er til alls sem reynt er að gera fyrir
böm á íslandi þá er vissulega margt sem við getum
verið hreykin af. Margt hefur gerst jákvætt í
skólakerfi okkar sem styrkir sjálfsmynd og fmm-
kvæði bama. Sitthvað hefur verið gert til að leiða
börn inn í verðmætaheim mennta og lista: við eigum
ágætar barnabókmenntir sem víða hafa farið. í
tónlistamppeldi hefur orðið meiriháttar bylting á
skömmum tíma. Bæði stofnanir okkar um leiklist
og ekki síst ungir eldhugar hafa komið upp ágætu
og fjölbreyttu barnaleikhúsi. Allt það sem hér er
upp talið leggst á eitt með að miðla börnum af
þeirri siðfræði, af þeirri skilagrein góðs og ills, sem
þarf að hríslast um alla vitund þeirra og þau mega
síst án vera.
Á öllum tímum er brýnt að sem flestir komi að
því góða verki að efla barnamenningu í landinu,
menningu og siðvit bömum til styrktar. Ný kynslóð
mætir miklu og oft vafasömu áreiti, sem tengist
hraða, tímaskorti, flaumi neikvæðra upplýsinga og
frétta sem ala á vonleysi bama og kann að leiða til
þunglyndis, ofbeldi í sjónvarpi og tölvuleikjum og
öðm því sem fer á skjön við þann heim sem vert er
að keppa að. Böm eru of oft og lengi skilin eftir í
einsemd andspænis vélrænni og æsilegri skemmtun,
og mörg böm eru afskipt, of mikið heyra þau af því
skaðlega lýðskrumi að agi sé það sama og kúgun
og ófrelsi. í allri þessari hringiðu standa gömul
gildi einatt höllum fæti — ekki síst sá sjálfsagi sem
er eitt besta veganesti út í lífið og tengist vakandi
vitund um það hvað hver og einn vill helst gera við
líf sitt.
Gleymum því aldrei að böm eru blessun og um
leið jákvæð ögmn við það sem er skást í okkur
sjálfum. Við bregðumst best við slfkxi ögrun með
því að líta fyrst í eigin barm hvenær sem málefni
bama og uppeldismál eru skoðuð. Með því að
muna sem best hvernig það var að vera barn. Og
umgangast börn með hlýju og alúð rétt eins og við
sjálf vildum láta umgangast okkur þegar við vorum
að uppgötva að heimurinn er ekki fullkominn.
Enda er alltaf margt ógert við að búa hann til - það
erum við, hver ný kynslóð sem gerum það.